Ευρώ και δημοκρατία, μια ετοιμοθάνατη σχέση

Του Δημήτρη Γιαννακόπουλου

Στην Ελλάδα δεν σβήνει απλώς η ευημερία, πεθαίνει η ίδια η δημοκρατία σήμερα, αλλά μοιάζει σοκαρισμένοι από το πρώτο να αδιαφορούμε για το δεύτερο. Ποια δημοκρατία την στιγμή κατά την οποία σε πνίγουν τα χρέη και η ανεργία ή η απειλή της ανεργίας σε ρίχνει σε βαθιά κατάθλιψη; Τι να την κάνεις την δημοκρατία, από αυτήν χορτάσαμε τόσα χρόνια, λύση για να την βγάλουμε κι εφέτος έχεις; Αυτό ρωτούν τα παιδιά της μεταπολίτευσης του 1974, ρίχνοντας παράλληλα και μια ντουζίνα κατάρες στη γενιά του πολυτεχνείου, που έφερε την χώρα στα σημερινά χάλια, σαν οι νεότεροι να αποτελούν κοινωνιολογικά, πολιτισμικά ή ανθρωπολογικά μια διακριτή γενιά!

Λάθος προσέγγιση που καταμαρτυρεί πολιτική αποβλάκωση. Το πρόβλημα της χώρας συνδέεται με την στρεβλή ανάπτυξη του εκδημοκρατισμού, ο οποίος δεν εσωτερίκευσε ποτέ τον φιλελευθερισμό. Σε όλες τις χώρες όπου η οικονομική λειτουργία βασίζεται στον καπιταλισμό, προϋπόθεση ευημερίας είναι το όσο γίνεται αρμονικότερο πάντρεμα της............ ισότητας με την ελευθερία. Μάλιστα, εκεί όπου δεν καλλιεργείται ο φιλελευθερισμός παρατηρείται καθυστέρηση στον εκδημοκρατισμό και καθολική κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού σε όλα τα επίπεδα ( πολιτισμικό, οικονομικό, κλπ), όπως συμβαίνει σήμερα στη χώρα μας, παρότι αυτό παραγνωρίζεται από την πλειονότητα ίσως των πολιτών, οι οποίοι μοιάζει να πιστεύουν ότι δυο είναι τα συστήματα: ο γραφειοκρατικός, παγκοσμιοποιημένος νεοφιλελευθερισμός και ο γραφειοκρατικός σοσιαλισμός που έσβησε δήθεν ηττημένος από τον πρώτο.

Η έλλειψη σοβαρής εκπαίδευσης στην θεωρία και πρακτική των πολιτικών συστημάτων και της ιστορίας των ιδεών, καθώς και η αγοραία προσέγγιση των πολιτικών φαινόμενων από τα ΜΜΕ, οδήγησε σε αυτή την τραγική παρεξήγηση που τροφοδοτεί το πολιτικό αδιέξοδο στην Ελλάδα. Μπορεί ο καπιταλισμός ως προς τις γενικές του αρχές να είναι ένας, όμως τα επιμέρους πολιτικά συστήματα και τα αντίστοιχα κοινωνικά μοντέλα είναι πολλά και διαφορετικά. Η (αστική) δημοκρατία διαφέρει από χώρα σε χώρα, στο βαθμό που οι θεσμοί ισονομίας και ισοπολιτείας δεν ανταποκρίνονται ουσιαστικά στις προϋποθέσεις ισότητας, οι οποίες με τη σειρά τους να εξυπηρετούνται από την διεύρυνση του φιλελεύθερου αιτήματος. Η ελευθερία του ενός δεν σταματάει εκεί όπου αρχίζει του άλλου, αλλά αναπτύσσεται διαρκώς με τον κανόνα της ισότητας. Είμαι ελεύθερος να είμαι «ίσος» και αλλιώτικος από τον άλλον, κατέχοντας την ίδια ουσιαστική πολιτική ισχύ και όχι  ελεύθερος για να είμαι προνομιούχος ή εξουσιαστικά υπέρτερος, λόγω πατρωνίας, πλούτου ή ικανότητας άσκησης φυσικής ή νομικής βίας (κρατικής, ημικρατικής ή ιδιωτικής). Όταν η ισότητα ενθαρρύνει την εμβάθυνση της ελευθερίας και η τελευταία εμπνέεται από τα ιδανικά της πρώτης, τότε η ευημερία αποκτά κοινωνική υπόσταση και παύει να είναι προϊόν ατομιστικής ιδεοληψίας. Τότε η κοινωνική συνείδηση ενδυναμώνεται και η ανοχή συνδέεται με την αλληλεγγύη, αλλά και τον κοινωνικό έλεγχο και την αυτοπειθαρχία.         
<