Ας αποφασίσουμε επιτέλους, τι Πανεπιστήμιο θέλουμε;

Γράφει ο Σταύρος Κουμπιάς
‘…Για να μιλήσει κανείς σοβαρά για το μέλλον πρέπει να εκτιμήσει, όσο πιο αντικειμενικά και γενναία μπορεί, τα θετικά και τα λάθη του παρελθόντος. Όσον αφορά στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, για την οποία πολύς λόγος γίνεται τώρα τελευταία, με αφορμή τις επικείμενες θεσμικές αλλαγές, το πράγμα είναι πολύ σοβαρό, δεδομένου ότι η ποιότητα της θα αποτελέσει ουσιαστικό παράγοντα για το μέλλον της χώρας……Εν τέλει, αυτό που απαιτείται, ιδιαίτερα σήμερα σε εποχή κοινωνικής παρακμής και σκληρής οικονομικής κρίσης, είναι..... ένα Δημόσιο (όχι κρατικό), Ποιοτικό (σύμφωνα με τα επιτυχημένα διεθνή πρότυπα), Ανοιχτό (κυριολεκτικά και μεταφορικά) Πανεπιστήμιο, που θα μπορέσει να βοηθήσει την κοινωνία, όχι ακολουθώντας τις ίδιες αποτυχημένες λογικές και πρακτικές, αλλά ανοίγοντας νέους δρόμους με καινοτόμες και γενναίες αποφάσεις και επιλογές…”
Σήμερα, ένα χρόνο μετά, ακόμα το ερώτημα ‘τι Πανεπιστήμιο θέλουμε;’ δεν έχει απαντηθεί, δεδομένου ότι ο ‘νόμος Διαμαντοπούλου’ που ψηφίσθηκε πρόσφατα με μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, δεν έχει εφαρμοσθεί όσον αφορά καίριες διατάξεις του, όπως πχ. για τον τρόπο εκλογής των ακαδημαϊκών οργάνων διοίκησης, ενώ συνεχίζουν να δημοσιοποιούνται νέες(;) απόψεις και προτάσεις περί τριτοβάθμιας από κόμματα, ιδρύματα και ακαδημαϊκούς ή άλλους φορείς (και λόγω των εκλογών που μεσολάβησαν).Ανεξάρτητα, όμως, από την επάρκεια του ισχύοντος νόμου και την (όχι πάντα) καλόπιστη κριτική για επί μέρους διατάξεις του, σήμερα είναι γεγονός ότι στην ουσία υπάρχει ένα de facto ‘κενό νόμου’ που εκτός από τις δυσλειτουργίες που προκαλεί, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει και σε πρόβλημα νομιμότητας των σπουδών και κατ’ επέκταση των τίτλων που απονέμονται. Είναι βεβαίως θεμιτό, σ’ ένα δυναμικό, δημιουργικό περιβάλλον δημοκρατίας που λειτουργεί, ο κάθε πολίτης ή κομματικός/κοινωνικός/ακαδημαϊκός φορέας να έχει την άποψη του για ένα νόμο είτε στη φάση της προετοιμασίας του (προσπαθώντας να τον διαμορφώσει σύμφωνα με τις επιδιώξεις του) είτε στη φάση της ισχύος του (προσπαθώντας να τον αλλάξει ή να τον καταργήσει αν διαφωνεί), αλλά δεν μπορεί ένας νόμος που να εφαρμόζεται κατά το δοκούν (με ευθύνες πολλών), γιατί προφανώς αυτό μπορεί να ισχύσει για ΚΑΘΕ νόμο με προφανή καταστροφικά αποτελέσματα.Αυτή τη στιγμή, όμως, το σημαντικότερο, όμως, όλων είναι ότι δεν έχει διασφαλισθεί (από την κεντρική διοίκηση, από κοινωνικούς φορείς, πχ. κόμματα, τα Ιδρύματα κλπ.) ένα περιβάλλον εύρυθμης ακαδημαϊκής λειτουργίας των Πανεπιστημίων, με αποτέλεσμα το έργο της παρεχόμενης εκπαίδευσης και της εκπονούμενης έρευνας να δυσχεραίνεται. Αυτό, σε συνδυασμό με την σκληρή οικονομική κρίση και την περιρρέουσα κοινωνική παρακμή, έχει σαν αποτέλεσμα να μην μπορεί να επιτευχθεί η απαιτούμενη ποιότητα της συνολικής ακαδημαϊκής λειτουργίας, που ιδιαίτερα τώρα αποτελεί μεγάλο ζητούμενο για τους νέους και το μέλλον τους, ιδιαίτερα και κυρίως αυτούς που προέρχονται από οικογένειες χωρίς οικονο