Ξύλο που θέλουν…

Δεν χάρηκα ιδιαίτερα με τα βιβλία που διάβασα φέτος το καλοκαίρι – όλα σχεδόν μου χάρισαν το είδος της απογοήτευσης που νοιώθεις όταν διαπιστώνεις ότι χάνεις το χρόνο σου. Τι θα κρατήσω ως ανάμνηση; Το πιθανόν χειρότερο, δηλαδή αυτό με όλες τις «Αποχρώσεις του Γκρι» που είναι ένα από τα best Seller της χρονιάς. Γράφοντας κάτι στο twitter τον περασμένο Αύγουστο έκανα λίγο πλάκα με όσες κυρίες (κάπως ενοχικά είναι αλήθεια) το διάβαζαν στις παραλίες. Αποτέλεσμα ήταν να μου το στείλει μια φίλη ως δώρο καλοκαιρινό εκτιμώντας τα σχετικά χωρατά.  Περιττό να πω ότι η επιτυχία του μου δημιούργησε μεγαλύτερο προβληματισμό από το περιεχόμενό του που ήταν περισσότερο γελοίο ακόμα και από αυτό που εγώ νόμιζα. Φυσικά η επιτυχία δεν είναι ανεξήγητη: την ίδια θα έχει και η συνέχεια του που μόλις κυκλοφόρησε. Φίλοι και κυρίως φίλες χαρακτήρισαν το πόνημα ως Βίπερ Νόρα με σκηνές πορνό: δεν συμφώνησα ποτέ. Κάποτε, αν θυμάμαι καλά σε ηλικία 17-18 χρονών, ασθένησα καλοκαίρι ξαφνικά κι έχοντας ξεμείνει από βιβλία και κόμικς ανακάλυψα τον κόσμο των Βίπερ Νόρα χάρη σε μια ξαδέρφη μου. Αυτά περιείχαν τρεις διαφορετικές ιστορίες όλες κι όλες. Η μία ήταν το κλασικό love story: κορίτσι γνωρίζει αγόρι, δεν το συμπαθεί αρχικά, ερωτεύονται αυτός ή αυτή παθαίνει καρκίνο και στο τέλος η ξαδέρφη κλαίει. Η δεύτερη ήταν κορίτσι γνωρίζει αγόρι αλλά αυτό έχει παιδί από πρώτο γάμο. Το παιδί δεν τη θέλει, γίνεται ένα ατύχημα και αυτή σώζει το παιδί που από τότε τη λατρεύει: η ξαδέρφη χαίρεται. Στην τρίτη εκδοχή προκύπτει αυτό που λέω εγώ «συναισθηματική παρτούζα»: δυο ζευγάρια γνωρίζονται, είναι μέσα στο πρόβλημα και γίνονται αλλαξοκωλιές, ώστε στο τέλος όλοι να είναι κάπως ευτυχισμένοι: η ξαδέρφη αναρωτιέται γιατί και στην ίδια δεν συμβαίνουν ανάλογα. Τα Βίπερ Νόρα ήταν γραμμένα για γυναίκες αλλά δεν μπορεί κανείς να τα κατατάξει στην ερωτική ή πόσο μάλλον στην (ας μη φοβόμαστε τις λέξεις) πορνογραφική λογοτεχνία: ήταν αθώα και το σεξ ήταν όπως στα τούρκικα σήριαλ – κάπως γίνονταν αλλά δεν το έβλεπε κανείς. Η ερωτική λογοτεχνία – ή αν προτιμάτε η λογοτεχνία του ερωτισμού – είναι κάτι άλλο. Σε αυτή υπάρχουν αριστουργήματα της μυθιστοριογραφίας όπως ο «Εραστής της Λαίδης Τσάτερλι» ή «H ιστορία της Ω» ή η θεϊκή «Λολίτα» του Ναμπούκοφ, ένας ύμνος στην αντρική βουλιμία που θεωρεί την ηθική optional. Μπορώ να αναφέρω δεκάδες συγγραφείς και δεκάδες τίτλους: στις αρχές του 1900, αλλά και μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο το είδος άνθισε. Αργότερα τα κόμικς έβαλαν το παιγνίδι σε μια νέα διάσταση: η εικόνα νίκησε την Τέχνη της περιγραφής του αισθησιασμού - αν και πάντα εμφανίζεται κάποιος μάστορας που κάνει πάταγο γράφοντας προκλητικές ιστορίες. Υπάρχουν και μοντέρνοι έλληνες συγγραφείς που το κάνουν καλά, χωρίς πάντως την επιθετικότητα του Ανδρέα Εμπειρίκου που στο παιγνίδι της πρόκλησης ίσως δεν έχει αντίπαλο. Εχει καμιά σχέση με όλα αυτά το δημιούργημα της κυρίας Ε.Λ. Τζέιμς; Καμία απολύτως και - για να είμαστε δίκαιοι μαζί της - η ίδια τέτοιες συγκρίσεις ούτε τις θέλει, ούτε τις επεδίωξε: αμ