Τα μαθήματα πτήσης του σοφού Ντούντα

Ξέρετε πώς εκπαιδεύει κανείς περιστέρια; Θα σας το πω για να καταλάβετε γιατί ο Ντούσαν Ιβκοβιτς είναι ένας μεγάλος προπονητής...Η εκπαίδευση των περιστεριών θέλει υπομονή τεράστια και μια σχολαστική ενασχόληση που ξεπερνά τα συνηθισμένα. Το βασικό είναι να μάθεις στα περιστέρια να γυρνάνε στη φωλιά τους, στο κουμάσι τους. Πριν ανοίξουν τα φτερά τους πρέπει να τα μάθεις να συνηθίσουν στην ιδέα ότι ανήκουν σε μια οικογένεια και ότι μόνο εκεί θα βρουν θαλπωρή και φαγητό. Πρέπει να προσέχεις τη διατροφή τους, να τα ταϊζεις δαμάζοντας τη λαιμαργία τους, να τα πάρεις μικρά: αν είναι πέντε μηνών είναι αργά για να τους μάθεις οτιδήποτε.Πρέπει επίσης να έχεις τη σκληράδα, για το καλό τους, να τους δένεις τα φτερά όταν είναι μικρά και να τους τα λύσεις μόνο όταν είναι δυνατά και έτοιμα – αλλά το πότε αυτό ισχύει πρέπει να το ξέρεις εσύ και μόνο. Μετά, όταν είναι έτοιμα να πετάξουν, τα βάζεις ένα χιλιόμετρο μακριά από το φαγητό και το «κουμάσι» τους κι αυτά αρχίζουν τις χαμηλές πτήσεις γυρνώντας πάντα στη φωλιά όπου νοιώθουν ασφάλεια. Και μετά οι πτήσεις γίνονται συνεχώς μεγαλύτερες κι ο εκπαιδευτής μπορεί να καμαρώνει βλέποντας τα να σκίζουν τους ουρανούς δασκαλεμένα από τα νεύματα του.Την αλήθεια των ανθρώπων δεν την ανακαλύπτεις παρά μόνο όταν μελετάς τον τρόπο που διασκεδάζουν και χαίρονται. Αν ξέρεις λίγο και την οικογένειά τους, τις αρχές με τις οποίες μεγάλωσαν και τον τρόπο που έμαθαν να αντιμετωπίζουν τη ζωή και την ψυχεδέλεια της, τότε μπορείς να πεις ότι τους ξέρεις καλά. Ο Ντούσαν Ιβικοβιτς μπορεί ν αγάπησε την Ελλάδα σαν δεύτερη πατρίδα του, αλλά δε θέλησε ποτέ να τον μάθουμε καλά: για χρόνια κρύβει την χαρισματικότητα της προσωπικότητας του πίσω από την εικόνα του καλού προπονητή.Ποτέ κανείς δεν αμφέβαλε για το ότι ο Ντούντα είναι ένας καλός προπονητής, όμως μείναμε σχεδόν πάντα σε αυτό – ίσως γιατί εδώ έχουμε τόση ανάγκη από επαγγελματίες, ώστε δεν παρατηρούμε τους ανθρώπους. Κι όμως ο θριαμβευτής της Κωνσταντινούπολης είναι περισσότερο από προπονητής ένας σπάνιος άνθρωπος. Δεν θα πω ούτε καλός, ούτε κακός: το σπάνιος μετράει παραπάνω.Ολη η καριέρα του Ιβικοβιτς βασίζεται σε αρχές – για την ακρίβεια είναι μια ασταμάτητη προσπάθεια του να τηρήσει τις αρχές του. Το ωραίο στην ιστορία του είναι ότι δεν το κατάφερε πάντα: συχνά έβαλε νερό στο κρασί του, θέλησε να γίνει λίγο μοντέρνος, αγχώθηκε και λιγάκι από το χρόνο που περνάει. Σε μια σπάνια συνέντευξή του στο σέρβικο περιοδικό Status είχε εξομολογηθεί πριν από τρία χρόνια πως όταν έφυγε από την ΤΣΣΚΑ και πριν επιστρέψει στην Εθνική Σερβίας, σκέφτηκε να σταματήσει γιατί είχε πειστεί ότι δεν γίνεται να προπονείς από το 1978 «όταν ο κόσμος ολόκληρος έχει αλλάξει τρεις φορές από τότε». Εχοντας, λέει, αγωνία για την επιλογή του ρώτησε ένα γίγαντα της ρώσικης προπονητικής, το μεγάλο Βίκτορ Τιχόνοφ, τότε 73 χρονών (!) σε ποια ηλικία οφείλει κάποιος να σταματήσει."Ακόμα κι αν όλος ο κόσμος αλλάξει από τη στιγμή που μπορείς να βλέπεις, ν ακους και να διαβάζεις, τότε μπορείς και να τον καταλαβαίνεις" τ