Στρατιώτες ενός πολέμου...

«Ένας πόλεμος – δυο μοίρες». Αυτός είναι ο τίτλος των απομνημονευμάτων, η παρουσίαση του οποίου πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα ενόψη της 68 ης επετείου της Νίκης επί της χιτλερικής Γερμανίας στο Β΄παγκόσμιο πόλεμο.

Το βιβλίο αυτό έχει δυο συγγραφείς – τον 93χρονο Μοσχοβίτη Βαλεντίν Ιβανόφ, που πέρασε τον πόλεμο στα σοβιετικά τμήματα του πυροβολικού, και τον 90χρονο κάτοικο της γερμανικής πόλης Ντράιαϊχ Καρλ Κουλ, που υπηρέτησε στο αντιαεροπορικό πυροβολικό της Λουφτβάφε.

Ο Βαλεντίν Ιβανόφ και ο Καρλ Κουλ

είναι στρατιώτες ενός πολέμου. Όμως πόσο διαφορετικές είναι αναμνήσεις τους! Τα απομνημονεύματα του Ιβάνοφ «Ο πόλεμος μέσα από τα μάτια ενός υπολοχαγού» είναι η λεγόμενη αλήθεια των χαρακωμάτων, η ζωή στον πόλεμο με όλες τις εκδηλώσεις της, από τις τραγικές μέχρι τις κωμικές. Τα τραγικά, φυσικά, είναι περισσότερα: ο Ιβανόφ τραυματίστηκε τέσσερεις φορές, έχασε το δεξί του χέρι στις μάχες για την απελευθέρωση της πολωνικής πόλης Πόζναν. Και τα απομνημονεύματα του Καρλ Κουλ είναι τραγικά ο Κουλ πολέμησε στο σοβιετο-γερμανικό μέτωπο, στο τέλος του πολέμου πιάστηκε αιχμάλωτος και στη συνέχεια 5 ολόκληρα χρόνια μαζί με άλλους συμπατριώτες του αιχμαλώτους εργάστηκε σε σοβιετικά ανθρακορυχεία. Τις περιστάσεις της αιχμαλωσίας του – και αυτό συνέβηκε σχεδόν πριν 70 χρόνια στην Κριμαία – τα θυμάται τόσο καθαρά, λες και ήταν εχθές:

- Το σοβιετικό πυροβολικό έβαλλε κατά των θέσεων μας με μεγάλη ακρίβεια. Και αναγκαζόμασταν να κρυφτούμε στα χαρακώματα. Στην περιοχή της Σεβαστούπολης μας πλησίασαν τα σοβιετικά στρατεύματα. Μας στρίμωξαν στο ακραίο σημείο του κόλπου και προσπαθούσαμε να αντισταθούμε στην σφοδρή επίθεση του Σοβιετικού Στρατού... Στις 12 Μαΐου του 1944 αναγκαστήκαμε να παραδοθούμε. Περιμέναμε στην ακτή. Παρουσιάστηκε ένα άρμα μάχης με πλήρες πλήρωμα σοβιετικών στρατιωτών. Και μας είπαν: «Γερμανοί στρατιώτες, παραδοθείτε. Τώρα πλέον είσαστε σοβιετικοί αιχμάλωτοι».

Ο Ιβανόφ και ο Κουλ έγραψαν τα απομνημονεύματά τους πριν μερικά χρόνια, όμως σήμερα εκδόθηκαν με ένα εξώφυλλο. Παρουσιάζοντας το σχέδιο, ο Βαλεντίν Ιβανόφ επισημαίνει:

- Πρόκειται για άνευ προηγουμένου περίπτωση, οι συγγραφείς του βιβλίου είχαν πολεμήσει ο ένας εναντίον του άλλου στον πόλεμο. Έτσι γνωριστήκαμε με τον Καρλ. Στον πόλεμο ήμασταν αντίπαλοι, όμως δεν ήμασταν εχθροί. Και σήμερα – πολύ περισσότερο. Γίναμε φίλοι. Για το ότι έχασα το χέρι μου στον πόλεμο δεν τρέφω κακία. Ήταν πόλεμος. Φοβερόπράγμα...

Ο Βαλεντίν Ιβανόφ επανέλαβε μερικές φορές τη φράση: «Ελπίζω ότι κανείς πλέον και ποτέ δεν θα αναγκαστεί να γράψει τα απομνημονεύματά του για τον πόλεμο». Την ίδια ελπίδα τρέφει και ο Καρλ Κουλ:

- Το βιβλίο αυτό αποτελεί προειδοποίηση για τα μελλοντικά χρόνια. Αντιλαμβάνομαι ότι και για τους δυο μας δεν έμειναν πολλά χρόνια να ζήσουμε, είμαστε πάνω από 90 χρονών. Όμως ελπίζουμε ότι η νεολαία θα φανεί πιο τυχερή και δεν θα συμμετάσχει ποτέ σε πολέμους και θα ζήσει σε ειρήνη.

Η πρώτη κοινή έκδοση των απομνημονευμάτων του Ιβανόφ και του Κουλ βγήκε στα ρωσικά. Και ο Καρλ Κουλ, ήρθε στη Μόσχα και ήταν φιλοξενούμενος του Βαλεντίν Ιβανόφ. Το Μαϊο του ερχόμενου έτους αναμένεται η γερμανόφωνη έκδοση του βιβλίου «Ένας πόλεμος – δυο μοίρες». Και ο έφεδρος συνταγματάρχης Βαλεντίν Ιβανόφ ετοιμάζεται για τη Γερμανία – με πρόσκληση του Καρλ Κουλ.

ΠΗΓΗ ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ