Από τον στρατό του Μεγαλέξανδρου στις σημερινές συγκρούσεις

Αυτό που ήταν κάποτε η κινητήρια δύναμη μιας αυτοκρατορίας είναι σήμερα το πεδίο επιχειρηματικών, περιβαλλοντικών και συνδικαλιστικών μαχών.

Από τον Παναγιώτη Χριστόπουλο

Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος, στα τέλη του Μαρτίου του 334 π.Χ., ξεκινούσε για την Περσία, δεν είχε μόνο ένα σπουδαίο στρατό και τις εξαιρετικές του στρατηγικές ικανότητες. Αυτά δεν θα έφταναν για να τα βάλει με την υπερδύναμη στην Ανατολή, ούτε για να ελπίζει πως θα καταφέρει να φθάσει βαθιά μέσα στην επικράτειά της. Η πολεμική του ισχύς θα του έδινε μία-δύο νίκες, σύμφωνοι, αλλά το κτίσιμο της Αυτοκρατορίας που οραματιζόταν

χρειαζόταν διάρκεια και επιμονή. Πράγματα που δεν θα μπορούσε να έχει χωρίς την δυνατότητα να πληρώνει με ζεστό χρήμα τους στρατιώτες, τους αξιωματικούς και τους επιτελείς του.

Η κινητήρια δύναμη της πολεμικής μηχανής του Μεγάλου Αλεξάνδρου δεν ήταν άλλη από τα μεταλλεία χρυσού της Χαλκιδικής. Τα περίφημα μεταλλεία της Κασσάνδρας δεν έδιναν μόνο χρυσό, αλλά και μαγγάνιο, άργυρο, χαλκό, ψευδάργυρο, μόλυβδο, μέταλλα που χρησιμοποιούνταν στην κατασκευή των όπλων του μακεδονικού στρατού.

Από εκείνα τα χρόνια στην περιοχή έχουν μείνει εκατοντάδες πηγάδια αλλά και μεγάλες ποσότητες μεταλλουργικών απορριμάτων, οι λεγόμενες «σκουριές», από την εκκαμίνευση των μεταλλευμάτων. Σκουριές λέγεται η περιοχή όπου σήμερα σημειώνονται τα επεισόδια μεταξύ των ΜΑΤ και των κατοίκων. Προφανώς το χωριό έχει πάρει το όνομά του από την μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή.

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας

Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος έφτασε στα βάθη της Ασίας, ο στρατός του πια μπορούσε να αυτοχρηματοδοτηθεί από τα περσικά θησαυροφυλάκια που κατακτούσε. Θα ήταν αδύνατον να διοικηθεί μια τόσο μεγάλη αυτοκρατορία μόνο με τα έσοδα από τα μικρά μεταλλεία της Χαλκιδικής. Με τα χρόνια, και καθώς η περιοχή ήταν πάντοτε κομμάτι ενός τεράστιου κράτους (κατά σειρά: Μακεδονική, Ρωμαϊκή, Βυζαντινή, Οθωμανική Αυτοκρατορία) τα μεταλλεία έπαιζαν το ρόλο μιας ζωογόνας φλέβας του κεντρικού θησαυροφυλακίου.

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, και συγκεκριμένα το 1705, ένα σουλτανικό φιρμάνι έδωσε στους κατοίκους της περιοχής το δικαίωμα να εκμεταλλεύονται εκείνοι τις εξορύξεις αργύρου. Αυτό, όμως, που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι οι Οθωμανοί έφεραν την γερμανική τεχνογνωσία και νέες μεθόδους εξόρυξης και επεξεργασίας των μετάλλων.

Το 1893 οι Τούρκοι αφήνουν την συνεργασία με τους Γερμανούς και τα βρίσκουν με τους Γάλλους. Συστήνουν μάλιστα εταιρεία, με έδρα το Παρίσι, και την επωνυμία «Μεταλλεία Κασσάνδρας». Εκείνη την περίοδο λειτουργούν στην περιοχή πάνω από 600 καμίνια και εργάζονται πάνω από 6.000 άντρες, διαφόρων εθνοτήτων και θρησκειών, Έλληνες χριστιανοί, πολλοί Μουσουλμάνοι, αλλά και Εβραίοι, και φυσικά αρκετοί Γάλλοι και άλλοι Ευρωπαίοι επιστήμονες και τυχοδιώκτες.

Οι «ελληνικές» επιχειρήσεις

Στα 1920 την Γάλλο-Οθωμανική εταιρεία διαδέχεται η Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων & Λιπασμάτων. Επειδή τα κοιτάσματα χρυσού μειώνονται δ