EPLO:Η αναθεώρηση του Συντάγματος να ενισχύσει τη δικαιοσύνη

Είναι αναγκαία η δημιουργία Συνταγματικού Δικαστηρίου κατά την επικείμενη αναθεώρηση του Συντάγματος; Ποιος είναι ο ορθότερος τρόπος επιλογής της ηγεσίας της δικαιοσύνης; Όταν οι άλλες δυο εξουσίες (νομοθετική και εκτελεστική), δεν λειτουργούν σωστά πρέπει η δικαιοσύνη να παρεμβαίνει; Πως και σε ποιο βαθμό;

Τα ζητήματα αυτά απασχόλησαν, μεταξύ άλλων, ομιλητές και ακροατήριο στην ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εκδήλωση με θέμα «Η αναθεώρηση του Συντάγματος - Δικαιοσύνη» που διοργάνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημοσίου Δικαίου (ΕPLO) στα κεντρικά γραφεία του στο Κολωνάκι, το απόγευμα

Ήταν η δεύτερη μιας σειράς εκδηλώσεων που ξεκίνησε ο EPLO. Προήδρευσε ο πρώην Πρωθυπουργός κ. Παναγιώτης Πικραμμένος και κεντρικοί ομιλητές ήταν οι κυρίες Όλγα Κεφαλογιάννη, Υπουργός Τουρισμού, Ζωή Κωσταντοπούλου, Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Μιλένα Αποστολάκη, πρώην Υπουργός και ο κ. Γιάννης Κάρκαλης, Αντεπίτροπος Επικρατείας, ο οποίος είχε και την επιστημονική ευθύνη της διοργάνωσης.

Στη συζήτηση συμμετείχε ενεργά και το ακροατήριο, αποτελούμενο από πολιτικούς, ανώτατους δικαστικούς, πρέσβεις, καθηγητές πανεπιστημίων, νομικούς κ.ά. με ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις και προτάσεις. Μίλησαν μεταξύ άλλων ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών κ. Χαράλαμπος Αθανασίου, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας κ. Κων. Μενουδάκος, ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κ. Ι. Καραβοκύρης, η Πρόεδρος Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων κυρία Βασιλική Θάνου-Χριστοφίλου κ.α.

Στην εισήγησή του αλλά και στις παρεμβάσεις του ο κ. Π. Πικραμμένος τόνισε πως το μείζον πρόβλημα σήμερα δεν είναι ούτε τα μισθολογικά, ούτε η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης αλλά το γεγονός ότι οι άλλες δύο εξουσίες δεν λειτουργούν σωστά και αυτό έχει άμεση επιρροή στη δικαιοσύνη. Τάχθηκε υπέρ του ανοίγματος της δικαιοσύνης στην κοινωνία, είπε πως προϋπόθεση ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης είναι και η οικονομική της ανεξαρτησία. Καυτηρίασε την «οιωνοί υπαλληλοποίηση» της δικαιοσύνης και αναρωτήθηκε: «από τη στιγμή που όλοι μιλούν για έκτακτες συνθήκες στη χώρα ποιος ο λόγος να σπεύσουμε σε μια «φορτισμένη αναθεώρηση» του Συντάγματος;».

Στις τοποθετήσεις τους οι κεντρικοί ομιλητές ανέφεραν μεταξύ άλλων:

Όλγα Κεφαλογιάννη: «Η αναθεώρηση είναι μέσο αντιμετώπισης της κρίσης. Προτείνεται η κατάργηση του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου και η δημιουργία Συνταγματικού Δικαστηρίου με στόχο την σύντομη επίλυση των θεμάτων αντισυνταγματικότητας και την ομοιογένεια της νομολογίας. Απεμπλοκή της Βουλής από την προκαταρτική εξέταση και την κίνηση διαδικασίας ποινικής δίωξης και ανάθεση της αρμοδιότητας αυτής στη δικαιοσύνη. Να δοθούν αρμοδιότητες στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, να γίνουν συγχωνεύσεις ανεξάρτητων αρχών».

Ζωή Κωνσταντοπούλου: «Όταν δεν λειτουργούν σωστά οι άλλες εξουσίες, νομοθετική και εκτελεστική, η δικαιοσύνη οφείλει να παρεμβαίνει. Όσο η ηγεσία της δικαιοσύνης διορίζεται από την εκτελεστική εξουσία, η δικαιοσύνη δεν είναι ανεξάρτητη. Να καταργηθεί το άρθρο 86 που θεσμοθετεί την ανισότητα των πολιτών και κατοχυρώνει την ασυλία των πολιτικών. Αναρωτήθηκε ποια αναθεώρηση οραματίζονται σήμερα αυτοί που δεν σέβονται το Σύνταγμα».

Μιλένα Αποστολάκη: «Δεν φταίει το Σύνταγμα για την στρεβλή λειτουργία των θεσμών. Να θωρακιστεί η δικαιοσύνη απέναντι σε μια από-νομιμοποιημένη πολιτική τάξη. Συνταγματικός έλεγχος ώστε να ανακαλέσουμε στην τάξη το πολιτικό σύστημα. Για την καθυστέρηση απονομής της δικαιοσύνης υπάρχουν αντιξοότητες όπως μισθοί, έλλειψη μηχανοργάνωσης κλπ, πρέπει όμως οι δικαστές να υπερβούν εαυτούς».

Γιάννης Κάρκαλης: «Η δικαιοσύνη όχι μόνο πρέπει να απονέμεται άλλα και να φαίνεται ότι απονέμεται. Οι δικαστές να δηλώνουν υποψηφιότητα για τις ηγετικές θέσεις. Η Βουλή -και όχι το υπουργικό συμβούλιο- να κάνει την τελική επιλογή με μυστική ψηφοφορία. Να αναδεικνύονται εκείνοι που παίρνουν πάνω από 150 ή 180 ψήφους».

Στη συζήτηση που ακολούθησε διατυπώθηκαν επιφυλάξεις για την σκοπιμότητα ίδρυσης Συνταγματικού Δικαστηρίου και για τους προτεινόμενους τρόπους επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης. Υπήρξαν επίσης και διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά την ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος εν μέσω κρίσης. Άπαντες, ωστόσο, συμφώνησαν πως εφόσον γίνει, θα πρέπει να ισχυροποιηθεί τόσο η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης όσο και ο καίριος ρόλος της στη διαφύλαξη των δημοκρατικών θεσμών.

Την εκδήλωση έκλεισε ο Διευθυντής του EPLO, του μοναδικού διεθνούς οργανισμού με έδρα την Ελλάδα, κ. Σπυρίδων Ι. Φλογαΐτης. Ανέφερε πως δύο είναι οι σημαντικότερες τομές που έγιναν στη διακυβέρνηση από την σύσταση των κρατών μέχρι σήμερα: Με τη Γαλλική επανάσταση εγκαθιδρύθηκε η λαϊκή κυριαρχία και με τη δίκη της Νυρεμβέργης, μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, η δικαιοσύνη αναβαθμίστηκε σε εγγυητή της λαϊκής κυριαρχίας.