Ζητείται πυξίδα για το μέλλον

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Καμία κοινωνία δε μπορεί να πορεύεται επί μακρόν, χωρίς πυξίδα, χάρτη, προσανατολισμό και, κυρίως, προορισμό. Η ελληνική κοινωνία, βιώνει για 7η χρονιά μια πρωτοφανή οικονομική ύφεση και, παράλληλα, την κατάρρευση του κοινωνικού μοντέλου που οικοδομήθηκε από την Μεταπολίτευση και μετά.

Σε πολιτικό επίπεδο διακρίνονται οι δυνάμεις που έχουν ποντάρει τα ρέστα τους στην  καταστροφή, ελπίζοντας πως στη συνέχεια θα αναδειχτούν ως πρωτομάστορες της ιστορίας, για να οικοδομήσουν μια κοινωνία με βάση τις δικές τους φαντασιώσεις. Παράλληλα, γίνεται ολοένα και πιο αισθητή η παρουσία άλλων δυνάμεων που έχουν επενδύσει στον φόβο, την ανασφάλεια και το μίσος, προβάλλοντας προγονοπληκτικές θεωρίες, προκειμένου να καλύψουν τις ολοκληρωτικές φασιστικές τους αντιλήψεις για την κοινωνική συμβίωση.

Την ίδια στιγμή, σύσσωμο το πολιτικό σύστημα, μέσα από τις αρνήσεις και τις απορρίψεις του, μέσα από την παντελή απουσία διάθεσης για συνεννόηση και συναίνεση, εξακολουθεί είτε να διαχειρίζεται την πρωτοφανή κρίση είτε να προτείνει το δικό του μοντέλο διαχείρισης της. Με άλλα λόγια, στη χώρα διεξάγονται πολλοί παράλληλοι μονόλογοι, αποδεικνύοντας τον αυτιστικό χαρακτήρα της νεοελληνικής κοινωνίας.

Κατώτεροι των περιστάσεων οι πολιτικοί ταγοί της κοινωνίας, αντί να εργαστούν από κοινού, μέσα από ωσμώσεις ιδεών, προτάσεων, συνεννοήσεων, ώστε να προτείνουν ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, αναλίσκονται σε κραυγές, σε αδιέξοδες προτάσεις, σε υπερφίαλες δηλώσεις περί σωτηρίας κλπ. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, ασχολούνται με τη διαχείριση της κρίσης, αλλά και αυτό το κάνουν με όχι ιδιαίτερη επιτυχία.

Η κοινωνία βρίσκεται μπροστά σε ένα αδιέξοδο. Καμιά ελπίδα δεν αχνοφέγγει ούτε καν στο μακρινό μέλλον. Οι πολίτες βιώνοντας μια εξαιρετική βίαιη ανατροπή της ζωής τους, προσπαθούν να πιαστούν από κάπου για να αντέξουν. Δεν υπάρχει όμως τίποτα. Οι υποσχέσεις των μεν και οι προσδοκίες των δε, αφορούν ένα μακρινό και άδηλο μέλλον. Το παρόν όμως βιώνεται ως μια παρατεταμένη παραμονή στο Καθαρτήριο, δίχως την ελπίδα του Παραδείσου.

Η χώρα για να προχωρήσει μπροστά χρειάζεται ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο. Μια νέα χάρτα προς το μέλλον. Μια πυξίδα και έναν προσανατολισμό. Τα παραπάνω, δεν θα προκύψουν μέσα από τις στενάχωρες αίθουσες των κομματικών επιτελείων ή των ημιθανών think tank της παλαιάς εποχής. Θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα ενός ευρύτατου διαλόγου μέσα στην κοινωνία. Ενός διαλόγου, που παρά τον επείγοντα χαρακτήρα της εποχής μας, θα πρέπει να διεξαχθεί με τη συμμετοχή μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού. Γιατί αυτή τη φορά θα πρέπει να ακουστούν όσο το δυνατόν περισσότερες φωνές.

Το δυστύχημα είναι ότι η περιρρέουσα κατάσταση, με την οξυμένη ένταση, την πόλωση μεταξύ των άκρων, τον φανατισμό και τη μισαλλοδοξία, τη δυσανεξία και τον αυτισμό, δεν συμβάλλουν στη διαμόρφωση συνθηκών, ικανών να βοηθήσουν στην ανάπτυξη αυτού του αναγκαίου διαλόγου περί του δέοντος γενέσθαι. Και η