Βολικές υπεκφυγές

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Ένα από τα ομορφότερα πράγματα που έχει αυτή η πόλη, είναι τα λιγοστά, σε σχέση με τις ανάγκες της, πάρκα. Τα τελευταία χρόνια καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια από πλευράς δημοτικής αρχής η φροντίδα και η περιποίηση τους, πράγμα που έγινε αντικείμενο χλευασμού από εκείνους που ευαγγελίζονται την επί της Γης βασιλεία τους πρώτα και μετά την επίλυση προβλημάτων της χθαμαλής ζωής των κατοίκων.
Αυτού του είδους ο χλευασμός ανήκει στην κατηγορία όχι μόνο της ανθρώπινης βλακείας αλλά και της κακίας που πηγάζει από το φθόνο εκείνων που δεν μπορούν απλά να χαρούν τη ζωή στις μικρές της λεπτομέρειες.

Ο απλός πολίτης - περιπατητής όμως, ο άνθρωπος για τον οποίο, εν τέλει, προορίζονται τα πάρκα και οι πεζόδρομοι της πόλης ξέρει να εκτιμά και να απολαμβάνει αυτό το ελάχιστο που κάνει τη ζωή του λίγο πιο άνετη, που του δίνει την ευκαιρία για μια μικρή ανάπαυλα και ένα ρεμβασμό, για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες της ζωής.

Πέραν όμως από τους κατ' επάγγελμα αρνητές, υπάρχουν και οι κακομαθημένοι πολίτες. Εκείνοι που πετάνε τα αποτσίγαρα, τα κουτιά από αναψυκτικά και μπύρες, οι «φιλόζωοι» που δεν μαζεύουν τα περιττώματα των σκύλων τους, (όπως υποχρεούνται από το νόμο) και πολλοί άλλοι.

Η συμπεριφορά αυτή οφείλεται στην παντελή έλλειψη σεβασμού στο δημόσιο χώρο. Ο κακομαθημένος πολίτης θεωρεί πως ο δημόσιος χώρος του ανήκει μεν, δίχως καμία υποχρέωση εκ μέρους του δε. Και εκεί εντοπίζεται η ουσία του προβλήματος.

Ο κάτοικος αυτής της χώρας, γαλουχημένος σε στρεβλές περί δημοσίου αντιλήψεις, θεωρεί ότι το δικαίωμα του είναι κάτι αυτόνομο και αυτοτελές και μάλιστα θα πρέπει να τελεί υπό τη διαρκεί προστασία του κράτους.

Όταν όμως γίνεται λόγος για το άλλο μισό της εξίσωσης της κοινωνικής συμβίωσης, την υποχρέωση, τότε συνήθως προκαλείται μια «επανάσταση» που ξεκινάει από την επίκληση άγνοιας του νόμου (και της υποχρέωσης, συνεπώς) και φτάνει μέχρι την εξέγερση, την οποία υποδαυλίζουν και καλύπτουν πολιτικά εκείνοι που επενδύουν στην οπισθοδρόμηση και στην παραμονή της χώρας σε αυτή την ημιβάρβαρη κατάσταση.

Η βολική ερμηνεία των δικαιωμάτων, χωρίς τις αντίστοιχες υποχρεώσεις, το βολικό, επίσης, μπέρδεμα του δημόσιου με το ιδιωτικό, οδηγεί σε απίστευτες τερατογενέσεις στις ατομικές και συλλογικές συμπεριφορές.

Και ενώ η χώρα βαδίζει προς τις ευρωεκλογές αλλά και στην ανάδειξη των τοπικών αρχόντων που θα διαχειριστούν τα κοινά την επόμενη πενταετία, δεν έχουμε προλάβει όχι να θέσουμε το πλαίσιο, αλλά ούτε καν να συζητήσουμε ψύχραιμα και νηφάλια το απλό θέμα του δικαιώματος και της υποχρέωσης ως το ζεύγος των εννοιών που πρέπει να ρυθμίζουν την κοινωνική συνύπαρξη.

Είναι πλέον κοινός τόπος το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται σε μεγάλη πολιτισμική υστέρηση σε σχέση με πολλές από τις χώρες μέλη της Ε.Ε. Αργά ή γρήγορα η συζήτηση περί δικαιωμάτων και υποχρεώσεων θα πρέπει να ξεκινήσει και στα καθ' ημάς. Μέχρι τότε, οι μεν θα φτιάχνουν οι δε θα χαλάνε κι ο τόπος προκοπή δε θα βλέπει.