Που εξακολουθούν να "διαφωνούν" Γ. Στουρνάρας – Γ. Προβόπουλος

Του Γιάννη Αγγέλη

Σύμπτωση ή όχι, οι χθεσινές ταυτόχρονες συνεντεύξεις του Υπ. Οικονομικών και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας σε κυριακάτικα ΜΜΕ επαναφέρουν δύο κεντρικά σημεία της οικονομικής πολιτικής για τα επόμενα χρόνια με... διαφορετική οπτική.

Ο κ. Στουρνάρας επαναβεβαίωσε ότι

το δημοσιονομικό κενό του 2014 –κατά συνέπεια και εκείνα της τριετίας του μεσοπρόθεσμου προγράμματος 2014/2017– θα καλυφθούν κυρίως από την πλευρά των εσόδων. Με άλλα λόγια από την πλευρά των φόρων.

Όσο αφορά ειδικά το «δημοσιονομικό κενό» του 2014 (δηλαδή η "τρύπα" του προϋπολογισμού του επόμενου χρόνου), η διαφορά με την τρόικα για το πώς θα καλυφθεί παραμένει περίπου στο ένα δισ. ευρώ. Ο ΥΠΟΙΚ δήλωσε ότι η διαφορά με την τρόικα για το δημοσιονομικό κενό έχει πέσει «κάτω από το 1 δισ. ευρώ σήμερα». Και επιβεβαίωσε ότι η κάλυψη του «είναι από την πλευρά των εσόδων...», προσθέτοντας βέβαια ότι αυτή η διαφορά με την τρόικα είναι σχετική καθώς «πολλές (σ.σ. που θα πρέπει να καλυφτούν με αυτά) είναι εφ’ άπαξ δαπάνες...».

Εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το περιβόητο δημοσιονομικό κενό του 2014 που η τρόικα εξακολουθεί να το βλέπει στα 2 δισ. ευρώ είναι μία «τρύπα» η οποία είναι επιπρόσθετη εκείνης που είχε προβλεφθεί από την περσινή αξιολόγηση (4,2 δισ. ευρώ) και είχε καλυφθεί με επιπρόσθετα περίπου ισόποσα μέτρα κυρίως από την πλευρά των εσόδων.

Και αυτό θα είχε μία καθαρή λογική αν επρόκειτο για μία οικονομία σε ανάπτυξη μεγαλύτερη ή μικρότερη. Γιατί τότε θα αφορούσε φόρους σε πρόσθετα έσοδα.

Όταν όμως πρόκειται για περισσότερα φορο-έσοδα σε μία οικονομία σε ύφεση ή σε αποτελμάτωση, τα «έσοδα» αυτά ισοδυναμούν με αφαίρεση από τα... καύσιμα από τα οποία η οικονομία αυτή πρόκειται να κινηθεί. Και αυτό το είδαμε να παίρνει σάρκα και οστά την διετία 2012 - 2013 με το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων και κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας.

Το ενδιαφέρον στις χθεσινές συνεντεύξεις είναι ότι το σημείο αυτό επιλέγει ο διοικητής της ΤτΕ για να επανέλθει, υπενθυμίζοντας την προ τριετίας θέση του (σ.σ. την οποία έχει επαναλάβει αρκετές φορές έκτοτε) ότι η δημοσιονομική προσαρμογή πρέπει να γίνει από την πλευρά των δαπανών και όχι των εσόδων (φορολογικών).

Επέμεινε και χθες ότι η αναλογία των μέτρων θα έπρεπε να γίνει κατά τα 2/3 από την πλευρά των δαπανών και κατά το 1/3 από την πλευρά των εσόδων.

Βέβαια η θέση του κ. Προβόπουλου μπορεί να κατατίθεται εκ νέου, αλλά δεν έχει δοκιμασθεί στην πράξη για το κατά πόσο θα είχε διαφορετικά αποτελέσματα, όπως παρατηρούν στελέχη του ΥΠΟΙΚ.

Το αξιοσημείωτο όμως εδώ δεν είναι το παρελθόν, αλλά το... μέλλον. Γιατί η υπενθύμιση του διοικητή της ΤτΕ είναι διατυπωμένη με τρόπο που να υποδεικνύει τα... μέλλοντα να συμβούν τα επόμενα χρόνια και όχι απλά την προηγούμενη διετία! Με άλλα λόγια έχει μορφή έμμεσης προειδοποίησης.

Το δεύτερο σημείο απόκλισης μεταξύ των δύο αντρών που εκφράζουν τους κύριους οικονομικούς φορείς, το ΥΠΟΙΚ και την Τράπεζα της Ελλάδος, αφορά το πώς θα αντιμετωπισθεί το άλλο «κενό», το χρηματοδοτικό.

Πρόκειται για το έλλειμμα στο κομμάτι των πόρων που θα χρειασθούν για να εξυπηρετείται το χρέος τα επόμενα τρία χρόνια όταν θα έχει ολοκληρωθεί η εκταμίευση του δανείου από το EFSF και το ΔΝΤ.

Το «κενό» αυτό κινείται σε επίπεδα μεταξύ των 12 και 16 δισ. ευρώ.

Ο κ. Στουρνάρας στην χθεσινή του συνέντευξη επανέφερε την προοπτική της κάλυψης του κενού αυτού (στο μεγαλύτερο μέρος του τουλάχιστον) από τα κεφάλαια που έχουν μείνει στο ΤΧΣ συν αυτά που θα προέλθουν από την αποκρατικοποίηση των τραπεζών μέσα στην επόμενη διετία.

Οι ανεπίσημες εκτιμήσεις που έχουν καταγραφεί μεταξύ στελεχών του ΥΠΟΙΚ είναι ότι από τα 40 περίπου δισ. ευρώ που έχουν καταναλωθεί από το σύνολο των 50 δισ. ευρώ του δανείου που είχε δεσμευτεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μπορούν να ανακτηθούν υπό την τρέχουσα διεθνή συγκυρία ποσό της τάξης των 16 δισ. ευρώ όταν θα έχει ολοκληρωθεί η αποκρατικοποίηση των τραπεζών. Με άλλα λόγια υπολογίζει σε 10 δισ. ευρώ (που έχουν... απομείνει στο ΤΧΣ) συν 16 δισ. ευρώ από τις αποκρατικοποιήσεις. Και με αυτά λέει το ΥΠΟΙΚ μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους με την συμπληρωματική βοήθεια των επερχόμενων εκδόσεων ομολόγων (σ.σ. που όπως είπε θα ξεκινήσουν το Β εξάμηνο του 2014).

Αντίθετα ο διοικητής της ΤτΕ αναφερόμενος στο ποσό που έχει απομείνει στο ταμείο του ΤΧΣ τόνισε ότι με αυτό θα πρέπει να καλυφθούν όπως έχει προβλεφθεί στις συμβάσεις του δανείου, τα ποσά που θα προκύψουν ως πρόσθετες ανάγκες για την εκ νέου ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μετά τα ελληνικά αλλά και τα ευρωπαϊκά stress test...

Και είναι μάλλον προφανές ότι την ίδια άποψη έχει και ο κ. Ντράγκι ο οποίος θα έχει κεντρικό ρόλο στο πως θα διαμορφωθούν οι όροι επανεμφάνισης των ελληνικών ομολόγων στις διεθνείς αγορές το 2014 στο πλαίσιο της νέας αναδιάρθρωσης του χρέους η οποία σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα θα έχει την μορφή επιμήκυνσης του χρόνου διάρκειας και μείωσης του κόστους εξυπηρέτησης.

Μένει λοιπόν να δούμε οι δύο «γραμμές» αν θα... συγκλίνουν μέσα στο 2014 ή αν οι εξελίξεις θα τις υποχρεώσουν να καταλήξουν σε ρήξεις που θα ξεπερνούν τα λεκτικά όρια.