Ο Τύπος στον Κόσμο

Τα βίαια επεισόδια στην Τουρκία μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας που συνεχίστηκαν για μια ακόμα ημέρα είναι ένα από τα βασικά θέματα του διεθνούς Τύπου. Πολλές αλλά προσεχτικές οι αναλύσεις για τις εξελίξεις στην Τουρκία από τον ξένο Τύπο.

Για την Τουρκία

Νέα βίαια επεισόδια σημειώθηκαν χθες το βράδυ στην περιοχή Μπεσίκτας της Κωνσταντινούπολης μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας, καθώς και έξω από το γραφείο

του Τούρκου πρωθυπουργού στην Άγκυρα αλλά και στην Σμύρνη. Στην Μπεσίκτας, διαδηλωτές προσπάθησαν μάλιστα να δημιουργήσουν οδοφράγματα ώστε να εμποδίσουν τις αστυνομικές αρχές, οι οποίες απάντησαν με εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων. Το βασικό σύνθημα των διαδηλωτών, που καταγγέλλουν την επιμονή του τούρκου πρωθυπουργού για ισλαμοποίηση της Τουρκίας παραμένει το ίδιο εδώ και τρεις μέρες: Να παραιτηθεί ο Ερντογάν. Σύμφωνα με τις αρχές τις τελευταίες τρεις ημέρες τουλάχιστον 1.700 άνθρωποι έχουν συλληφθεί σε 67 πόλεις, ενώ τουλάχιστον 1.000 έχουν τραυματισθεί στην Κωνσταντινούπολη και 700 στην Άγκυρα. Τον γύρο του κόσμου κάνουν εικόνες υπέρμετρης βίας εναντίον των διαδηλωτών.

"Επέστρεψαν οι Τούρκοι διαδηλωτές" λέει η Wall Street Journal (WSJ), ενώ οι Financial Times που επίσης έχουν βασικό τους θέμα τις εξελίξεις στην Τουρκία λένε: "Αναθέρμανση της βίας στους δρόμους της Τουρκίας". Ο Λευκός Οίκος ζητά αυτοσυγκράτηση από όλες τις πλευρές. Σύμφωνα με την WSJ, ένα αναπάντεχο κύμα βίας ξέσπασε σε ολόκληρη την Τουρκία το Σαββατοκύριακο, που αποτέλεσε το αποκορύφωμα των συγκρούσεων για την κοινωνική πολιτική που ασκεί ο πρωθυπουργός Ερντογάν και που πλέον απειλεί τη σταθερότητα στη χώρα, "σύμμαχο - κλειδί" των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή. Οι διαδηλώσεις ξέσπασαν μετά τις εικόνες που μετέδωσαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις συγκρούσεις αστυνομίας και διαδηλωτών την περασμένη Παρασκευή με αφορμή την ανάπλαση της πλατείας Ταξίμ και του πάρκου, Γκετζί στην Κωνσταντινούπολη. Τουλάχιστον 2.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί σε 81 πόλεις. (...) Μπορεί οι διαδηλώσεις να μην προκαλέσουν την πτώση του Ερντογάν, σίγουρα αποτελούν την μεγαλύτερη πρόκληση στη δεκαετή θητεία του. Οι διαδηλώσεις, όπως αναφέρει η WSJ, αποτελούν το ξέσπασμα μιας μεγάλης μερίδας του τουρκικού πληθυσμού στις προσπάθειες ισλαμοποίησης από το κυβερνών κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, παρά το γεγονός ότι έχει οδηγήσει τη χώρα σε μεγάλη οικονομική ανάπτυξη. Μιλώντας στην αμερικανική οικονομική εφημερίδα, ο επικεφαλής της εταιρείας δημοσκοπήσεων ΚΟΝDA Bekir Agirdir είπε χαρακτηριστικά: "Η νέα αυξανόμενη τάση στην Τουρκία είναι η ανησυχητική πόλωση του λαού αναφορικά με την ταυτότητα και τον τρόπο ζωής, μεταξύ Τούρκων και Κούρδων, των Σουνιτών και των Αλεβιτών, των συντηρητικών και των προοδευτικών. Είναι μια επικίνδυνη εξέλιξη".

Από την πλευρά του ο Guardian σημειώνει: "Διαδηλώσεις στην Τουρκία: Ο πρωθυπουργός κατηγορεί την αντιπολίτευση". Σύμφωνα με τον Ερντογάν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι "η χειρότερη απειλή για την κοινωνία". (...) Σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή Κoray Caliksan που μίλησε στη βρετανική εφημερίδα "ο Ερντογάν δεν ακούει κανέναν πια. Ούτε καν τα μέλη της ίδιας του της κυβέρνησης. Μετά από αυτό το Σαββατοκύριακο θα πρέπει να συνειδητοποιήσει πως είναι πρωθυπουργός μιας δημοκρατικής χώρας, που θα πρέπει να σέβεται την ελεύθερη έκφραση". Η εφημερίδα σημειώνει πως εκτός από τα σχέδια για την ανάπλαση της πλατείας Ταξίμ, η κυβέρνηση σχεδιάζει την κατασκευή μιας τρίτης γέφυρας στον Βόσπορο, ένα τρίτο αεροδρόμιο και ένα νέο τεράστιο τέμενος, όπως επίσης την προώθηση του περιορισμού του αλκοόλ, της απαγόρευσης των εκτρώσεων και μια προεδρία Ερντογάν μέσω ενός νέου Συντάγματος, ίσως κάποια από αυτά τα σχέδια να ματαιωθούν.

Σύμφωνα με τους Νew York Times, "Οι διαδηλώσεις στην Τουρκία είναι μάχη ταυτοτήτων". Για αρκετούς Τούρκους, η αστική ανάπτυξη που προωθεί ο Ερντογάν δεν αποτελεί πρόοδο καθώς ακολουθεί αυταρχικές μεθόδους.

Την ίδια ώρα, η Deutsche Welle σημειώνει πως "Το πάρκο είναι μόνο το σύμβολο των διαδηλώσεων στην Τουρκία", ενώ σε άρθρο του ο δημοσιογράφος του γερμανικού δικτύου, Baha Gungor κάνει λόγο για "Λάθος υπολογισμούς του Ερντογάν". Ο συντάκτης επισημαίνει πως οι διαδηλώσεις στην Τουρκία έχουν φθάσει σε ένα επικίνδυνο σημείο και ο πρωθυπουργός της χώρας θα πρέπει να δει τι σημαίνουν: ένα προειδοποιητικό μήνυμα. (...) Όπως λέει χαρακτηριστικά "αυτό που δεν υπολόγισε σωστά ο Ερντογάν είναι πως μπορεί να έχει την πλειοψηφία στη Βουλή και να ασκεί το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τη δύναμη του χωρίς να υπολογίζει τα κόμματα της αντιπολίτευσης, την πόλωση των οποίων αγνοεί. Δεν έχει κανένα δικαίωμα να λέει πως ξαφνιάζεται όταν η αντιπολίτευση και οι διαδηλωτές τον συγκρίνουν με τα καθεστώτα, που έπεσαν στην Αραβική Άνοιξη. Η αντιπολίτευση δεν είναι ομογενοποιημένη αλλά συμφωνεί σε ένα σημείο: Θέλουν να του δείξουν τα όρια της δύναμης του". "Αυτό που πρέπει να γίνει πλέον" καταλήγει ο συντάκτης "είναι τόσο η κυβέρνηση Ερντογάν όσο και η αντιπολίτευση να βρουν ένα τρόπο εξόδου από αυτή την κρίση. Η Τουρκία ειναι απλά πολύ σημαντικός παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή και θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί πρότυπο συνύπαρξης του Ισλάμ και της δημοκρατίας".

Στα επεισόδια στην περιοχή Μπεσίκτας, επικεντρώνεται η Μilliyet, κάνοντας λόγο "για νίκη των διαδηλωτών". Η Zaman λέει: "Επιμένουν τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και οι διαδηλωτές στην πλατεία Ταξίμ". Σε άρθρο γνώμης του Murat Yetkin που φιλοξενεί η Hurriyet επισημαίνει "Γιατί δεν είναι Αραβική Άνοιξη αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία". Πέντε σημεία: Για πρώτη φορά εδώ και 11 χρόνια ο Ερντογάν θα πρέπει να κάνει πίσω για ένα σχέδιο, που ήθελε πολύ να γίνει, το εμπορικό κέντρο, ωστόσο επιμένει για την κατασκευή τεμένους. Το θέμα του Ταξίμ δεν ήταν ακριβώς προσωπικό αίτημα του Ερντογάν, αλλά απόφαση της δημοτικής αρχής της Κωνσταντινούπολης. Ο Ερντογάν δεν έκρυψε την οργή του που τον αποκάλεσαν δικτάτορα. Οι προεδρικές εκλογές σίγουρα θα αποτελέσουν πρόκληση για τον Ερντογάν, που θέλει να εκλεγεί αλλά από την άλλη υπάρχει το αντίβαρο του Γκιουλ και του Συνταγματικού Δικαστηρίου, δικαστές του οποίου διορίζονται από τον Τούρκο πρόεδρο, οι οποίοι έχουν ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ανεχτούν την αποδυνάμωση των θεσμών. Δεν υπάρχει αναλογία μεταξύ των διαδηλώσεων στην Τουρκία με την Αραβική Άνοιξη, οι συσχετισμοί ήταν πρόχειροι και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Δημοκρατικοί παράγοντες έχουν ακόμα τη δύναμη της παρέμβασης και της προώθησης συμβιβαστικών λύσεων. Είναι αλήθεια, πάντως, πως "οι διαδηλώσεις στο Ταξίμ" αντανακλούν εκείνο το 50% που ανησυχεί όχι μόνο για τον περιορισμό του κοσμικού κράτους, αλλά και τον περιορισμό του πλουραλισμού και της πολιτικής. Αυτά τα θέματα θα καθορίσουν τις προεδρικές εκλογές του 2014 αλλά και τις βουλευτικές το 2015.

Για την Ελλάδα

Ο Guardian αναφέρει πως "Οι πιστωτές της Ελλάδας ενδέχεται να διαγράψει μέρος του χρέους". «Οι ελληνικές αρχές έχουν κάνει αξιοσημείωτη πρόοδο στη μείωση των δημοσιονομικών και των ανισορροπιών και στην αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας», δήλωσε η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, μετά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου, το βράδυ της Παρασκευής, όπου εγκρίθηκε η εκταμίευση της δόσης των 1,74 δισ. Ευρώ. Η κ. Λαγκάρντ αναφέρθηκε εμμέσως και στις δηλώσεις που έκανε ο επικεφαλής του Eurogroup στην Αθήνα, για ενδεχόμενο νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους μέσα στο 2014, λέγοντας ότι είναι «ευπρόσδεκτες».

Για τη Μέρκελ

Σε τοποθετήσεις, ως ένα βαθμό, ενδεικτικές του νέου κλίματος που αρχίζει να διαπνέει το Βερολίνο προχώρησαν Μέρκελ και Σόιμπλε. «Βρισκόμαστε όλοι στην ίδια βάρκα» σημειώνει σε σημερινή συνέντευξή της στο Spiegel η καγκελάριος, λέγοντας ότι «πολλά εξαρτώνται και για την Γερμανία, από το τι συμβαίνει στην Πορτογαλία, την Ελλάδα, την Ισπανία ή άλλες χώρες». Υπερασπίζεται τα συμφέροντα όχι μόνο της χώρας της, αλλά ολόκληρης της Ευρώπης, ενώ εκφράζει την αισιοδοξία της για συνέχιση των προγραμμάτων προσαρμογής, αναγνωρίζοντας και τις θυσίες των πολιτών. . Την πεποίθηση πως η απογοήτευση των εκατομμυρίων νέων ανέργων αποτελεί κίνδυνο για την δημοκρατία και τη νομιμοποίηση της Ευρώπης εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Σόιμπλε, ο οποίος, παράλληλα, σε άρθρο του σε γερμανική εφημερίδα απηύθυνε σε άνεργους πρόσκληση να πάνε στη χώρα του να εκπαιδευτούν.

Την ίδια ώρα, οι Financial Times αναφέρουν πως "Η Μέρκελ δέχεται επίθεση για τις προεκλογικές της δεσμεύσεις". Ο Φίλιπ Ρέσλερ, επικεφαλής των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) που αποτελούν τον ήσσονα εταίρο της κυβέρνησης της Αγκελα Μέρκελ, επέκρινε την καγκελάριο για τις προεκλογικές της υποσχέσεις περί αύξησης των δημοσίων δαπανών εν όψει των βουλευτικών εκλογών και επισήμανε ότι δεν είναι ώρα να εγκαταλειφθεί η «οικονομική σύνεση». «Την καλώ κατεπειγόντως να παραμείνει εντός των ορίων της οικονομικής σύνεσης. Οι υποσχέσεις περί (της άσκησης μιας) κοινωνικής πολιτικής, όπως αυτή που προτείνει τώρα το CDU, πρέπει να είναι οικονομικά εφαρμόσιμες», είπε ο Φίλιπ Ρέσλερ στην Welt της Κυριακής. Η Γερμανία δεν πρέπει να εγκαταλείψει το στόχο να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της, επέμεινε ο Ρέσλερ, λίγο μετά τα δημοσιεύματα που κοστολογούσαν τις προεκλογικές εξαγγελίες της Μέρκελ στα 28 δισ. ευρώ.

Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Βουδούρη