Ένας σκελετός στο ντουλάπι της ιστορίας

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Αυτές τις ημέρες είναι η επέτειος της σφαγής στη Σρεμπρένιτσα, του μεγαλύτερου εγκλήματος πολέμου που έγινε στην Ευρώπη, μετά τον Δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Μέσα στις φλόγες του εμφυλίου πολέμου που λυσσομανούσε στην πρώην Γιουγκοσλαβία, 8000 άντρες και παιδιά μουσουλμανικής καταγωγής που ζούσαν στην υποτιθέμενη «Ασφαλή ζώνη» του ΟΗΕ, σφαγιάστηκαν ανελέητα από τους Σέρβους του στρατηγού Ράτκο

Στα 18 χρόνια που μεσολάβησαν από τότε, πλην ελαχίστων φωνών, η υπόλοιπη ελληνική κοινωνία υποκρίνεται πως δε γνωρίζει τι συνέβη, ποιοι οργάνωσαν το μακελειό και ποιοι συμμετείχαν. Κατά καιρούς, εμφανίζονται διάφορα δημοσιεύματα, στα οποία γίνεται λόγος για τη συμμετοχή στη σφαγή μιας ομάδας Ελλήνων που ανήκαν στην «Ελληνική Εθελοντική Φρουρά». Γίνεται επίσης λόγος για την ύψωση της ελληνικής, της βυζαντινής και της σημαίας της Βεργίνας, καθώς επίσης και για τη φωτογράφισή τους με Σέρβους αξιωματικούς στα ερείπια ενός ορθόδοξου ναού.

Για όσους θυμούνται ήταν η εποχή των λαοσυνάξεων του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου Παρασκευαίδη για «το όνομα της Μακεδονίας μας», της ανόδου του πρωτόγονου εθνικισμού στη χώρα μας, όπου έκαναν την εμφάνισή τους διάφορα Δίκτυα, της διακομματικής αντίθεσης στα μέτρα αποκλεισμού της συμμορίας του Βελιγραδίου που έκανε εκτεταμένες εθνοκαθάρσεις. Ένα παράδοξο «αντικαπιταλιστικό, αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο» με πρωτεργάτες επιφανή στελέχη της αριστεράς σε αγαστή σύμπνοια με εκπροσώπους της εθνικιστικής δεξιάς, σε έναν περίεργο «ιστορικό συμβιβασμό», δημιουργούσε μέσα στη χώρα μια ατμόσφαιρα αλληλεγγύης προς τους σφαγείς με το πρόσχημα ότι πρόκειται για «ομόδοξους αδελφούς που μάχονται κατά μουσουλμάνων και των αμερικανών που τους στηρίζουν».

Στο περιθώριο αυτού του «μετώπου» διάφοροι επιτήδειοι επιχειρηματίες, που σήμερα εμφανίζονται ως σωτήρες και μεγαλοεπενδυτές, θησαύριζαν κάνοντας μαύρη αγορά με το καθεστώς του Βελιγραδίου. Είναι η εποχή όπου απενοχοποιείται η άκρα Δεξιά σε ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο φυτεύονται οι σπόροι της ακροδεξιάς υστερίας, της μισαλλοδοξίας, της ναζισμού, τα άνθη του κακού που ανθίζουν σήμερα.

Η ελληνική κοινωνία μαθημένη να φέρεται σα τη γάτα που σκεπάζει τα περιττώματα της, δε θέλησε ποτέ να συζητήσει τη συμμετοχή συμπατριωτών μας στο πιο ειδεχθές έγκλημα που έγινε στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο από το τέλος του Δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Από τον Ιούλιο του 2006 βρίσκεται σε εξέλιξη η εισαγγελική έρευνα, αλλά αποτελέσματα δε βλέπουμε και, μάλλον, ούτε πρόκειται να δούμε. Δεν αποκλείεται δε η περίπτωση, κάποια στιγμή στο μέλλον, οι σφαγείς της Σρεμπρένιτσα να παρασημοφορηθούν για τις «εξαιρετικές προς την πατρίδα υπηρεσίες τους».

Το βαθύ ελληνικό κράτος μαζί με τους ιδεολογικούς εμπνευστές αυτού του εγκλήματος, σήμερα βρίσκονται στους διαδρόμους και τους προθαλάμους της κυβερνητικής εξουσίας. Ορισμένοι δε εξ αυτών επαίρονται για την «μάτσο» αντιμετώπισης των προβλημάτων της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, βλέπουν με ευνοϊκό μάτι τη δημιουργία «ομάδων πατριωτικής αυτοάμυνας» και ομνύουν στην εθνική υπεροχή.

Το έγκλημα στη Σρεμπρένιτσα και η συμμετοχή σε αυτό αντρών της «Ελληνικής Εθελοντικής Φρουράς», είναι ένας ακόμη σκελετός στη ντουλάπα της ιστορίας. Μαζί με άλλους σκελετούς είναι μέλος του χορού στην τραγωδία των Ελλήνων στον 20ο αιώνα. Μπορεί της σφαγής στη γειτονική χώρα, να ακολούθησε η εποχή της δάνειας αμεριμνησίας και της ολυμπιακής ευφορίας, ωστόσο το ατιμώρητο έγκλημα παραμένει μια μαύρη κηλίδα στην ιστορική μνήμη. Κάθε χρόνο, στην επέτειο της σφαγής, η μνήμη των θυμάτων θα ζητάει την κάθαρση, η οποία, όπως γνωρίζουμε από την αρχαιότητα, αργά ή γρήγορα έρχεται στο τέλος.