Έλλειμμα σοβαρότητας

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Είναι προφανές ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας δεν είναι το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού, ούτε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, μα το έλλειμμα σοβαρότητας.

Το έλλειμμα αυτό αγκαλιάζει όλο το πολιτικό φάσμα το οποίο πολιτεύεται σα να μην έχει συμβεί τίποτα. Υπάρχουν εκείνοι που θεωρούν πως ο ρόλος του αισιόδοξου έχει πέραση στις σκηνές των θερινών επιθεωρήσεων. Υπάρχουν οι άλλοι, που επενδύουν σε μεγαλεπήβολα σχέδια συγκρότησης μετώπων με άλλους λαούς, με γεωγραφικά κριτήρια. Υπάρχουν κάποιοι τρίτοι, οι οποίοι πιστεύουν ότι ιδρύοντας ένα νέο κόμμα, θα ξεπλυθούν τα ανομήματά τους κατά το παρελθόν και θα (επανα)εισέλθουν στην πολιτική κονίστρα όχι μόνο άμωμοι μα και παράκλητοι.

Το έλλειμμα αυτό αγκαλιάζει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, το οποίο είναι έτοιμο να αρπαχτεί από το «όνειρο», το «όραμα» ή τη «νέα μεγάλη αφήγηση» κάθε τυχάρπαστου που εμφανίζεται στο δημόσιο βίο. Το τμήμα αυτό της κοινωνίας, είναι, βασικά, εκείνο που γαλουχήθηκε στα νάματα του ελληνικού «εξαιρετισμού», με φτηνά (κι αγύριστα πολλές φορές) δανεικά, που ονειρεύεται πως κάθεται πάνω σε μία υπόγεια πισίνα, όπου αναπαύονται επί αιώνες όλα τα στοιχεία του πίνακα του Μεντελέγιεφ σε αφθονία, και τα οποία μυστικοί συνωμότες κρατούν για να τα αξιοποιήσουν όταν θα στερέψουν οι άλλες πηγές πλούτου του πλανήτη ολάκερου.

Το έλλειμμα αυτό αγκαλιάζει και ένα ευάριθμο τμήμα της αυτάρεσκα αποκαλούμενης ελληνικής διανόησης, η οποία μαθημένη επί δεκαετίες να σιτίζεται στα διάφορα πρυτανεία της εξουσίας, έχασε τις σταθερές του προσανατολισμού της, όταν σώθηκαν τα χρήματα των αφειδών επιχορηγήσεων. Έτσι, σήμερα, παρουσιάζει το γελοίο θέαμα να «στρατεύεται» σε διάφορες ομάδες συμφερόντων (πολιτικών κυρίως) ευελπιστώντας στην επαγγελματική της αποκατάσταση. Γιατί αλλιώς πως θα εξηγηθεί το φαινόμενο να ζούμε τις μεγαλύτερες ανατροπές των τελευταίων 60 ετών και να μην υπάρχει ούτε ένα δείγμα καλής πολιτικής ποίησης ή λογοτεχνίας, παρά αναμασήματα και κακές αντιγραφές περασμένων προτύπων.

Το έλλειμμα αυτό αποτελεί και τη μεγαλύτερη τροχοπέδη για την πορεία της χώρας. Είναι εκείνο που βραχυκυκλώνει κάθε προσπάθεια σοβαρού αναστοχασμού των αιτιών, που έφεραν τη χώρα σε τούτη τη κατάσταση. Είναι εκείνο που υπονομεύει κάθε προσπάθεια σοβαρής ανταλλαγής ιδεών και προτάσεων για μια διέξοδο από τη σημερινή κατάσταση. Είναι εκείνο που αντιστρατεύεται σε κάθε προσπάθεια ορθολογικής διαχείρισης των κοινών αλλά και κάθε απόπειρας δημιουργίας.

Το έλλειμμα αυτό δεν είναι τίποτα άλλο, παρά η πανίσχυρη δύναμη της αδράνειας που έχει καταλάβει το πολιτικό σύστημα αλλά και μεγάλο τμήμα των κοινωνικών δυνάμεων, μετά τη συνομολόγηση της ιδέας πως η σωτηρία της χώρας περνάει υποχρεωτικά από τη σωτηρία του πολιτικού της προσωπικού.

Η δύναμη της αδράνειας, πανίσχυρη καθεαυτή αλλά και αξιοποιήσιμη από εκείνους που βολεύονται με τη σημερινή, μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, κατάσταση των πραγμάτων, αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας σήμερα. Ακόμη κι εκείνοι οι τολμητίες που θα αποπειραθούν να αλλάξουν τα πράγματα στο μικρόκοσμο τους, θα βρεθούν αντιμέτωποι με το συμπαγές μέτωπο των δυνάμεων της αδράνειας, εξασφαλίζοντας την αποτυχία πριν καν την έναρξη του παράτολμου εγχειρήματός τους.

Το μόνο που απομένει, δεν είναι άλλο παρά ο παράγοντας τύχη. Ένα τυχαίο γεγονός να αποτελέσει τη θρυαλλίδα για την αλυσιδωτή εκείνη αντίδραση, που θα οδηγήσει στο ριζικό μετασχηματισμό της κατάστασης. Μπορεί όμως η κοινωνία να πορεύεται ελπίζοντας σε τυχαία γεγονότα που θα υποκαταστήσουν το έλλειμμα ηγεσίας και το έλλειμμα αυτοσυνείδησης που έχει; Μάλλον όχι.