Δεν συμφέρει την Ελλάδα η έξοδος

Μπορεί μια έξοδος από το ευρώ θεσμικά και νομικά να μην είναι ακόμα εφικτή ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να συμβεί, τονίζει μιλώντας στον Αθήνα 9.84 και την Αλεξάνδρα Βουδούρη ο διευθυντής του φημισμένου Ινστιτούτου Bruegel, στις Βρυξέλλες, Guntram Wolf.

Παράλληλα ο κ. Guntram Wolf

εξηγεί γιατί δεν συμφέρει μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, καθώς και το ποιοι και γιατί δεν θα αποδεχθούν ποτέ μια διαγραφή του ελληνικού χρέους.

Η συνέντευξη έγινε με αφορμή την πρόσφατη έκθεση του κ. Wolf για το Ινστιτούτο Bruegel "Γιατί δεν συμφέρει την Ελλάδα μια έξοδος από το ευρώ". (Why Grexit would not help Greece).

Ερώτηση: Στην πρόσφατη έκθεση σας ("Γιατί δεν συμφέρει την Ελλάδα μια έξοδος από το ευρώ") λέτε χαρακτηριστικά... "το τζίνι βγήκε και πάλι από το μπουκάλι". Που αποδίδετε εσείς τις συζητήσεις αυτές περί Grexit? Είναι εφικτή μια έξοδος από το ευρώ με βάση τις ευρωπαϊκές συνθήκες;

Guntram Wolf: Σε νομική βάση μιλώντας μια έξοδος από το ευρώ δεν προβλέπεται από τις συνθήκες. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να συμβεί. Στην πραγματικότητα, θα έλεγα ότι είναι δυνατόν να συμβεί να βγει δηλαδή η Ελλάδα από το ευρώ εάν υπάρξει ένταση στις διαπραγματεύσεις μεταξύ μιας νέας κυβέρνησης και των Ευρωπαίων εταίρων. Εάν είναι ιδιαίτερα συγκρουσιακή αυτή η διαπραγμάτευση μπορεί να οδηγήσει την Ελλάδα εκτός ευρώ. Τώρα, ο τρόπος που μπορεί να συμβεί de facto είναι όταν κάποια στιγμή η ΕΚΤ δεν θα είναι σε θέση να παράσχει ρευστότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και τότε de facto αυτό θα σημαίνει έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ.

Ερώτηση: Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι θα βοηθούσε την Ελλάδα μια έξοδος από το ευρώ. Εσείς διαφωνείτε, αυτό τουλάχιστον διαβάσαμε στην έκθεσή σας. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τους λόγους;

Guntram Wolf: Κάποιοι, όντως, πιστεύουν ότι μια έξοδος από το ευρώ θα ενίσχυε τις εξαγωγές ή την οικονομική ανάκαμψη. Έχω αρκετές αμφιβολίες γι' αυτό, ότι δηλαδή θα βοηθούσε μια έξοδος τουλάχιστον τα επόμενα χρόνια. Ο λόγος είναι πολύ απλός. Η Ελλάδα έχει πολύ μικρό τομέα εξαγωγών, πολύ μικρό κατασκευαστικό τομέα, μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Είναι πολύ δύσκολο γι΄ αυτές τις μικρές επιχειρήσεις να βγάλουν κέρδος και να
συμβάλλουν στην ανάπτυξη της Ελλάδας, εάν υπάρξει υποτίμηση. Γι΄ αυτό διαφωνώ με το επιχείρημα ότι μια υποτίμηση θα βοηθούσε τις εξαγωγές πολύ γρήγορα. Αυτό είναι μια ψευδαίσθηση. Είδαμε όταν πραγματικά έγινε ένα είδος υποτίμησης μέσω της μείωσης των μισθών τα προηγούμενα χρόνια ότι δεν βοηθήθηκαν οι εξαγωγές. Αμφιβάλλω, λοιπόν, ότι μια έξοδος θα βοηθούσε δηλαδή μια υποτίμηση.

Ερώτηση: Ποια θα ήταν τότε η λύση; Τι θα βοηθούσε πραγματικά;

Guntram Wolf: Υπάρχουν δύο ζητήματα που θα πρέπει να εξετάσουμε. Πρώτον τι θα κάνει μια νέα κυβέρνηση διαφορετικά από ό,τι έχουν κάνει οι προηγούμενες. Προσωπικά νομίζω ότι υπάρχει ανάγκη να δοθεί προσοχή στο ποιος πληρώνει φόρους και ποιος όχι στην Ελλάδα. Πραγματικά το επίπεδο ανισότητας στην Ελλάδα είναι
πολύ υψηλότερο από ό,τι σε άλλες χώρες στη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη. Το ζήτημα το πώς ένα φορολογικό σύστημα θα πρέπει να φορολογεί τόσο τους πλούσιους, όσο και τους φτωχούς και πώς αυτά τα χρήματα θα αποδοθούν για κοινωνική πρόνοια και για τα επιδόματα ανεργίας είναι ένα μεγάλο εγχώριο θέμα. Και νομίζω πως εάν ήμουν Έλληνας, αυτό το ζήτημα θα με απασχολούσε πάρα πολύ.

Αυτό που πραγματικά επίσης θα βοηθούσε θα ήταν μια ελάφρυνση του χρέους. Είναι φανερό πως εάν μπορείς να πληρώνεις μειωμένα επιτόκια στο μέλλον, βοηθάει. Ωστόσο δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι εάν αυτό συνδυαστεί με έξοδο από το ευρώ, τότε το συνολικό κόστος θα είναι δυσθεώρητο. Γιατί θα είναι πολύ δύσκολο τότε να προσελκύσεις ξένο κεφάλαιο και επενδύσεις. Επομένως, τα οικονομικά πλεονεκτήματα είναι μειωμένα με μια έξοδο από το ευρώ.

Ερώτηση: Η σημερινή κυβέρνηση ζητά επιμήκυνση του χρόνου και μείωση των επιτοκίων ως μια λύση, ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά διαγραφή του χρέους που είναι όντως δυσθεώρητο. Θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή μια τέτοια λύση;

Guntram Wolf: Υπάρχει φυσικά και αυτό το ζήτημα. Το πώς θα μειώσεις το κόστος και πώς θα το μοιραστείς με τους Ευρωπαίους εταίρους. Η αλήθεια είναι ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι υπήρξαν αρκετά γενναιόδωροι τα τελευταία χρόνια. Δόθηκε μεγάλη πίστωση στην Ελλάδα, αλλά πλέον η πραγματικότητα είναι ότι το χρέος είναι τόσο μεγάλο, που η χώρα δεν θα μπορεί να το αποπληρώσει ολόκληρο. Υπάρχει περίπτωση πως οι όροι βελτιωθούν πολύ αλλά νομίζω ότι υπάρχει η δυνατότητα να μειωθεί και άλλο το βάρος για τον Έλληνα φορολογούμενο. Πάντως, το σημείο που γίνεται δύσκολο να γίνει αποδεκτό αφορά μια διαγραφή του χρέους. Αυτό είναι που απασχολεί τώρα τη δημόσια συζήτηση, γιατί δεν θα το δεχθούν οι δανειστές. Δεν θα το δεχθούν ειδικά χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, όπου οι κυβερνήσεις έχουν επιβαρύνει τους πολίτες τους αρκετά με επίπονα μέτρα. Εάν ξαφνικά αποφασιστεί μια διαγραφή του χρέους, θα είναι αρκετά προβληματικό ειδικά για τις χώρες αυτές.