Eίμαι ευτυχισμένος επειδή έχω δύο Πατρίδες

Παραμονές της πρεμιέρας της παράστασης «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, που θα δοθεί στις 22 Φεβρουαρίου στο θέατρο «Φεγγάρι» της Μόσχας, ο τιμώμενος καλλιτέχνης της Ρωσίας, ο ελληνικής καταγωγής Ευκλείδης Κιουρτζίδης, μίλησε στην Έλενα Kοντράτοβα.

Ερ: Πως ξεκίνησε το ταξίδι σας στον κόσμο του θεάτρου και του κινηματογράφου;

Ευ.Κ. Αυτό είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση,αλλά θα σας την πω εν συντομία: δε συνέβη ξαφνικά και όχι τώρα, αλλά εδώ και πολύ καιρό, όταν ήμουν στην τετάρτη τάξη του δημοτικού σχολείου, τότε απλά

αποφάσισα ότι ήθελα να γίνω καλλιτέχνης.

Ερ: Είστε από μια θεατρική οικογένεια ή οι γονείς σας δεν έχουν καμία σχέση με το θέατρο;

Ευ.Κ. Αυτή η ερώτηση έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Οι γονείς μου δεν είναι άνθρωποι του θεάτρου. Η μητέρα μου και ο πατέρας μου είναι Έλληνες της Ρωσίας και μόνο από την πλευρά της μητέρας του, σχεδόν όλοι ήταν μουσικοί, όλοι έχουν μουσική παιδεία. Σε γενικές γραμμές, στην οικογένειά μας δεν υπήρχαν ποτέ καλλιτέχνες του θεάτρου και κανείς δεν έδειξε ποτέ το παραμικρό ενδιαφέρον να γίνει. Και στην περιοχή όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα δεν είχαμε θέατρο. Αυτό το συναίσθημα πιθανώς ήταν κάπου κρυμμένο μέσα μου, απλά δεν ήξερα ακριβώς ότι είμαι καλλιτέχνης. Φυσικά, στην ηλικία των οκτώ ετών, δεν είχα συναίσθηση τι ακριβώς θέλω να γίνω: ένας κλόουν στο τσίρκο ή ηθοποιός στο θέατρο. Δεν είχα καν ονειρευτεί ότι θα παίξω στον κινηματογράφο. Σίγουρα όμως ήξερα ότι θα γίνω καλλιτέχνης. Προφανώς, αυτό είναι κάτι με το οποίο γεννιέσαι, και δεν το αποκτάς στη πορεία. Σινεμά ...... από τότε που θυμάμαι το εαυτό μου, θυμάμαι τις ταινίες, αλλά μόνο αυτό. Ποτέ δεν ονειρεύτηκα, ούτε τολμούσα να ονειρευτώ ρόλους σε ταινίες, ελπίδα μου ήταν μόνο το θέατρο.

Ερ: Εσείς, ως Έλληνας και με ένα τόσο δύσκολο για τους Ρώσους όνομα, Κιουρτζίδης , ήταν δύσκολο να σταδιοδρομήσετε ως καλλιτέχνης;

Ευ.Κ. Ξέρετε, το χτίσιμο αυτής της καριέρας σίγουρα δεν ήταν εύκολη υπόθεση, αλλά ευγνωμονώ τη μοίρα γι' αυτό. Έχω μάθει να ξεπερνάω τα εμπόδια, αυτό σε κάνει πάντα να αισθάνεσαι ότι έχεις κερδίσει κάτι, έχεις κάνει μια σπουδαία πράξη ή θα πηδήξεις ψηλά, πάνω από την μπάρα και να αισθάνεσαι για τον εαυτό σου ότι κατάφερες να σπάσεις το παγκόσμιο ρεκόρ. Όλα αυτά, βέβαια δεν είναι εύκολα. Το όνομά μου δεν είναι τόσο δύσκολο και νομίζω ότι κερδίζω πολύ από αυτό. Αν το μάθεις, δεν θα ξεχάσεις ποτέ. Ίσως αυτό με βοήθησε και με βοηθά πάντα. Ξέρετε, ακόμα και στιχάκια κυκλοφορούν με το όνομά μου, θα σας πως ένα ως παράδειγμα: «Αν υπάρχει παγκόσμια κρίση, φταίει για όλα ο Ευκλείδης Κουρτζίδης». Φυσικά, χαίρομαι που έκτισα την καριέρα μου δουλεύοντας σκληρά, επειδή πιστεύω πως ότι έρχεται εύκολα, εύκολα και χάνεται. Όλοι το γνωρίζουν αυτό. Αυτό που αποκτάς εύκολα δεν το εκτιμάς. Πάντα εκτιμάς αυτό που αποκτάς με μεγάλο αγώνα, με μεγάλη αγωνία και μεγάλα βάσανα. Και αν μιλάμε για τον ηθοποιό, μετρά -κατά κύριο λόγο- η ανθρώπινη εμπειρία του, τα συναισθήματα που έχει βιώσει, όλα αυτά είναι γραμμένα στο πρόσωπό του, όλα αυτά τ' ακούς στη φωνή του, μπορείς να δεις τα πάντα σε κάθε κίνηση του χεριού του κτλ. Αυτό είναι που τον κάνει να ξεχωρίζει ως άξιος ηθοποιός. Ηθοποιός δεν είναι μόνο ότι μπορείς να μάθεις το κείμενο και να βγεις στη σκηνή, ηθοποιός είναι οι εμπειρίες που συσσωρεύονται όλα αυτά τα χρόνια, είναι οι φίλοι του, είναι το σπίτι του, είναι η αγάπη του για την Πατρίδα, είναι η αγάπη του για την οικογένεια για το περιβάλλον και ούτω καθεξής.

Ερ: Είπατε για την αγάπη για την Πατρίδα και έχετε δύο: την Ελλάδα και τη Ρωσία. Κατά πόσο αισθάνεστε Έλληνας και κατά πόσο Ρώσος;

Ευ. Κ. Ξέρετε, είμαι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος επειδή έχω δύο Πατρίδες και μέσα μου κουβαλώ την κληρονομιά των δύο πολιτισμών. Φυσικά, όταν είμαι στη Ρωσία είμαι Έλληνας και είμαι υπερήφανος για αυτό. Το κοινό μου με αποδέχεται ως Έλληνα και είμαι πολύ υπερήφανος γι 'αυτό. Αλλά όταν πάω στην Ελλάδα είμαι Ρώσος. Αλλά αυτό δεν είναι μόνο δικό μου πρόβλημα: είναι το πρόβλημα των Γερμανών, που μένουν στην Ρωσία, των Ελληνορώσων, των Εβραίων που επέστρεψαν στο Ισραήλ. Παντού είναι η ίδια ιστορία.

Ερ: Να κάνουμε ένα crash test. Ποια κουζίνα προτιμάτε; Την ελληνική ή τη ρωσική;

Ευ. Κ. Ξέρετε, μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου η μητρική κουζίνα ήταν ελληνική. Μόνο ένα είναι σίγουρο, δεν είχε μεγάλη αφθονία και ποικιλία. Αλλά όταν στη δεκαετία του '90 για πρώτη φορά δοκίμασα το πραγματικό ελληνικό φαγητό, ήταν, φυσικά, κάτι το ανεπανάληπτο για μένα. Είπα στον εαυτό μου: Αυτή είναι η κουζίνα σου: ελαιόλαδο, τυρί, τζατζίκι, χταπόδι, ψάρια. Και στη συνέχεια το ψωμί. Είμαι εδώ στη Ρωσία και λέω θρύλους σχετικά με το πώς πεθαίνω για το ψωμί στην Ελλάδα, ειδικά το χειμώνα, η μυρωδιά του φρέσκου αέρα και ζυμωτού ψωμιού. Και κάθε εστιατόριο έχει τη δική του συνταγή ψωμιού. Όταν έρχομαι στην Ελλάδα, πάντα παίρνω 2-3 κιλά εξαιτίας του νοστιμότατου φαγητού. Αλλά δεν μπορώ να πω ότι δεν μου αρέσει η ρωσική κουζίνα. Μεγάλωσα με αυτή. Πώς να μην αγαπώ το ρωσικό μπορς, τα ρωσικά πελμνι (παρόλο που λένε πως έχουν κινεζική καταγωγή), την πηχτή με το ρεπάνι, το λάχανο τουρσί. Σε γενικές γραμμές, η ρωσική κουζίνα περιλαμβάνει ένα είδος συμβίωσης διαφορετικών γεύσεων: από τον Καύκασο, τους Τατάρους, την Ουκρανία. Η Ρωσία είναι μια χώρα πολυεθνική. Εδώ στην Ελλάδα υπάρχει μόνο ελληνική κουζίνα, ενώ στη Ρωσία είναι όλα πολυεθνικά στην πράξη.

Ερ: Τι είδους γυναίκες σας αρέσουν; Οι Ελληνίδες ή οι Ρωσίδες και τι εκτιμάτε περισσότερο σε μία γυναίκα;

Ευ. Κ. Το ερώτημα είναι εύκολο. Θηλυκότητα, φυσικά. Δεν είμαι από εκείνους τους άνδρες που τους αρέσουν οι φεμινίστριες , αν και είμαι σίγουρος ότι δεν μπορεί να παραβιάζει τα δικαιώματα των ανθρώπων και σίγουρα δεν εξαρτάται από το φύλο. Αυτό είναι το δεύτερο μέρος της ερώτησης. Σχετικά με το πρώτο μέρος, στη Ρωσία δεν μου λείπουν οι Ελληνίδες, γιατί στη Μόσχα ζουν πάνω από 5.000 Έλληνες και τους συναντάω σε παραστάσεις μου, σε πρεμιέρες, δύο φορές το χρόνο στην γιορτή για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας, στην ημέρα του OΧΙ. Βλέπω τους συμπατριώτες μου και με ευχαριστεί η επικοινωνία μαζί τους . Και φυσικά, όταν πάω στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη, απολαμβάνω με χαρά και δέος τα όμορφα μάτια και τα πρόσωπα των Ελληνίδων. Στην πρώτη μου επίσκεψη στην Αθήνα, σοκαρίστηκα από την ομορφιά των Αθηναίων γυναικών. Πιστέψτε με, δεν το λέω αυτό γιατί δίνω συνέντευξη σε αθηναϊκό σταθμό. Μάρτυρες μου είναι οι φίλοι μου που ζουν στην Αθήνα, για περισσότερα από 20 χρόνια. Όπου πηγαίναμε, δεν μπορούσα να ξεκολλήσω το βλέμμα μου από το μαγνητισμό των γυναικών της Αθήνας. Αλλά δεν έχω πάει ακόμα στο νησί της Σύρου, λένε ότι εκεί οι γυναίκες έχουν μια απίστευτη ομορφιά. Δεν έχω πάει στο νησί της Ζακύνθου, δεν έχω πάει στην Κρήτη, λένε ότι και εκεί υπάρχουν χαρούμενα κορίτσια με ένα νότιο ταμπεραμέντο. Σας λέω μόνο τι αισθάνθηκα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και στη διαδρομή μεταξύ τους.

Ερ: Έχω μία ερώτηση για σας, η οποία σήμερα είναι πολύ επίκαιρη: το Μάιο στην Ελλάδα θα διεξαχθούν δημοτικές εκλογές. Στο βαθμό που γνωρίζω, πριν από λίγα χρόνια και εσείς δώσατε μάχη για τo Δήμο Νεάπολης- Συκεών. Πείτε μου, γιατί ο ηθοποιός με μια επιτυχημένη καριέρα να εμπλακεί στην πολιτική;

Ευ. Κ. Σας ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση αυτή. Ξέρετε, όταν με καλέσανε και μου πρότειναν να βάλω υποψηφιότητα για το δήμο Θεσσαλονίκης , σκέφτηκα το ίδιο πράγμα: «Γιατί να εμπλακώ με όλα αυτά; Έχω τη ζωή μου, όλα είναι εντάξει, έχω γυρίσματα, κάνω παραστάσεις, είμαι αρκετά περιζήτητος καλλιτέχνης, αγαπώ το κοινό μου στην Ελλάδα, στην Αμερική, παίρνω γράμματα από θαυμαστές μου από την Ιταλία, το Ισραήλ, από μια μεγάλη λίστα χωρών. Αλλά μου εξήγησαν ότι η Ελλάδα βρίσκετε σε μια πολύ δύσκολη θέση και αν μπορούσα να συμμετέχω στις εκλογές με στόχο να βοηθήσω να ανέβει η ψυχολογία και το κέφι στους ανθρώπους; Όσο περίεργο κι αν φαίνεται, εγώ το εξέλαβα αυτό ως αποστολή. Δεν είχα σκοπό να πάρω την εξουσία στα χέρια μου ή να αρπάξω την καρέκλα, όπως κάποιοι προσπάθησαν να κατηγορήσουν εμένα ότι δήθεν ήρθα από μια ξένη χώρα και θέλησα να πάρω κάτι από κάποιον. Συμφωνώ ότι ο ηθοποιός πρέπει να κάνει δική του δουλειά, ο πολιτικός τη δική του, ο υπάλληλος τη δική του κλπ. Αλλά εγώ είχα μια συγκεκριμένη αποστολή, η οποία ελπίζω να εκπληρώθηκε. Όταν συναντούσα τους ανθρώπους στο δρόμο, είδα μια θετική αντίδραση. Πολύ τους αγάπησα, είχαμε καλή σχέση και νομίζω ότι και αυτοί έχουν πάρει και κάτι από εμένα. Προσπάθησα να ανεβάσω τα πνεύματα και να ενώσω τους επαναπατριζόμενους Έλληνες που περνούν δύσκολες στιγμές σε μια Ελλάδα που βρίσκεται σε κρίση. Δεν είναι εύκολο για όλους τους κατοίκους της χώρας, αλλά οι Πόντιοι είναι σε χειρότερη θέση. Άκουσα πρόσφατα ότι ξεκίνησε η επιστροφή των συντάξεων στους επαναπατριζόμενους, που ζουν λιγότερο από 20 χρόνια στην Ελλάδα και είμαι απίστευτα χαρούμενος. Ο διαχωρισμός των ανθρώπων σε πρώτης, δεύτερης και τρίτης κατηγορίας πολίτες είναι απαίσιο. Όσο δύσκολα κι αν περνά η χώρα και οι συνθήκες διαβίωσης είναι δύσκολες, η Ελλάδα, ως ορθόδοξη χώρα, δεν έχει το δικαίωμα να κάνει τέτοιες διακρίσεις. Ως εκ τούτου, μια προσπάθεια να ενωθεί το 10% των ανθρώπων που λένε ότι είμαστε εδώ, ότι υπάρχουμε, ότι ξέρουμε ο ένας τον άλλον, στηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό για μένα. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, γνώρισα ανθρώπους, πήγα σε κλαμπ με τη νεολαία, περπάτησα στους δρόμους, ήμουν καλεσμένος σε βαφτίσια, συναντήθηκα με την αντιπολίτευση, συναντήθηκα με σημαντικούς ανθρώπους της Θεσσαλονίκης. Και είμαι τρομερά ευγνώμων για την υποστήριξή τους. Είμαι απείρως ευγνώμων σε όλα τα μέσα ενημέρωσης, παρόλο που με είχαν προειδοποιήσει ότι κάποια μέσα ενημέρωσης θα διαστρεβλώσουν τις συνεντεύξεις μου, ότι θα γράφουν αρνητικά για μένα, ότι θα παρακολουθούν και θα καταγράφουν κάθε μου λέξη. Ωστόσο, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μου φέρθηκαν με τέτοιο σεβασμό και ευαισθησία που θέλω να υποκλιθώ σε αυτά. Για μένα, ως ηθοποιό, η συμμετοχή στις εκλογές ήταν μια μεγάλη εμπειρία. Όπως μπορείτε να φανταστείτε , σίγουρα δεν ήταν μόνο χαρά και αγαλλίαση αυτή η διαδικασία. Υπήρξαν και πολύ θλιβερές σκέψεις, αλλά ήταν μια μεγάλη εμπειρία για μένα. Και είμαι ευγνώμων σε όλους όσους συμμετείχαν στην προεκλογική εκστρατεία.

Ερ. Ο ηθοποιός πάντα έχει ένα όνειρο. Να παίξει το ρόλο που αγαπά πολύ. Το δικό σας όπως φαίνεται το πραγματοποιείτε: στις 22 Φεβρουάριου, την ημέρα των γενεθλίων σας στο θέατρο «Το φεγγάρι» θα δοθεί η πρεμιέρα της αρχαίας τραγωδίας του Σοφοκλή «Αντιγόνη» σκηνοθετημένη από τον διάσημο Ρώσο συγγραφέα - σκηνοθέτη Αλεξάντερ Σμολιακόφ. Πείτε μας δυο λόγια για το έργο αυτό.

Ευ. Κ. Ήταν πραγματικά το όνειρό μου και φοβόμουν να το πω δυνατά σε κάποιον. Επειδή στην εποχή μας, όταν κανείς δεν θέλει τη θλίψη ή να κοιτάξει μέσα στον εαυτό του, όλοι ενδιαφέρονται για το αστείο, το να αγγίξεις την αρχαία ελληνική τραγωδία είναι σαν μια ανάσα φρέσκου αέρα. Ήξερα ότι ήταν αδύνατο, ότι είναι περιττό. Όταν όμως έφτασα στην Αθήνα, ήμουν πολύ τυχερός, με πήγανε να δω μια παράσταση, χάρη στους Αθηναίους φίλους του Θεόδωρου Τερζόπουλου, τους «Πέρσες» στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Πήγα και τον γνώρισα. Ήλπιζα ότι ίσως στη ζωή κάποτε συνεργαστούμε επαγγελματικά. Ήξερα ότι ο Τερζόπουλος ανέβασε κάποτε παραστάσεις με Ρώσους ηθοποιούς, με την Άλλα Ντεμίντοβα, και τον Δημήτρη Πεβτσόφ. Δυστυχώς, με τον Τερζόπουλο η συνεργασία δεν έχει ευοδωθεί, αλλά έλαβα μια πρόταση από το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο και το Θέατρο «Το φεγγάρι» να συμμετάσχω στην παραγωγή της «Αντιγόνης ». Το έργο αυτό ανεβαίνει υπό την αιγίδα της κυβέρνησης της Μόσχας και του Υπουργείου Πολιτισμού στην Ελλάδα και τη Ρωσία. Το μόνο πράγμα που δεν ονειρευόμουν ήταν ο ρόλος του Κρέοντα, σκέφτηκα, καλά θα ήταν να παίξω τον Ηγεμόνα. Για το ρόλο του Κρέοντα ίσως χρειάζεται να να μεγαλώσω κι άλλο. Ξαφνικά όμως, ένα όνειρο μου έγινε πραγματικότητα! Αυτό είναι ένα απίστευτο δώρο: στα γενέθλιά μου στις 22 Φεβρουαρίου θα παίζω το ρόλο του Κρέοντα. Ναι, είναι ένα δώρο για κάθε ηθοποιό. Είναι τόσο μεγάλη η χαρά να αγγίξει κανείς κάποια κομμάτια του αρχαίου δράματος. Η παράσταση έγινε με πολλή αγάπη, χωρίς βιασύνη, μελετήσαμε με μεγάλη προσοχή τα κείμενα. Και έχουμε πολύ όμορφα κοστούμια. Υφάσματα ειδικά για αυτή την παράσταση φέραμε από την Ελλάδα. Η παράσταση διαρκεί μόλις μισή ώρα. Πρόκειται για μια συντετμημένη εκδοχή του έργου, αλλά για τα 90 λεπτά θα πάρετε μια πλήρη αίσθηση της ζωής στην αρχαία Ελλάδα. Στην παράσταση ακούγεται μια όμορφη μουσική, που γράφτηκε από τον Έλληνα συνθέτη τον Νίκο Ξανθούλη, την οποία λατρεύω και με βοηθά και πάνω στην σκηνή. Είναι μεγάλη η χαρά για το θίασο μας. Και το ρόλο της Αντιγόνης παίζει μια πραγματική Αθηναία - η Θεόδωρα Γιαννίτση. Για μένα αυτό είναι ακόμα πιο τρυφερό, επειδή αισθάνεσαι την παρουσία και την ενεργεία ενός ανθρώπου, ο οποίος κατάγεται από τους Αθηναίους, συνδέεται με την ιστορία της Ελλάδας. Θα πρέπει να τονίσω και το γεγονός ότι στην παράσταση ακούμε τρεις γλώσσες: ελληνικά, αρχαία ελληνικά και ρωσικά. Αυτό την μετατρέπει σε ένα τρίπτυχο πολυγλωσσίας, μια ομορφιά και μια μουσικότητα στις τρεις αυτές γλώσσες. Αν ακούγονται όλα αυτά τόσο ευχάριστα σε μένα που είναι ηθοποιός, μπορώ να φανταστώ πώς θα ακούγονται στο θεατή στις 22 και 23 Φεβρουαρίου και, Θεού θέλοντος, ίσως η παράσταση θα περιοδεύσει στην Ελλάδα έτσι ώστε και ο Έλληνας θεατής να μπορέσει να απολαύσει το το έργο μας.

Ερ. Τα περιγράφετε όλα τόσο δελεαστικά που θα θελήσουμε όλοι να δούμε την παράσταση. Θα ήθελα να σας κάνω και το τελευταίο παραδοσιακό ερώτημα: Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

Ευ. Κ. Ξέρετε, υπάρχει ένα ρητό στη Ρωσία, όμως, νομίζω ότι όπως όλα τα ρητά, έτσι κι αυτό εφευρέθηκε από τους αρχαίους Έλληνες : «Αν θέλετε να κάνετε τον Θεό να γελάσει πείτε του τα σχέδιά σας». Φυσικά, υπάρχουν και έχω μακρύ πρόγραμμα μπροστά μου: με περιμένουν περιοδείες με παραστάσεις, πρεμιέρες, έχω γυρίσματα. Έχω ακόμα ένα έργο που αγαπώ: Διαβάζω ερωτικά ποιήματα του 18ου, 19ου και 20ου αιώνα, με τη συνοδεία Συμφωνικής Ορχήστρας. Το πρόγραμμα είναι μία ώρα και 15 λεπτά και συμμετέχει η τοπική συμφωνική ορχήστρα. Για παράδειγμα, πάω σε μια συγκεκριμένη πόλη ή χώρα, όπου υπάρχει μια έτοιμη μπάντα και κάνουμε ένα κοινό πρόγραμμα το οποίο μου αρέσει πάρα πολύ. Και δεν θα το πιστέψετε, πάντα η παράσταση είναι sold out. To κλασσικό πλέον έχει μεγάλη ζήτηση, τόσο μεγάλη που με εκπλήσσει. Σκέφτηκα , είναι μάλλον δύσκολο, ο καθένας ενδιαφέρεται μόνο για το υλικό και το εμπορικό, ό,τι αφορά την ψυχή του ανθρώπου είναι πάντα μία δύσκολη και πολύ σκληρή δουλειά. Αλλά δεν είναι έτσι. Οι άνθρωποι θέλουν να ασχοληθούν με την ψυχή τους. Το αποτέλεσμα: έρχεται πολύς κόσμος σε αυτές τις παραστάσεις και συναυλίες. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: για συναυλίες κλασσικής μουσικής στην αίθουσα Τσαϊκόφσκι της Μόσχας, είναι αδύνατο να βρεις εισιτήρια. Όσο για τα σχέδια, είναι, όπως λένε, με τη βοήθεια του Θεού, να φέρουμε την «Αντιγόνη» στην Ελλάδα, για το ελληνικό και το ρωσικό κοινό, να έρθει και να απολαύσει την οπτική και ακουστική ομορφιά της παράστασης και ελπίζω και το παίξιμο των ηθοποιών.