Ο Ντράγκαν Τράβιτσα στο SPORT24: Η ιστορία της ζωής του από τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία μέχρι τον Ολυμπιακό

Η ταχύτητα του φωτός πιθανότατα έχει ηττηθεί από την ταχύτητα της σκέψης ή έστω από την ταχύτητα της σκέψης ορισμένων ανθρώπων. Ο ευφυής Ντράγκαν Τράβιτσα είναι ένας από αυτούς τους ορισμένους. Είναι κι απ' τους άλλους, τους πολύ ωραίους τύπους που τους θες για φίλους σου επειδή τα συναισθήματά τους τρέχουν με την ταχύτητα του ήχου. Δεν είναι αδιάφορος στα ερεθίσματα που λαμβάνει και δεν συμπάσχει απλά, συμμετέχει προσφέροντας βοήθεια, χωρίς απαραίτητα να του ζητηθεί. Όπως έκανε αμέσως μετά τη συνέντευξη που παραχώρησε

Είναι ένα ρομπότ με καρδιά και αισθητήρες σε εγρήγορση. Διαβάζει τις αντιδράσεις και τις ανάγκες των συμπαικτών του. Τις αφουγκράζεται άμεσα κατά τη διάρκεια του αγώνα, τις επεξεργάζεται εξίσου γρήγορα και προσπαθεί να βρει τη λύση. Η χαρισματική αντίληψή του απογειώνει το ρόλο του αρχηγού. Κάθε ομάδα θα ήθελε να περάσει το τιμητικό περιβραχιόνιο με το “C”, σ' έναν τέτοιο αθλητή που λειτουργεί ως παράδειγμα προς μίμηση, αλλά και ως λυτρωτής την κρίσιμη ώρα. Ως ήρεμη δύναμη, όποτε απαιτείται ψυχραιμία και ως χείμαρρος όταν είναι αναγκαίες οι πινελιές πάθους στον αγώνα.

Στον Ολυμπιακό δεν κρύβουν ότι νιώθουν πως έχουν έναν δεύτερο προπονητή εντός κορτ και η αλήθεια είναι ότι αυτό θυμίζει ο δίμετρος πασαδόρος τους. Κι αν δεν μπορείς να τον πεις απλά coach, σίγουρα του αποδίδεις τον τίτλο του life coach.

Ο έμπειρος Ντράγκαν έχει πολλές και ξεχωριστές παραστάσεις που τον βοήθησαν να γίνει ο άνθρωπος που είναι σήμερα. Μίλησε στο SPORT24 για τον Ολυμπιακό, την Ελλάδα, τους αθλητικούς σταθμούς του, τη ρωσική φιλία και τον ιρανικό εξτρεμισμό που βίωσε. Αναφέρθηκε στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας από “έναν ηλίθιο πόλεμο” και στον καπιταλισμό που σάρωσε την κουλτούρα της.

"Από το Ζάγκρεμπ έφυγα για την Ιταλία, όταν ήμουν 16 ημερών. Γεννήθηκα στις 28 Αυγούστου του 1986 και χρειάστηκε να μείνω λίγο περισσότερο στο νοσοκομείο, εξ' αιτίας ενός προβλήματος που αντιμετώπιζα με την καρδιά μου.

Δεν είναι γνωστό, δεν έχει τύχει να ξαναμιλήσω γι' αυτό. Όταν ήρθα στη ζωή οι γιατροί διαπίστωσαν ότι αντιμετώπιζα πρόβλημα στην καρδιά μου. Ήταν σοβαρό. Εμφάνιζα καρδιακή αρρυθμία από βρέφος και έπρεπε να ρυθμιστεί. Μέχρι τα 14 χρόνια μου έπρεπε να εξετάζεται και να κοντρολάρεται ο ρυθμός της καρδιάς μου, αλλά ευτυχώς όλα πήγαν καλά.

Μικρός ήμουν αυτό που λέμε “trouble maker”, ζωηρός και υπερκινητικός! Όπως μάλλον ήταν κάθε παιδί που ακολούθησε αθλητική καριέρα. Ήμουν πολύ δραστήριος, καθόλου ήσυχος και συνεχώς ήθελα να παίζω με κάτι. Ήμουν συνεχώς όρθιος, δεν καθόμουν ούτε στο θρανίο μου για το μάθημα, με αποτέλεσμα οι δάσκαλοι να μου κάνουν παρατηρήσεις και να λένε συνέχεια “Ντράγκαν, κάτσε κάτω!”. Δεν προκαλούσα προβλήματα στους συμμαθητές μου ή στην τάξη μου, αλλά δεν καθόμουν ούτε λεπτό. Ήμουν καλό παιδί, απλά είχα υπερβολική ενέργεια και κινούμουν διαρκώς.

Όλοι μού θυμίζουν ότι είχα συνεχώς στα χέρια μου μια μπάλα, ότι ήθελα να συμμετέχω σε παιχνίδια και να κερδίζω. Οι περισσότεροι φίλοι μου από τα παιδικά μου χρόνια είναι Ιταλοί.

Έζησα στην Ιταλία, όπου έπαιζε βόλεϊ ο πατέρας μου, Λιούμπομιρ. Εκεί, έκανε τα πρώτα βήματά τους ως προπονητής το 1991. Τους χειμώνες τους περνούσαμε στην Ιταλία και τα καλοκαίρια επιστρέφαμε στο σπίτι μας στο Ζάγκρεμπ. Όμως, όταν άρχισε ο πόλεμος δεν ήταν πια εφικτό να ταξιδεύουμε με ασφάλεια στην γενέτειρά μου.

Η χειρότερη περίοδος συνέπεσε με την έναρξη της προπονητικής καριέρας του πατέρα μου. Πριν και μετά τον πόλεμο πηγαίναμε στο Ζάγκρεμπ. Όχι για μεγάλο διάστημα, δεδομένου ότι η κατά δύο χρόνια μεγαλύτερη αδερφή μου είχε τις σπουδές της και εγώ το σχολείο μου. Η ζωή μας ήταν στην Ιταλία, γι' αυτό αισθάνομαι κατά 70% Ιταλός και ένα 30% Γιουγκοσλάβος".

"Κατά κάποιο τρόπο η οικογένειά μου απέφυγε τη δύσκολη συνθήκη του πολέμου, όπως και τις αρχικές εντάσεις. Ήμουν πολύ μικρός και οι αναμνήσεις μου από εκείνη την περίοδο της διάσπασης, αλλά και της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας είναι περιορισμένες. Δεν θα ξεχάσω όμως μια επίσκεψή μας στο Βελιγράδι, όπου ο πόλεμος είχε δείξει το σκληρότερο πρόσωπό του. Εκεί, συγκεντρώθηκε η οικογένειά μου, μετά τη διάσπαση. Νωρίτερα, κάποιοι έμεναν στο Βελιγράδι και άλλοι στο Ζάγκρεμπ.

Πήγαμε σε μια περίοδο ύφεσης των εχθροπραξιών, για να δούμε τους συγγενείς μας, θείους και ξαδέρφια. Φτάσαμε στο Βελιγράδι με το αυτοκίνητο της μητέρας μου, το οποίο όμως είχε πινακίδες του Ζάγκρεμπ. Προσπαθούσαμε να βρούμε το σπίτι της θείας μου, της αδερφής της μητέρας μου. Δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα ή χάρτες πλοήγησης και αναγκαστικά ρωτούσαμε τους ανθρώπους που συναντούσαμε. Δεν μας απαντούσαν. Αντιθέτως, μας έβριζαν. “Αντε γαμ... Είστε από την Κροατία! Φύγετε από εδώ”, μάς έλεγαν. Ήμουν 8-9 ετών, τότε και σκεφτόμουν: “Εδώ, είναι πραγματικά επικίνδυνα”. Άρχισα, να αντιλαμβάνομαι τη σκληρή πραγματικότητα και ν' ανησυχώ. Έμεινα αρκετές μέρες με τα ξαδέρφια μου, πέρασα καλά μαζί τους. Πήγαμε και σ' ένα αθλητικό συγκρότημα, για να παίξουμε μαζί με άλλα παιδιά. Επιστρέψαμε στην Ιταλία κι έπειτα από μία εβδομάδα, το αθλητικό συγκρότημα βομβαρδίστηκε. Ήταν περίπου δύο χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι της θείας μου. Ευτυχώς, όλοι οι συγγενείς μου είναι καλά, ζουν.

Η κοινωνία έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία 20 χρόνια. Όταν ήμουν μικρός οι γονείς μου μού έλεγαν πόσο υπέροχη και σπουδαία χώρα ήταν η ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Μιλούσαν με καμάρι, γι' αυτήν! Έπειτα, άρχισε ένας ηλίθιος πόλεμος τη διέλυσε. Τη διαχώρισε ανά έθνη, ενώ μέχρι τότε συμβιώναμε αρμονικά, αλλά και δημιουργικά άνθρωποι διαφορετικών θρησκειών και σ' ένα βαθμό άλλης κουλτούρας.

Αυτή η μεγάλη χώρα διασπάστηκε για πολλούς λόγους και ξέφτισαν οι νευρώνες της, άλλαξε το “αίμα” της, οι άνθρωποί της και η κουλτούρα της. Ήρθε ο καπιταλισμός. Χρόνο με το χρόνο ο καπιταλισμός έγινε η νέα εποχή για τις πρώην γιουγκοσλαβικές χώρες και εισχώρησε βαθιά στην ιδιοσυγκρασία της νέας γενιάς, τη διαμόρφωσε και έτσι έγινε η μετάλλαξη. Σε κάθε λεπτό, σε κάθε έκφραση της ζωής από την απλή καθημερινότητα μέχρι τη διασκέδαση φαίνεται η επίδραση του καπιταλισμού. Τα σάρωσε όλα.

Ωστόσο, η μεγάλη Γιουγκοσλαβία του αθλητισμού ήταν δημιούργημα των παλαιότερων ετών και οι πυλώνες έμπαιναν στο σχολείο. Το έζησε η γενιά του πατέρα μου. Ο αθλητισμός κατείχε σπουδαίο ρόλο στο πλαίσιο της εκπαίδευσης. Κάθε Κυριακή ο πατέρας μου έπαιζε τρία διαφορετικά αθλήματα σε σοβαρά σχολικά πρωταθλήματα. Όχι μόνο ο πατέρας μου, αλλά πολλοί άνθρωποι ανάλογα πάντα με το πρόγραμμά τους. Έπαιζε βόλεϊ, μπάσκετ και χάντμπολ. Τρία ομαδικά αθλήματα κάθε Κυριακή.

Ο Τίτο προσπάθησε να ενώσει τα διαφορετικά έθνη που συγκροτούσαν τη Γιουγκοσλαβία μέσω του αθλητισμού. Πίστευε πολύ στην ισχύ και στην αξία του αθλητισμού και ότι θα μπορούσε να υποστηρίξει το όραμά του για την ενωμένη Γιουγκοσλαβία, γι' αυτό έδωσε πολλές αθλητικές ώρες στην εκπαίδευση. Ο αθλητισμός ανήκε στις προτεραιότητες. Ήταν ο πιο ομαλός, αλλά και ο πιο έξυπνος τρόπος να ενώσει ανθρώπους διαφορετικής κουλτούρας, να τους μάθει να συνεργάζονται και εντέλει να τούς ενώσει μέσα από την ανάπτυξη των ομαδικών αθλημάτων. Την ώρα που παίζεις με την μπάλα δεν μπαίνεις στη διαδικασία να σκεφτείς ότι ο διπλανός σου είναι μιας άλλης θρησκείας ή τις όποιες διαφορές έχεις μαζί του. Χρειάζεσαι τους συμπαίκτες σου για να πετύχεις. Χωρίς, αυτόν δεν μπορείς να κάνεις κάτι. Στην πορεία καταλαβαίνεις κι άλλα χρήσιμα πράγματα, όπως ότι δεν είσαι μόνος σου σε αυτόν τον κόσμο, ότι πρέπει να δώσεις κάτι για να πάρεις κάτι.

Έτσι, δημιουργήθηκε η εντυπωσιακή ομάδα της Γιουγκοσλαβίας στο μπάσκετ, στο πόλο, στο βόλεϊ, στο χάντμπολ. Αναπτύχθηκαν και ενδυναμώθηκαν πολλά αθλήματα. Ακόμα και το ποδόσφαιρο για κάποια χρόνια ήταν πολύ καλό".

"Όλα αυτά τα συλλογίζομαι ως εκπρόσωπος των ομαδικών σπορ και πια ως πολίτης του κόσμου. Έχω ζήσει και έχω αγωνιστεί σε διάφορες χώρες. Άλλες τις αγάπησα πολύ και έζησα όμορφα, ενώ συνέβη και το αντίθετο. Δεν είναι πάντα όλα ρόδινα.

Στην Ιταλία αγαπώ τον τρόπο ζωής, ξεκάθαρα το εκπληκτικό φαγητό και τους ανθρώπους της, την ιταλική μουσική. Δεν έχω κάποιο αγαπημένο τραγούδι, αλλά βάζω συχνά να ακούσω τον Τιτσιάνο Φέρο. Έχει εξαιρετική φωνή και καλογραμμένα τραγούδια. Τον είδα live και στην Μπολόνια.

Μου αρέσουν πολύ οι πόλεις της Ιταλίας. Ακόμα και στις μικρές και άσημες, στα χωριουδάκια θα βρεις καταπληκτικά εστιατόρια, ωραία μαγαζιά και υπέροχους δρόμους για βόλτα. Είναι μια διαρκής έκπληξη και νιώθεις υπέροχα να ζεις εκεί. Ο νότος με το βορρά της είναι εντελώς διαφορετικοί και πολιτισμικά. Στο νότο θα δεις την εξωστρέφεια και το πάθος. Είναι πιο φιλικοί ίσως και λίγο πιο ράθυμοι ή λιγότερο εργατικοί. Στο βορρά της θα γνωρίσεις τον επαγγελματισμό, την οργάνωση. Ωστόσο, εκεί ο κόσμος έχει λιγότερο χρόνο για να απολαύσει τη συντροφιά της παρέας. Όπως ακριβώς συμβαίνει σε όλο τον πλανήτη με τους βόρειους και τους νότιους. Εγώ ζω στον βορρά.

Προς μεγάλη μου έκπληξη, πέρασα υπέροχα και στο Μπέλγκοροντ της Ρωσίας, όταν έπαιξα στη Μπελογκόριε. Δεν περίμενα ότι θα ζήσω τόσο ωραίες στιγμές με τους ανθρώπους εκεί. Δεν είναι τόσο εσωστρεφείς, όσο νομίζουμε. Αν σε γνωρίσουν και γίνεις φίλος τους, θα σου δώσουν τα πάντα. Ήμουν πολύ τυχερός επειδή έγινα μέλος μιας καταπληκτικής ομάδας με υπέροχους συμπαίκτες που είχαν εξαιρετικές οικογένειες. Με αγάπησαν και δεν ένιωσα ούτε λεπτό μόνος μου.

Είχε κρύο, έβλεπες παντού γκρι, χιόνιζε κι όμως πέρασα καλά. Δεν υπήρχε ποικιλία στο φαγητό, αλλά αυτά τα λίγα που είχαν στο τραπέζι τους ήταν πολύ ωραία και ντόπια. Ήταν όλα ρωσικά προϊόντα. Αυτό που αγάπησα πιο πολύ στους Ρώσους είναι η πίστη τους στην οικογένεια και στη φιλία. Μου άρεσε πολύ που το έβλεπα και σε τέτοιο βαθμό δεν το έχω συναντήσει αλλού. Περισσότερο και από την Ελλάδα και την Ιταλία.

Η δε ρωσική φιλία είναι πραγματική φιλία. Στον υπόλοιπο κόσμο -σ' ένα μεγάλο βαθμό- είναι επιφανειακή. Κατάλαβα ότι αυτοί οι άνθρωποι εμβαθύνουν στις ανθρώπινες σχέσεις. Δεν ένιωσα γεμάτος μόνο σε ανθρώπινο επίπεδο, αλλά και σε αγωνιστικό, καθώς κατακτήσαμε το Τσάμπιονς Λιγκ κόντρα στην Χάλκμπανκ Άγκυρας, με την οποία -τότε- αγωνιζόταν ο Ντίμα Τζούριτς.

Αγωνίστηκα κι εγώ σε αυτή την ομάδα. Τη σεζόν 2015-2016 βρέθηκα στην Άγκυρα. Α -πί-στευ-το φαγητό! Δεν θα ξεχάσω το φαγητό της Τουρκίας, αλλά και την Κωνσταντινούπολη. Είναι μια από τις πιο όμορφες πόλεις του κόσμου. Οι άνθρωποι εκεί ήταν διαφορετικοί από την ιδιοσυγκρασία μου, ίσως επειδή η κουλτούρας τους είναι πολύ διαφορετική από την ιταλική. Ακολουθούν αυστηρά τους κανόνες της θρησκείας τους και το σέβομαι απόλυτα αυτό.

Στο Ιράν πέρασα πραγματικά άσχημα. Το 2016 πήγα στη Σαρδαρί Ούρμια και ήταν μια από τις χειρότερες εμπειρίες της ζωής μου. Έχοντας πλήρη συναίσθηση του λόγου μου και με όλη μου την καρδιά και τη φωνή θα πω ότι η ιρανική κουλτούρα είναι πραγματικά κακή. Βιώνεις καθημερινά την πιο εξτρεμιστική εκδοχή της θρησκείας, βλέπεις την ασέβεια προς τις γυναίκες. Θα ευχόμουν να μην υπάρχει πουθενά στον πλανήτη κάτι τέτοιο το 2024, αλλά δυστυχώς υπάρχει.

Στο γήπεδο δεν βλέπαμε καμία γυναίκα. Δεν είχε πρόσβαση καμία, εκτός αν ήταν δημοσιογράφος και έμπαινε με την ταυτότητά της αποκλειστικά για να κάνει τη δουλειά της. Καμία όμως για να χαρεί το παιχνίδι. Μόνο άντρες! Μόνο άντρες! Μόνο άντρες! Έβλεπες παντού άντρες.

Περπατούσες στο δρόμο κι αν συναντούσες κάποια γνωστή σου δεν μπορούσες να αλλάξεις χειραψία ή να την κοιτάξεις στα μάτια. Απαγορεύεται να κοιτάξεις τις γυναίκες. Αν το έκανες αυτό ερχόντουσαν αστυνομικοί με πολιτικά ρούχα -οι οποίοι υπάρχουν διάσπαρτοι- και σου έλεγαν ότι δεν επιτρέπεται να το κάνεις αυτό. Δεν σε πείραζαν, αλλά έλεγχαν. Σου προκαλεί πολύ άσχημα συναισθήματα. Έμεινα πέντε μήνες εκεί, επειδή δεν μας πλήρωναν. Φύγαμε τον Δεκέμβριο. Φτάνεις στο σημείο να πεις “Άντε γαμ... όλοι! Πάω στο σπίτι μου”.

"Και πήγα στην Ιταλία! Ο επόμενος σταθμός μου ήταν η Ελλάδα. Η καλύτερη χώρα σε επίπεδο τρόπου ζωής. Θα έλεγα περισσότερο κι από την Ιταλία. Απολαμβάνω τη ζωή μου εδώ. Είναι μεγάλο πλεονέκτημα να βρίσκεσαι τόσο κοντά στη θάλασσα. Για μένα η θάλασσα είναι φάρμακο. Έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Δεν χρειάζεσαι ψυχολόγο. Το κλίμα είναι φανταστικό και οι άνθρωποι φιλικοί. Νιώθω σαν στο σπίτι μου! Πραγματικά μου αρέσει και δεν είπα ούτε μια φορά “θέλω να επιστρέψω σπίτι μου”. Η γυναίκα μου και ο δύο ετών γιος μου είναι εδώ, μαζί μου. Η προηγούμενη χρονιά ήταν δύσκολη, επειδή το παιδί ήταν πολύ μικρό. Δεν κοιμόμασταν πολύ. Ταλαιπωρηθήκαμε λίγο και όταν είσαι 37χρονος αθλητής εκτιμάς πολύ τον ύπνο.

Φέτος -που μετακομίσαμε στο Παλαιό Φάληρο- μου αρέσει ακόμα πιο πολύ. Έχουμε τη θάλασσα στα 100 μέτρα από το σπίτι. Είναι πολύ όμορφα. Η σύζυγός μου είναι κάθε μέρα στη θάλασσα κι εγώ πηγαίνω απ' ευθείας εκεί, όταν είμαι ελεύθερος από τις προπονήσεις μου.

Επίσης, με ικανοποιεί πολύ το φαγητό εδώ. Είναι καταπληκτικό. Λατρεύω τα σουβλάκια, το κεμπάπ, τον γύρο, την τυρόπιτα. Όλα αυτά τα υγιεινά πράγματα, θα έλεγε κάποιος. Η φέτα και η ελληνική σαλάτα είναι υπέροχες, αλλά περισσότερο η μελιντζανοσαλάτα. Έχω μάθει να τα λέω και στα ελληνικά, μαζί με κάποιες κακές λέξεις. Ομολογώ ότι προτιμώ την πίτσα, το παστίτσιο και τα λαζάνια της Ιταλίας από τα αντίστοιχα ελληνικά, αλλά ο μουσακάς είναι πολύ ενδιαφέρον πιάτο. Επίσης, κάποια ψάρια μου αρέσουν περισσότερο στην ιταλική εκδοχή τους και άλλα στην ελληνική, όμως το κρέας στην Ελλάδα είναι εξαιρετικό. Όπου κι αν πας θα φας καλό κρέας. Στην Ιταλία δεν ισχύει αυτό, δεν έχουν όλα τα μαγαζιά καλό κρέας.

Δεν κατάφερα λόγω του σχολείου μου να έρθω στην Ελλάδα, την περίοδο που ο πατέρας μου ήταν προπονητής στον Ολυμπιακό. Όμως, όταν του ανέφερα την πρόταση που δέχθηκα από την ομάδα, μου πρότεινε χωρίς δεύτερη σκέψη να συμφωνήσω. “Πήγαινε! Θα είσαι καλά εκεί και θα το χαρείς”, μου είπε. Μου μίλησε με πολύ ωραία λόγια για τον Ολυμπιακό, για τους ξεκάθαρους στόχους του συλλόγου, τους οπαδούς και τη ζωή στην Αθήνα. Μου εξήγησε την ιδιαιτερότητα του ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό, αν και ήξερα κάποια πράγματα, επειδή παρακολουθούσα και το ελληνικό βόλεϊ. Ήταν εδώ την προηγούμενη εβδομάδα και είδε τον δεύτερο και τον τρίτο τελικό με τον Παναθηναϊκό.

Με τον πατέρα μου συζητάμε πολύ για τον αθλητισμό, το βόλεϊ, τη συμπεριφορά μέσα στο άθλημα. Έχουμε πολλές κοινές σκέψεις, αλλά ποτέ δεν με επηρέασε. Δεν μου είπε “πρέπει να παίξεις έτσι”, αλλά συμφωνούμε σε πολλά και μέσω της συζήτησης βρίσκουμε πολλές έξυπνες λύσεις.

Δεν μου πέρασε το μικρόβιο του προπονητή ή να σκέφτομαι ως προπονητής. Βέβαια, ίσως να σας θυμίζω προπονητή επειδή είμαι μεγάλος σε ηλικία. Ωστόσο, έχουν αλλάξει τα ηλικιακά όρια στον αθλητισμό. Η εμπειρία που έχω με βοηθάει να προσαρμοστώ στις απαιτήσεις.

Μετά τα 30 ένιωσα το σώμα μου να αλλάζει και κατάλαβα ότι πρέπει να νοιαστώ σοβαρά γι' αυτό. Η ξεκούραση είναι πολύ σημαντική επειδή πλέον είναι πιο δύσκολο να ανακτήσω την ενέργειά μου, έπειτα από ένα παιχνίδι. Χρειάζομαι περισσότερο χρόνο για να επανέλθω. Πιο νέος θα μπορούσα να παίζω ως τις 2 το πρωί και την επόμενη μέρα να είμαι έτοιμος. Μετά τα 31 άλλαξε το σώμα μου και έγινα πολύ προσεκτικός στις ασκήσεις μου στο γυμναστήριο, για να αποφύγω τους τραυματισμούς που παραμονεύουν. Πρέπει να προστατέψω το κορμί μου, διαφορετικά.

Όμως, δεν άλλαξε διόλου το μυαλό μου και η ψυχοσύνθεσή μου, ούτε το κίνητρό μου, ούτε το πάθος μου και η αγάπη μου για την προετοιμασία. Παίζω ακόμα σε υψηλό επίπεδο. Για να μπορέσεις να το πετύχεις αυτό, ίσως χρειαστεί να γίνεις λίγο σκληρός με τον εαυτό σου. Μπορεί να νιώθεις κουρασμένος στην προπόνηση, αλλά ξέρεις ότι αν δεν την ολοκληρώσεις σωστά, σε δύο μέρες θα τραυματιστείς. Την τρίτη μέρα θα εκτιμήσεις αυτό που έκανες επειδή θα νιώθεις καλά και προστατευμένος. Χρησιμοποιώ μια ελληνική λέξη: “πάμε!” λέω, διότι είμαι πνευματικά έτοιμος να κάνω αυτό που πρέπει. Και θέλω να κάνω πολλά, θέλω να είμαι πολλοί άνθρωποι κατά τη διάρκεια του αγώνα. Μου αρέσει να είμαι αθλητής και αυτός που βοηθάει τους συμπαίκτες του, να γίνομαι ο άνθρωπος που καταλαβαίνει τη δύσκολη στιγμή και συμπαραστέκεται. Είναι έτσι ο χαρακτήρας μου, βοηθάει και η θέση μου".

"Χαίρομαι όταν κάποιος καταλαβαίνει πόσο πολύ σκέπτομαι μέσα στον αγώνα και μου το λέει. Είμαι πολύ ευαίσθητος εκτός και εντός κορτ. Βιώνω πολλά συναισθήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά και στους αγώνες και τα περισσότερα εξ αυτών αναγκαστικά τα κρύβω. Δεν τα δείχνω σε κανέναν και τα κρατάω μέσα μου με αυτοέλεγχο, προκειμένου να τα διαχειριστώ. Καταλαβαίνω ότι ίσως και κάποιος άλλος συμπαίκτης μου να νιώθει άσχημα ή πολύ καλά και προσπαθώ να πάρω αυτή την ενέργεια και να την εξισορροπήσω για το μέγιστο καλό, όσο παράλληλα διαχειρίζομαι τα δικά μου συναισθήματα.

Ναι, νιώθω την ευθύνη των υποχρεώσεων του αρχηγού και σπεύδω να βοηθήσω τον συμπαίκτη μου που με χρειάζεται ή να του δώσω περισσότερες μπάλες ή να τον απαλλάξω για δυο λεπτά αν μέσα στον αγώνα κρίνω ότι κάτι τέτοιο θα τον προβληματίσει περισσότερο. Είναι η θέση μου τέτοια, αλλά και λόγω χαρακτήρα μπορώ να διαχειριστώ κρίσιμες καταστάσεις. Νιώθω ζωντανός, όταν λειτουργώ έτσι, όταν βοηθάω τους συμπαίκτες μου. Ξοδεύω πολλή ενέργεια σε αυτό και καμιά φορά νιώθω άδειος, αλλά δεν μπορώ να αλλάξω ως άνθρωπος.

Αυτό πρέπει να κάνει ο αρχηγός μιας ομάδας. Αυτή είναι η φύση μου. Είναι αρκετά στρεσογόνο να είσαι έτσι, γι' αυτό μάλλον χρειάζομαι περισσότερες διακοπές. Δεν έχω μαλλιά, πλέον! (γέλασε) Γι' αυτό τα χάνω. Ωστόσο, αυτός είναι ο χαρακτήρας μου. Ζω και φτιάχνομαι εγκεφαλικά για να λειτουργώ έτσι. Ξέρω πολύ καλά ότι θα βαριόμουν αν έκανα μόνο ένα πράγμα, αν έπρεπε μόνο να παίζω. Με ανεβάζει να είμαι συνεπής σε κάθε πτυχή του παιχνιδιού, ακόμα και σε αυτά που πρέπει να γίνουν στα αποδυτήρια, στο γυμναστήριο, στον καφέ με τα παιδιά, σε μια συζήτηση και στο ταξίδι.

Θέλω να νιώθω σημαντικός για την ομάδα μου. Να είμαι χρήσιμος. Το ζω αυτό στον Ολυμπιακό. Δεν ξέρω τι θα γίνει την επόμενη χρονιά. Ακόμα δεν έχω μιλήσει επίσημα με την ομάδα, για να πω αν θα μείνω ή όχι. Θα εξαρτηθεί από τους στόχους που θα τεθούν. Αν για παράδειγμα θα θέλει η ομάδα να παίξει στο Τσάμπιονς Λιγκ. Έχω ακούσει κάποια πράγματα, αλλά δεν ξέρω 100%. Επίσης, είναι σημαντική η άποψη του προπονητή. Αν υπάρχει η διάθεση να χτιστεί κάτι ακόμα καλύτερο, θα μείνω με μεγάλη χαρά".

"Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι πιο απαιτητικές και πιεστικές καταστάσεις είναι τα ντέρμπι, ειδικά τα παιχνίδια με τον Παναθηναϊκό, λόγω της αντιπαλότητας των δύο ομάδων. Όμως, για έναν αθλητή είναι πιο ωραίο να παίζει σε τέτοια παιχνίδια, συνεχώς. Είναι δυνατά ματς, μ' έναν δύσκολο αντίπαλο, με οπαδούς και συχνά σε αυτούς τους αγώνες είναι μεγάλο και το διακύβευμα. Όπως τώρα που κατακτήσαμε το πρωτάθλημα.

Σε αυτούς τους αγώνες ξέρεις ότι έχεις να αντιμετωπίσεις δύο ειδών συναισθήματα. Την πίκρα της ήττας ή τη χαρά της νίκης και παίζεις για το δεύτερο. Το μυστικό είναι η δαπάνη της ενέργειας. Είναι σαφώς μεγαλύτερη στα ντέρμπι και πρέπει να μάθεις πώς να την ξοδεύεις σωστά και έξυπνα. Κατά τη διάρκεια της καριέρας μου συνειδητοποίησα ότι αυτό είναι το πιο δύσκολο σκέλος του πρωταθλητισμού: η σωστή διαχείριση της ενέργειας. Όταν το παρακάνεις αποτυγχάνεις. Όταν πεις “Είναι απλά ένα παιχνίδι”, πάλι θα αποτύχεις.

Πρέπει να είσαι πολύ ισορροπημένος. Είναι αλήθεια ότι πρόκειται για ένα παιχνίδι, όπως είναι αλήθεια ότι πρόκειται για να ένα ματς που μπορεί να σου αλλάξει την καριέρα προς το καλύτερο. Πρέπει να παίζεις καλό βόλεϊ με τη σωστή διάθεση και στα λιγότερο ενδιαφέροντα παιχνίδια και όσο μάθεις να το κάνεις αυτό συνεχώς θα έχεις περισσότερες πιθανότητες να νικήσεις στους δυσκολότερους αγώνες.

Το άλλο πολύ καίριο προσόν και δύσκολο να το πετύχεις είναι η αυτοσυγκέντρωση. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να μείνει συγκεντρωμένος σε κάτι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δες τα παιδιά στο σχολείο. Έπειτα από 30 λεπτά μάθημα είναι κουρασμένα και αρχίζουν τις μαλακίες. Όπως είπα και πριν ξέρω τις κακές ελληνικές λέξεις.

Όταν είσαι 30, 35 βιώνεις πληθώρα συναισθημάτων και έχεις να επεξεργαστείς το σκέλος της τακτικής, της τεχνικής, το σκορ, τους οπαδούς, τους διαιτητές, τον προπονητή. Είναι τόσα πολλά που είναι ίσως προτιμότερο να καλμάρεις και να απολαύσεις το παιχνίδι. Να παίξεις όσο καλύτερα μπορείς, αλλά παράλληλα να απολαμβάνεις τη στιγμή. Είναι πολύ δύσκολο να το πετύχεις αυτό στον πρωταθλητισμό, όπως και στη ζωή άλλωστε.

Δεν είναι μόνο τα μεγάλα παιχνίδια ενδιαφέροντα. Και η κανονική σεζόν στο πρωτάθλημα έχει ενδιαφέρον. Έπειτα από δύο σεζόν στην Ελλάδα πρέπει να ομολογήσω ότι το ελληνικό πρωτάθλημα είναι σε καλό επίπεδο. Ξέρουν βόλεϊ εδώ. Υπάρχουν καλοί παίκτες και προπονητές. Παίζεται σωστά το παραδοσιακό βόλεϊ. Μου αρέσει, αλλά σε κάθε περίπτωση τα ευρωπαϊκά παιχνίδια έχουν κάτι ξεχωριστό. Παίζεις με διαφορετικές ομάδες κάθε φορά και ξέρεις ότι έχεις μια ευκαιρία που δεν σου παρουσιάζεται συνέχεια. Θέλω να αγωνίζομαι σε τελικούς, σε μεγάλα ματς.

Αν έχω να διαλέξω ανάμεσα στο ελληνικό πρωτάθλημα και στο Τσάμπιονς Λιγκ, εξυπακούεται ότι το Τσάμπιονς Λιγκ είναι προτιμότερο. Αλλά αν έχω να παίξω στους τελικούς του ελληνικού πρωταθλήματος είναι εξίσου εκπληκτικοί. Τους απόλαυσα και τις δύο χρονιές.

Φέτος, βγάλαμε πάθος ιδιαίτερα στο τελευταίο ματς των τελικών και τότε ένιωσα σίγουρος ότι θα νικήσουμε και θα κατακτήσουμε το πρωτάθλημα. Το πίστευα ακόμα και στις δύσκολες στιγμές του παιχνιδιού. Παίξαμε καλά μετά τα δύο σετ που πήρε ο Παναθηναϊκός και ήμουν σίγουρος για τη νίκη. Υπήρχε διαρκώς αυτή η αίσθηση και έκλεισε καλά μια μεγάλη σε διάρκεια χρονιά, δύσκολη που είχε και τα πάνω της και τα κάτω της. Τα πάνω ήταν στο πρώτο μισό της σεζόν και μετά τα Χριστούγεννα κάναμε μια κοιλιά.

Η χειρότερη στιγμή ήταν ο αποκλεισμός μας από το CEV Cup, στο ματς με την Άρκας. Είχαμε πολλές πιθανότητες να προκριθούμε στα ημιτελικά, ακόμα και στον τελικό και απογοητευτήκαμε. Νιώθω ότι δεν ήμασταν έτοιμοι στο βαθμό που απαιτούσε ο αγώνας. Κάναμε λάθος. Νομίζω ότι δεν κατάλαβαν όλοι πόσο καθοριστικό ήταν για την καριέρα μας αυτό το παιχνίδι στην Τουρκία. Φοβόμουν λίγο πριν από το παιχνίδι, επειδή σκεφτόμουν διάφορα. Είχαμε μια μεγάλη ευκαιρία στο πρώτο σετ δεν την αρπάξαμε και μετά η αντίπαλός μας άξιζε τη νίκη. Μετά τον αποκλεισμό ένιωθα χάλια για πολλές μέρες. Αν είχαμε προκριθεί πιστεύω ότι θα φτάναμε ως τον τελικό. Για μένα ήταν μεγάλος στόχος το back to back, επειδή στην ιστορία του βόλεϊ δεν το έχουν κάνει πολλές ομάδες. Ακόμα και αν δεν κερδίζαμε στον τελικό ήθελα πολύ να ήμασταν εκεί. Έτσι κι αλλιώς σε έναν τελικό όλα μπορούν να γίνουν".