Η νέα ΚΑΠ και το στοίχημα της επόμενης ημέρας

Με ακόμη πιο εντατικούς ρυθμούς υλοποιείται το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020 το δεύτερο εξάμηνο του έτους, καθώς όπως ακριβώς είχαμε προγραμματίσει, ανακοινώσαμε μια σειρά από προκηρύξεις μέτρων και δράσεων αυτού, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 260 εκ. €, παράλληλα με την επιτάχυνση της εφαρμογής του και την υπερδέσμευση σημαντικών πόρων για επενδύσεις σε όλη την χώρα.

Η επιλογή και ενεργοποίηση των συγκεκριμένων μέτρων του ΠΑΑ έγινε με γνώμονα:

ü 

αφενός την ανάγκη άμεσης ανταπόκρισης στις απαιτήσεις του παραγωγικού κόσμου σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική συγκυρία λόγω της πανδημίας COVID 19, και

ü  αφετέρου την προτεραιοποίηση δράσεων που συνάδουν με τις κατευθύνσεις της νέας ΚΑΠ για μια περισσότερο πράσινη και ψηφιακή Γεωργία, ώστε να εξασφαλίσουμε την ομαλή μετάβαση του αγροδιατροφικού μας συστήματος στην νέα πραγματικότητα.

Ειδικότερα, ως προς το σκέλος αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κρίσης της πανδημίας COVID 19, επιλέξαμε να κατευθύνουμε τους περισσότερους επιτρεπόμενους από την Ε.Ε. πόρους του ΠΑΑ για την ανακούφιση των παραγωγών, ενεργοποιώντας το μέτρο για την ενίσχυση του ελαιολάδου με 126,3 εκ. €. Το ελαιόλαδο αποτελεί στρατηγικό εθνικό προϊόν για τη χώρα μας, με ισχυρή επίδραση στη κοινωνικοοικονομική συνοχή των αγροτικών μας περιοχών, σε όρους απασχόλησης (αριθμού γεωργών και γεωργικών εκμεταλλεύσεων), όγκου/αξίας παραγωγής και εξαγωγών, και ως εκ τούτου η στήριξη των επαγγελματιών του κλάδου συνιστά αδήριτη ανάγκη και προτεραιότητα.

Πιστεύουμε ότι, η συγκεκριμένη προκήρυξη σε συνδυασμό με τους πόρους ύψους 240 εκ. € που θα πληρωθούν και φέτος μέσα από το μέτρο της Εξισωτικής Αποζημίωσης του ΠΑΑ, καθώς και τα άλλα μέτρα που έχουμε προβλέψει από εθνικούς πόρους για την ανάσχεση της κρίσης της πανδημίας, θα συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση της παραγωγικής δραστηριότητας και στην στήριξη του εισοδήματος των παραγωγών, ιδιαίτερα στις ορεινές, στις νησιωτικές και στις μειονεκτικές περιοχές της χώρας μας.

Θυμίζω ότι, σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και την Ε.Ε., προβλέψαμε έγκαιρα μια δέσμη μέτρων απλοποίησης διαδικασιών και κανόνων για την διευκόλυνση των δικαιούχων του ΠΑΑ στην υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων, όπως διεύρυνση επιλεξιμοτήτων, παρατάσεις προθεσμιών, αύξηση ποσοστού πληρωμής προκαταβολών, αύξηση του αριθμού αιτήσεων πληρωμής, μη απαίτηση διενέργειας επιτόπιων ελέγχων, κλπ., ενώ διευρύνθηκε και το πεδίο εφαρμογής του προσωρινού πλαισίου κρατικών ενισχύσεων για τη στήριξη των πληττόμενων επιχειρήσεων του γεωργικού τομέα από την κρίση του COVID 19.

Οι δράσεις

Ως προς το δεύτερο σκέλος του προγραμματισμού μας, επιλέξαμε να ενεργοποιήσουμε δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος και αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, όπως:

ü  το μέτρο 3.1 «Στήριξη για νέες συμμετοχές σε Συστήματα Ποιότητας» με 25 εκ. €, το οποίο αφορά στην υιοθέτηση συστημάτων ποιότητας της Βιολογικής παραγωγής (Βιολογική φυτική και ζωική παραγωγή), με στόχο αφενός την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας μέσα από την παραγωγή ποιοτικών πιστοποιημένων προϊόντων και αφετέρου την προστασία του περιβάλλοντος.

ü  το μέτρο 5.1 «Επενδύσεις σε προληπτικά μετρά που σκοπεύουν στη μείωση των δυσμενών επιπτώσεων πιθανών φυσικών φαινομένων, δυσμενών καιρικών συνθηκών και καταστροφικών συμβάντων» με 15 εκ. €, μέσα από το οποίο στοχεύουμε στην χρηματοδότηση επενδύσεων αντιχαλαζικής προστασίας από παραγωγούς και συλλογικά σχήματα, ώστε να εξασφαλιστεί η προστασία της παραγωγής τους από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

ü  τη δράση 10.1.08 του Κομφούζιο «Εφαρμογή της μεθόδου σεξουαλικής σύγχυσης των μικρολεπιδοπτέρων», με στόχο τον περιορισμό της εφαρμογής φυτοπροστατευτικών προϊόντων σε καλλιέργειες οπορωφόρων δέντρων και αμπελιού, δεσμεύοντας πόρους ύψους 30 εκ. € για την ένταξη 5.013 δικαιούχων.

ü  το μέτρο των Σχεδίων Βελτίωσης για την εξοικονόμηση νερού με 37 εκ. €, για το οποίο δημοσιεύτηκε η σχετική υπουργική απόφαση εφαρμογής του και αναμένουμε την ολοκλήρωση του πληροφοριακού συστήματος (ΠΣΚΕ) για την προκήρυξή του.

Επίσης, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη του ψηφιακού μετασχηματισμού της Γεωργίας και ειδικότερα στην δημιουργία δημοσίων υποδομών για την διευκόλυνση πρόσβασης των παραγωγών και των κατοίκων της Ελληνικής υπαίθρου σε ψηφιακές υπηρεσίες (γεωργία ακριβείας, ηλεκτρονικό εμπόριο, κλπ.), προκηρύξαμε το μέτρο 7.3 «Ανάπτυξη Ευρυζωνικών Υποδομών στις Αγροτικές Περιοχές» του ΠΑΑ με 35 εκ. €. Προτεραιότητα δίνουμε μέσα από το μέτρο αυτό στην δημιουργία, βελτίωση ή επέκταση ευρυζωνικών υποδομών για την κάλυψη δυσπρόσιτων αγροτικών περιοχών, ορεινών και νησιωτικών, συνεισφέροντας στην πρόσβαση σε γνώση, πληροφορίες και υπηρεσίες με το μικρότερο δυνατό κόστος και στην εν γένει άρση του απομονωτισμού.

Πορεία υλοποίησης στα Μέτρα του ΠΑΑ 2014-2020

Εκτός των νέων προκηρύξεων που προανέφερα, σημαντική πρόοδος συντελέστηκε και στην εφαρμογή των μέτρων του ΠΑΑ που έχουν εκχωρηθεί στις Περιφέρειες, όπως τα Σχέδια Βελτίωσης και το LEADER, καθώς έχουμε διαρκή και εποικοδομητική συνεργασία με αυτές σε πολιτικό και υπηρεσιακό επίπεδο, ώστε να επιταχυνθεί η υλοποίηση των επενδύσεων, ιδιωτικών και δημοσίων.

Για τη στήριξη μάλιστα της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης στην Ελληνική ύπαιθρο και στις αγροτικές μας περιοχές, καθώς και την τόνωση του επενδυτικού περιβάλλοντος εν μέσω της σφοδρής υγειονομικής και οικονομικής κρίσης του COVID 19, προβήκαμε σε σημαντικές υπερδεσμεύσεις πόρων του ΠΑΑ, σε προγράμματα όπως των Σχεδίων Βελτίωσης, της Μεταποίησης Γεωργικών Προϊόντων και του LEADER. Θυμίζω ότι διπλασιάσαμε τους πόρους για έγκριση επενδύσεων στα Σχέδια Βελτίωσης από 315 εκ. € σε 600 εκ. €, διαθέσαμε πάνω από 40 εκ. € επιπλέον των πόρων που είχαν διατεθεί στο πρόγραμμα της Μεταποίησης, ενώ για τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις των προγραμμάτων LEADER δεσμεύσαμε πόρους της τάξης των 169 εκ. €.

Ταυτόχρονα, σημαντικές είναι οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουμε στην κατεύθυνση της χρηματοδοτικής στήριξης των επενδύσεων στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα της οικονομίας, μέσα από την πλήρη ενεργοποίηση και διεύρυνση της συμμετοχής του χρηματοπιστωτικού τομέα στα χρηματοδοτικά εργαλεία του ΠΑΑ με στόχο τη μόχλευση πόρων άνω των 400 εκ. €. Ειδικότερα, από τον Αύγουστο μέχρι σήμερα έχουμε τέσσερις τράπεζες να έχουν υπογράψει επιχειρησιακές συμφωνίες με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, το οποίο είναι ο διαχειριστής του Ταμείου Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης που ενεργοποιήσαμε για την εξασφάλιση ρευστότητας στους επενδυτές των μέτρων του ΠΑΑ. Πρόκειται για τις τράπεζες Πειραιώς, Συνεταιριστική Θεσσαλίας, Συνεταιριστική Καρδίτσας, Procredit, ενώ άμεσα αναμένουμε να υπογράψουν και οι Eurobank, Εθνική και Παγκρήτια.

Η εντατική και συστηματική δουλειά που κάνουμε αποτυπώνεται και στις συνολικότερες επιδόσεις του ΠΑΑ, οι οποίες είναι πολύ ικανοποιητικές παρά τη εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία. Έτσι, έχουμε επιτύχει ήδη την κάλυψη του κανόνα ν+3, του στόχου δηλαδή πληρωμών που έχει θέσει η Ε.Ε. για το 2020. Ταυτόχρονα, οι εντάξεις έργων του ΠΑΑ έχουν ξεπεράσει το 103% των διαθέσιμων πόρων του και η απορρόφησή του το 56%, ποσοστό που θα αυξηθεί περαιτέρω με τις μεγάλες πληρωμές που αναμένονται μέχρι τέλος του έτους, κυρίως στα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα και την εξισωτική αποζημίωση.

Οι επόμενοι μήνες

Το στοίχημα για τους επόμενους μήνες είναι η ολοκλήρωση της προετοιμασίας που έχουμε ξεκινήσει σε μέτρα που θεωρούμε κρίσιμα για τη μετάβαση στη νέα προγραμματική περίοδο, όπως το μέτρο Παροχής Γεωργικών Συμβουλών, όπου θυμίζω ολοκληρώσαμε με επιτυχία την πιστοποίηση και εγγραφή των Γεωργικών Συμβούλων στο σχετικό Μητρώο του ΕΛΓΟ – Δήμητρα, καθώς και το επενδυτικό σκέλος του μέτρου της Συνεργασίας για την Προώθηση της Καινοτομίας, όπου ολοκληρώσαμε την πρώτη φάση αξιολόγησης και έγκρισης των Επιχειρησιακών Ομάδων Συνεργασίας.

Με τον συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχεδιασμό πιστεύουμε ότι το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης θα καταφέρει να συμβάλλει ουσιαστικά τόσο στην ανάσχεση της οικονομικής κρίσης που βιώνει ο παραγωγικός ιστός της χώρας μας, όσο και στην δομική ανασυγκρότηση του πρωτογενή μας τομέα, ώστε να καταστεί περισσότερο έτοιμος για την επόμενη μέρα σε όρους βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητας.

Ο Κ. Μπαγινέτας είναι Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, ΥπΑΑΤ Γεωπόνος – Ειδικευμένος σε θέματα Αειφορικής Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης