Γκαργκόιλ: Οι φύλακες της Παναγίας των Παρισίων

Ποιοι είναι οι επιβλητικοί, τερατόμορφοι φρουροί της Παναγίας των Παρισίων;

To γκαργκόιλ είναι αρχιτεκτονική κατασκευή σχεδιασμένη σε γκροτέσκο στυλ στα πλάγια των και η οποία αποτρέπει το νερό της βροχής να έλθει σε επαφή με την φέρουσα τοιχοποιία με αποτέλεσμα την προστασία του οικοδομήματος από την υγρασία και την διάβρωση.

Συνήθως πρόκειται για άγαλμα με φιγούρα ενός φανταστικού ζώου, η οποία είναι κενή και συνδέεται μέσω σωληνώσεων με το κτήριο από όπου κυλά το νερό της βροχής, το

οποίο ακολούθως εκτοξεύεται μακριά από τα πλευρά του κτηρίου από το ανοικτό στόμα του αγάλματος.

Για την προέλευση της λέξεις υπάρχουν αρκετές εκδοχές

-Από γαλλική λέξη gargouille, η οποία σημαίνει λαιμός ή οισοφάγος και από το ρήμα gargariser που σημαίνει γαργάρα.

– Από από την λατινικές λέξεις gurgulio, gula, gargula, των οποίων η ρίζα αντιπροσωπεύει το θόρυβο του γάργαρου νερού.

Από την ιταλική φράση gronda sporgente που σημαίνει «προεξέχουσα υδρορροή.»

Στην αρχαία αιγυπτιακή αρχιτεκτονική υπάρχουν γκαρκόιλ με την μορφή κεφαλής λιονταριού. Παρόμοιες κατασκευές από μάρμαρο ή τερακότα υπάρχουν και στους αρχαίους ελληνικούς ναούς, όπως οι λεοντοκέφαλες υδροροές στον ναό του Δία στην αρχαία Ολυμπία.

Στους ρωμαϊκούς χρόνους συναντάμε ζωόμορφες υδρορροές στα διάφορα δημόσια κτίρια. Κατά τον μεσαίωνα μεγάλα κτήρια, καθώς και πολλοί καθεδρικοί ναοί τοποθετούσαν γκαρκόιλ. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση , τα γκαργκόιλ μετέδιδαν στους αναλφάβητους χωρικούς την έννοια του κακού μέσω της φιγούρας τους και έδιωχναν μακριά τα κακά πνεύματα που επιβουλεύονταν το ναό .

Εδώ έρχεται και ο γαλλικός θρύλος της Καθολικής Εκκλησίας του Αγίου Ρωμανού της Ρουέν. Ήταν επίσκοπος της Ρουέν την εποχή του βασιλέα Clotaire ΙΙ της Μεροβίγγειας δυναστείας. Λέγεται πως στην περιοχή της Ρουέν ένα φτερωτός δράκος που τον ονόμαζαν Gargouille έβγαζε φωτιές από το στόμα, κατέστρεφε τις σοδειές και σκότωνε τους χωρικούς. Τότε, ο Άγιος Ρωμανός με τη βοήθεια ενός καταδίκου μπόρεσε και τον αιχμαλώτισε και τον μετέφερε στην πλατεία της πόλης, όπου και έβαλαν τον δράκο στην πυρά. Το κεφάλι του όμως, δεν μπόρεσε να καεί εξαιτίας της πύρινης ανάσας του και έτσι, η κεφαλή τοποθετήθηκε στους τοίχους του νεόκτιστου καθεδρικού για να τρομάζει τα κακά πνεύματα.

Τα σπουδαιότερα γκαργκόιλ που έχουν δημιουργηθεί είναι αυτά της Παναγίας των Παρισίων, που κοσμούσαν την όψη του ναού, εμπνέοντας μυστήριο, αλλά και αγαλλίαση. Έδιναν την αίσθηση ότι τα γκρίζα μάτια τους να παρακολουθούν τις ζωές εκατομμυρίων Παριζιανών, ανά τους αιώνες.