Ας γίνουν όλα όπως θέλουν

Δεν υπάρχει καμία φράση, καμία ρήση που να αντέχει στα ακραία παραδείγματα. Ολες σχετίζονται και επαληθεύονται γύρω από τον μέσο όρο, ίσως και λίγο παραπέρα, αλλά ποτέ στα άκρα. Ενα από τα προβλήματα του διαλόγου – είτε του δημόσιου είτε της προσωπικής μας ζωής – είναι πως πιάνοντας τις ακραίες περιπτώσεις ακυρώνουμε οποιοδήποτε επιχείρημα και οποιαδήποτε συμβουλή. Αν η ροπή σου είναι να βρίσκεις τα κενά σημεία, δυσκολεύεσαι να βρεθείς με ανθρώπους σε κοινούς τόπους.

Η καταβύθισή σου μέχρι το έσχατο στρώμα της ανάλυσης μπορεί να σου δίνει ένα πρόσκαιρο πλεονέκτημα και το χρίσμα ενός αναλυτή

που πιάνει όλες τις δυνατές περιπτώσεις και πιθανότητες, αλλά εκείνο που χάνεις είναι σπουδαιότερο. Είναι το να ρέεις όμορφα, ήσυχα. Να γίνεσαι το αντικείμενο και όχι το υποκείμενο της ανάλυσης, να ζεις με τις πιθανότητες του μέσου όρου, δεν είναι κακό. Αλλιώς δεν θα μπαίναμε ποτέ σε αεροπλάνο, δεν θα οδηγούσαμε, δεν θα κάναμε μια σειρά από πράγματα που έχουν σκοτώσει εκατοντάδες χιλιάδες.

Αλλιώς στη ρήση του Νίτσε «ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό» θα συμπληρώναμε τον σκεπτικισμό «ναι, μπορεί να μη σε σκοτώσει, αλλά να σε αφήσει φυτό» και έτσι θα χάναμε όλο το φορτίο παρηγοριάς που έχει μια φράση η οποία αφορά τις πολλές πιθανότητες και όχι τις λίγες ακραίες.

Σε ορισμένους ανθρώπους λειτουργεί σχεδόν ως αρρώστια. Προτάσσοντας το μυαλό τους και δίνοντάς του όλη την εξουσία, καθιστούν την εξυπνάδα και τη δεξιότητα ως μοναδικούς αισθητήρες της πραγματικότητας. Ομως υπάρχει και το «ας γίνουν όλα όπως θέλουν», που σε πολλές περιπτώσεις πραγματικά σώζει ζωές. Υπάρχει μια σοφία στην εκτός σχεδίου πλοήγηση, που αν η κατάληξη είναι θετική την ονομάζουμε τύχη και αν στραβώσει αστοχασιά. Ισως όμως να είναι μια σοφία που δεν μπορούμε να διακρίνουμε και να ερμηνεύσουμε.

Αναγνωρίζοντας πως όλα αυτά που γράφω στην ουσία ακυρώνουν τον πυρήνα του κειμένου, υπονομεύουν το «μην τα αναλύεις όλα τόσο πολύ», θέλω να καταλήξω σε μία άλλη κατηγορία η οποία νομίζω πως έχει πετύχει τη χρυσή τομή.

Εκείνους που ενώ μπορούν αμέσως να βρουν τα κενά ενός σχεδίου, να προβλέψουν τα δεκάδες που μπορούν να πάνε στραβά, αυτή τους η νεύρωση δεν λειτουργεί αποτρεπτικά στις πράξεις τους. Δεν συμμερίζονται τον ενθουσιασμό των γύρω τους, αλλά δεν αποσύρονται, μπαίνουν μέσα και παίζουν ως το τέλος. Ετσι και αλλιώς όλοι μας καθημερινά ρισκάρουμε όχι μόνο το μυαλό μας αλλά και το κορμί μας. Και με τα δύο γίνεται αντιληπτή, υποφερτή και γοητευτική η ζωή.

Kαι όλα αυτά, αν υπεραναλυθούν, έχουν μια σχεδόν ανομολόγητη κατάληξη. Πως αν υπάρχει κάτι που αξίζει να παραδοθείς δίχως καμία λογική αμπάριζα, είναι ακόμη και πάντα και μόνο εκείνο που έχει φτάσει να ακούγεται ως γραφικό. Το τραγούδησαν οι Joy Division. O έρωτας θα μας κάνει κομμάτια.