Brexit : Τα βασικά σημεία της νέας συμφωνίας

Ένα νέο κεφάλαιο στο πρωτόκολλο, το οποίο αφορά το καθεστώς της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας μετά το Brexit, καθώς και κάποιες αλλαγές στην πολιτική διακήρυξη για την μελλοντική σχέση Βρετανίας και ΕΕ περιλαμβάνει η νέα συμφωνία που αποφασίστηκε από τις δύο πλευρές.

Το πρωτόκολλο για την Ιρλανδία επαναλαμβάνει τις δεσμεύσεις της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, της Κοινής Ταξιδιωτικής Περιοχής (CTA για την απρόσκοπτη μετακίνηση των πολιτών Βρετανίας και Ιρλανδίας) και άλλα δικαιώματα που υπάρχουν στη συμφωνία

αποχώρησης που είχε παρουσιάσει το 2018 η Τερέζα Μέι.

Τα βασικά σημεία

Οι νέες προτάσεις της συμφωνίας αποφεύγουν το σκληρό σύνορο στο νησί της Ιρλανδίας και η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει ευθυγραμμισμένη με κάποιους κανόνες της ενιαίας αγοράς, παραμένοντας στο ίδιο τελωνειακό καθεστώς με το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι διευθετήσεις θα ισχύσουν από το τέλος της μεταβατικής περιόδου (Δεκέμβριος 2020) και για τέσσερα χρόνια, ενώ μετά από αυτή την περίοδο η συνέλευση της Βόρειας Ιρλανδίας θα μπορεί να έχει λόγο στην μετέπειτα ισχύ της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αποφασίζοντας με απλή πλειοψηφία, εάν θα παραμείνει σε αυτή για άλλα τέσσερα χρόνια ή όχι. Σε περίπτωση που υπάρξει αρνητική απόφαση τότε η ΕΕ θα πρέπει να αναζητήσει άλλους τρόπους για την προστασία της ενιαίας αγοράς, ίσως με ένα ακόμη backstop.

Σε ό,τι αφορά τους ελέγχους στη διακίνηση των αγαθών, η συμφωνία διαβεβαιώνει ότι θα γίνονται στα σημεία εισόδου στη Βόρεια Ιρλανδία και όχι σε υποδομές στο σύνορο που χωρίζει την Ιρλανδία και την Βόρεια Ιρλανδία, ενώ υπάρχει η πρόθεση να αποφευχθούν έλεγχοι στα λιμάνια και στα αεροδρόμια της Βόρειας Ιρλανδίας.

Ακόμη, προβλέπεται ότι το σύνολο του Ηνωμένου Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Ιρλανδίας, θα είναι ελεύθερο να κάνει τις δικές του εμπορικές συμφωνίες.

Η Βόρειος Ιρλανδία θα παραμείνει στο ίδιο τελωνειακό καθεστώς με το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά πρακτικά θα τηρεί τους κανόνες της ΕΕ, συνεπώς, μπορεί να μην υπάρχουν οι τελωνειακοί έλεγχοι στο σύνορό της με την Ιρλανδία αλλά θα καταβάλλονται δασμοί για συγκεκριμένα αγαθά.

Κάτι τέτοιο δεν θα ισχύσει για την ΕΕ και για τις «ιδιωτικές συναλλαγές» που θα μεταφέρονται από τη Μεγάλη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία, όπως για παράδειγμα τις αγορές μέσω διαδικτύου, που δεν προορίζονται για εμπορική χρήση. Δασμοί θα επιβάλλονται για εμπορικά αγαθά που εισέρχονται από τη Μεγάλη Βρετανία προς τη Βόρεια Ιρλανδία από τρίτες χώρες, εκτός εάν μπορεί να αποδειχτεί ότι θα παραμείνουν για χρήση μόνο στη Βόρεια Ιρλανδία. Εάν μπορεί να αποδειχθεί κάτι τέτοιο – με μηχανισμούς που δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη – τότε θα υπάρχουν αποζημιώσεις στους εισαγωγείς, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.

Όσο αφορά στο ΦΠΑ που θα εφαρμοστεί στην Βόρεια Ιρλανδία, θα βασίζεται στο ευρωπαϊκό δίκαιο. Θα υπάρχουν εξαιρέσεις για μειωμένους φορολογικούς συντελεστές σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων.

Τέλος, σχετικά με την μελλοντική οικονομική σχέση ανάμεσα σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένο Βασίλειο, αυτή θα βασίζεται σε μια Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (FTA). Αυτό συνεπάγεται μηδενικούς δασμούς και ποσοστώσεις μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου.