Σοβαρα εμποδια στην ενημερωση του πληθυσμου για την ηπατιτιδα...

«Τείχος» άγνοιας, παρανόησης και προκατάληψης έχει υψωθεί στη χώρα μας εμποδίζοντας...
τους Έλληνες να έχουν πρόσβαση στη σωστή ενημέρωση σε ό,τι αφορά τη λοίμωξη της ηπατίτιδας και τον ιό HIV. Την ίδια στιγμή, αντιμέτωποι με πραγματικά προσκόμματα και εμπόδια βρίσκονται καθημερινά όλοι όσοι μολύνονται και νοσούν από ιογενείς ηπατίτιδες Β και C καθώς και τον ιό HIV, στην προσπάθειά τους να υποβληθούν σε εξετάσεις ή να λάβουν τη θεραπεία τους. Μάλιστα, η μετ' εμποδίων αυτή διαδρομή έχει δυστυχώς μακρά διάρκεια και ταλαιπωρεί όλους όσοι αναγκάζονται να τη διανύουν, τόσο τους μετανάστες, όσο και τους Έλληνες, γενικό πληθυσμό και πληθυσμό Ρομά.

Τα συμπεράσματα τα οποία παρουσίασε την Τρίτη η Ιατρική Σχολή Αθήνας σε συνεργασία με όλες τις Ιατρικές Σχολές των Ελληνικών Πανεπιστημίων και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις «Γιατροί του Κόσμου» και «PRAKSIS» (επιστημονική υπεύθυνη ήταν η αναπληρώτρια καθηγήτρια κυρία Γιώτα Τουλούμη) στο πλαίσιο της Πράξης «Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προγράμματος Έλεγχου Ιογενών Ηπατιτίδων B, C και HIV Λοίμωξης στο Γενικό Πληθυσμό και σε Μετακινουμένους Πληθυσμούς» είναι αποκαλυπτικά για τη στρεβλή εικόνα που έχει δημιουργηθεί γύρω από το μείζον αυτό ζήτημα δημόσιας υγείας.

Στη σχετική έρευνα «Hprolipsis» συμμετείχαν 6.000 άτομα από το γενικό πληθυσμό, 600 μετανάστες και 500 Τσιγγάνοι/Ρομά. Οι μισοί Τσιγγάνοι/Ρομά δεν έχουν πάει καθόλου σχολείο. Αντίθετα, το εκπαιδευτικό επίπεδο του γενικού πληθυσμού και των μεταναστών ήταν αρκετά υψηλό, με τους περισσότερους να έχουν ολοκληρώσει 9 έτη εκπαίδευσης.

Με δυσκολία η πρόσβαση σε δομές υγείας

Μεγάλο ποσοστό και από τους 3 πληθυσμούς (22,5% στο γενικό πληθυσμό, 19,8% στους μετανάστες και 37,3% στους Τσιγγάνους/Ρομά) δήλωσε ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πρόσβασή του σε ιατρικές εξετάσεις και στη θεραπεία.

Οι οικονομικοί λόγοι ήταν οι πιο συχνά αναφερόμενοι λόγοι μη πρόσβασης (71%, 36,3% και 74,1% για τους 3 πληθυσμούς αντίστοιχα). Κοινωνικοί λόγοι όπως αδυναμία λήψης σχετικής άδειας από τη δουλειά, μεγάλη λίστα αναμονής και δυσκολία να κλειστεί ραντεβού επίσης ήταν, επίσης, συχνά αναφερόμενοι (38%, 47,8% και 39,6% αντίστοιχα). Λόγοι που σχετίζονται με τη μετανάστευση όπως δυσκολία επικοινωνίας λόγω γλώσσας, έλλειψη νομιμοποιητικών εγγράφων και φόβος απέλασης ήταν ιδιαίτερα σημαντικοί για τους μετανάστες (41,4%) ενώ η έλλειψη εγγράφων ήταν σημαντική και για τους Τσιγγάνους/Ρομά.

Έξι στους δέκα Έλληνες της κατηγορίας του γενικού πληθυσμού και πέντε στους δέκα μετανάστες γνωρίζουν τους τρόπους μετάδοσης των ιογενών ηπατιτίδων και της HIV λοίμωξης, ωστόσο υπάρχει και μεγάλο ποσοστό παρανοήσεων στους δύο πληθυσμούς, που μπορούν να οδηγήσουν σε αποκλεισμούς, περιθωριοποίηση και φόβο. Έτσι, ποσοστό 54-59% του γενικού πληθυσμού και 50-62% των μεταναστών πιστεύουν λανθασμένα ότι οι λοιμώξεις αυτές μπορούν να μεταδοθούν με την καθημερινή κοινωνική επαφή, το φιλί, την κοινή χρήση οικιακών σκευών, κοινή χρήση τουαλέτας, το τσίμπημα του κουνουπιού.

Το επίπεδο γνώσεων στους Τσιγγάνους-Ρομά ήταν χαμηλό (35-45%), ενώ τα ποσοστά παρανοήσεων ιδιαίτερα υψηλά (76-78%).

Ο επιπολασμός των ασθενειών

Το ποσοστό των ατόμων με θετικό αντιγόνο επιφανείας (HBsAg –ηπατίτιδα Β) ήταν χαμηλό στο γενικό πληθυσμό (1,27%), αλλά αυξημένο στους μετανάστες (7,5%) και στους Τσιγγάνους/Ρομά (7,72%). Ο επιπολασμός αντιγόνου επιφανείας στους μετανάστες φαίνεται να αντανακλά τον επιπολασμό της χώρας προέλευσής τους. Στους Τσιγγάνους-Ρομά, ο επιπολασμός ήταν ιδιαίτερα υψηλός σε περιοχές με κακές συνθήκες διαβίωσης (αμιγείς καταυλισμοί). Ανάμεσα σε αυτούς που βρέθηκαν με θετικό αντιγόνο επιφανείας ηπατίτιδας Β, οι περισσότεροι δεν το γνώριζαν (63,5%-77,0%).
Το ποσοστό των ατόμων με αντισώματα έναντι της ηπατίτιδας C ήταν χαμηλό στο γενικό πληθυσμό (0,73%) και τους Τσιγγάνους-Ρομά (1,39%) αλλά σχετικά υψηλότερο στους μετανάστες (3,5%).
Ο επιπολασμός της HIV λοίμωξης ήταν χαμηλός και στους 3 πληθυσμούς (Γενικός πληθυσμός: 0,07%, Μετανάστες: 0,7%, Τσιγγάνοι-Ρομά: 0%).

Αναγκαία η ενημέρωση

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι «κρίνεται απαραίτητη η υλοποίηση κατάλληλων προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, που να εστιάζουν κυρίως σε πληθυσμούς υψηλού ρίσκου, δεδομένου ότι η έγκαιρη διάγνωση έχει διπλά οφέλη: βελτιώνει τη υγεία των ανθρώπων που ζουν με ιογενείς ηπατίτιδες ή με τον HIV και ταυτόχρονα παρεμποδίζει τη μετάδοσή τους σε άλλα άτομα, γεγονός πολύ σημαντικό για τη δημόσια υγεία».

Είναι ενδεικτικό, όπως αναφέρουν, ότι σε όλους τους πληθυσμούς, πολύ μεγάλο ποσοστό αυτών που είναι φορείς ιογενών ηπατιτίδων, από 64,5% έως 85,7%, δεν το γνώριζαν. Μάλιστα, η ενημέρωση των πληθυσμών, ιδιαίτερα των ομάδων υψηλού ρίσκου όπως ευάλωτοι πληθυσμοί, χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, με ανεπαρκές εισόδημα, και με συμπεριφορές υψηλού κινδύνου για τη μετάδοση σεξουαλικώς και αιματογενώς μεταδιδόμενων νοσημάτων κρίνεται απολύτως απαραίτητη.