Πως θα γινει η εξαγορα καταπατημενων εκτασεων

Το δρόμο για την εξαγορά των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου και τη νομιμοποίηση υπό προϋποθέσεις αυθαιρέτων κτισμάτων εντός του αιγιαλού ανοίγει το υπουργείου Οικονομικών με τρία...
νομοσχέδια για τη δημόσια περιουσία που έχουν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 2 Μαίου.
Με τις νέες ρυθμίσεις δίνεται η δυνατότητα σε ιδιώτες να αποκτήσουν, υπό προϋποθέσεις, νόμιμους τίτλους κυριότητας για καταπατημένες εκτάσεις καταβάλλοντας στο Δημόσιο ποσό ίσο με την αντικειμενική αξία του ακινήτου. Για αμφισβητούμενες εκτάσεις και πάλι υπό προϋποθέσεις, ο ιδιώτης μπορεί να επιλέξει είτε να καταβάλει το 50% της εμπορικής αξίας του ακινήτου στο Δημόσιο, είτε να εκχωρήσει στο Δημόσιο εδαφικό αντάλλαγμα το οποίο καλύπτει το 50% της συνολικής αξίας του ακινήτου.
Το οικονομικό επιτελείο προσβλέπει στην εξάλειψη του φαινομένου της παράνομης κατοχής κρατικής γης, σε αύξηση των δημοσίων εσόδων και επενδυτική ή τουριστική αξιοποίηση των συγκεκριμένων εκτάσεων με γρήγορες και απλές διαδικασίες.
Συγκεκριμένα αναμένονται άμεσα έσοδα, από το τίμημα εξαγοράς και νομιμοποίησης ακινήτων αλλά και μόνιμα έσοδα σε βάθος χρόνου από την ένταξη δημοσίων κτημάτων στο σύστημα φορολογίας ακινήτων, τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων κτισμάτων επί των εξαγοραζόμενων ακινήτων και την διενέργεια πράξεων διαχείρισης από τους νόμιμους πλέον ιδιοκτήτες (πωλήσεις, ενοικιάσεις, δωρεές, γονικές παροχές κλπ).
Σε πρώτη φάση υπολογίζεται πως θα προκύψουν έσοδα της τάξης των 250 με 300 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι σήμερα από τα 72.000 κρατικά ακίνητα τα οποία βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), ένα ποσοστό της τάξεως του 65% ή περίπου 47.000 ακίνητα είναι είτε καταπατημένα, είτε αγνώστου, είτε αμφιβόλου νομικού καθεστώτος.
Καταπατημένες εκτάσεις
Το πρώτο νομοσχέδιο αφορά στην εξαγορά καταπατημένων. Περισσότεροι από 28.000 ιδιοκτήτες θα μπορούν να προβούν σε εξαγορά των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου από πέντε έως είκοσι στρέμματα ανάλογα την περιοχή. Ως τίμημα υπολογίζεται η χαμηλότερη αντικειμενική τιμή της περιοχής και αυξάνεται κατά 20% σε περίπτωση που στο οικόπεδο ή το αγροτεμάχιο υπάρχει κτίσμα. Η εξαγορά μπορεί να γίνει με εκπτώσεις ή δόσεις.
Ειδικότερα, αφού καθορισθεί το τίμημα το οποίο είναι ίσο με την αντικειμενική αξία του ακινήτου και υπολογισθεί προσαύξηση 20% σε περίπτωση που υπάρχει και αυθαίρετο κτίσμα τότε βάσει των διατάξεων του νομοσχεδίου προβλέπονται οι ακόλουθες εκπτώσεις: Εάν το τίμημα εξαγοράς δεν ξεπερνά τις 100.000 ευρώ παρέχεται έκπτωση 10%, εφόσον στο ακίνητο υπάρχει κτίσμα έως 120 τ.μ, ή 140 τ.μ., σε περίπτωση πολυτέκνου, το οποίο αποτελεί την πρώτη και μόνη κατοικία του αιτούντος.
Η ίδια έκπτωση παρέχεται και στις περιπτώσεις που ο ιδιοκτήτης της καταπατημένης έκτασης ή προστατευόμενο μέλος της οικογενείας του είναι ανάπηρος σε ποσοστό 80% και άνω.
Η έκπτωση παρέχεται αν κατά τα πέντε προηγούμενα χρόνια ο ιδιοκτήτης δεν δήλωσε εισόδημα μεγαλύτερο από 20.000 ευρώ ενώ για το τμήμα του τιμήματος που ξεπερνά τα 100.000 ευρώ δεν προβλέπεται έκπτωση. Σε περίπτωση που εξαγορασθεί ένα καταπατημένο ακίνητο και ο ιδιοκτήτης του το πουλήσει πριν περάσουν πέντε χρόνια ανακαλούνται οι παραπάνω εκπτώσεις και υποχρεούται να καταβάλει το ποσό της έκπτωσης σε μια δόση.
Εξόφληση τιμήματος
Το τίμημα της εξαγοράς καταβάλλεται είτε εφάπαξ είτε σε διμηνιαίες δόσεις, ελάχιστου ποσού 800 ευρώ η καθεμία. Σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, παρέχεται έκπτωση 5%. Η πλήρης εξόφληση ή η καταβολή της πρώτης δόσης καθώς και η εξόφληση του φόρου μεταβίβασης ακινήτου πραγματοποιούνται εντός δεκαπέντε 15 ημερών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς. Η καθυστέρηση καταβολής δύο συνεχόμενων δόσεων ή τριών συνολικά συνεπάγεται την αυτοδίκαιη ανάκληση της απόφασης εξαγοράς και την επάνοδο της κυριότητας του ακινήτου στο Δημόσιο.
Η εξαγορά ακινήτου επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα κτίσματα, σε καμιά περίπτωση δεν νομιμοποιεί τα κτίσματα αυτά. Γι΄ αυτό και δίνεται δεσμευτική προθεσμία 12 μηνών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς, για την υποβολή αίτησης νομιμοποίησης ή τακτοποίησης των κτισμάτων, επί ποινή ανάκλησης της απόφασης εξαγοράς
Δικαίωμα εξαγοράς έχουν όσοι κατέχουν αυθαίρετα (με ή χωρίς τίτλους) ακίνητο του Δημοσίου επί τουλάχιστον 20 έτη χωρίς διακοπή μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2013 και εφόσον παραμένουν ακόμη στην κατοχή τους. Αστικά ακίνητα μπορούν να εξαγορασθούν μέχρι και πέντε στρέμματα ενώ για αγροτικά ακίνητα μέχρι 10 στρέμματα ανά ακίνητο και 20 στρέμματα συνολικά.
Αμφισβητούμενες εκτάσεις
Με δεύτερο νομοσχέδιο το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να βάλει τέλος στις μακροχρόνιες δικαστικές διενέξεις μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτών για αμφισβητούμενες εκτάσεις ώστε να τα βρουν μεταξύ τους εκτός δικαστικών αιθουσών με συμβιβασμό στη βάση ενιαίων κανόνων.
Οι κανόνες που προβλέπονται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο προβλέπουν ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να επέλθει εξωδικαστικός συμβιβασμός είναι να υφίσταται εκκρεμοδικία και να μην έχει εκδοθεί πρωτόδικη απόφαση. Μπορεί να εφαρμοσθεί σε διεκδικούμενες εκτάσεις για τις οποίες ο ιδιώτης έχει συνεχόμενους τίτλους που ανάγονται πριν από το 1926 και έχουν εμβαδόν τουλάχιστον 50 στρέμματα για ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης και 20 στρέμματα για ακίνητα εντός σχεδίου πόλης.
Σε αυτήν την περίπτωση ο ιδιώτης μπορεί να καταβάλει το 50% της εμπορικής αξίας του ακινήτου στο Δημόσιο και να επιλυθεί η διαφορά ή εναλλακτικά να μοιραστούν το ακίνητο, με τον ιδιώτη να εκχωρεί τμήμα αυτού που αντιστοιχεί στο 50% της εμπορικής αξίας του ακινήτου.
Αιγιαλός - παραλία
Το τρίτο νομοσχέδιο περιέχει διατάξεις για την οριοθέτηση και την διαχείριση του αιγιαλού και της παραλίας. Σε αυτό υπάρχει πρόβλεψη και για νομιμοποίηση αυθαίρετων κατασκευών στον αιγιαλό με το τίμημα να υπολογίζεται με έναν μαθηματικό τύπο στον οποίο λαμβάνονται μεταξύ των άλλων υπόψη η τιμή βάσης, η γεωγραφική περιοχή, η περιβαλλοντική επίπτωση, το είδος της δραστηριότητας, το εμβαδόν του χώρου κ.α.
Ακόμη νομιμοποιούνται έργα φορέων του Δημοσίου ή ιδιωτών που εξυπηρετούν κοινωφελείς, ερευνητικούς ή επιχειρηματικούς σκοπούς. Εξαιρούνται κατοικίες, ξενοδοχειακές μονάδες, πλωτές εξέδρες, θαλάσσια πάρκα αναψυχής. Παράλληλα οριοθετείται σε σύντομο χρονικό διάστημα έξι με δώδεκα μήνες, με χρήση νέας τεχνολογίας (ορθοφωτοχάρτες) το 100% του αιγιαλού, σε όλη την επικράτεια, έναντι του μέχρι σήμερα 8%.
Επίσης με τις διατάξεις του νομοσχεδίου καθορίζονται οι όροι για την παραχώρηση μικρών νησιών και περιέχονται διατάξεις για την αναβάθμιση λιμένων και μαρίνων ώστε να προχωρήσουν διαγωνισμοί αξιοποίησης από το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ).
Εξαγορά
Δικαίωμα εξαγοράς έχουν όσοι κατέχουν αυθαίρετα (με ή χωρίς τίτλους) ακίνητο του Δημοσίου επί τουλάχιστον 20 έτη χωρίς διακοπή μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2013 και εφόσον παραμένουν ακόμη στην κατοχή τους.