TO ΝΕΦΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ... ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΤΗΚΕ

Ρεπορτάζ : Γιάννης Ελαφρός(από την Καθημερινή της Κυριακής)Αρκούσαν οι πρώτες μέρες του καλοκαιριού με την αυξημένη ηλιοφάνεια για να χτυπήσουν «κόκκινο» οι τιμές του όζοντος στην Αθήνα, ενώ και τα αιωρούμενα μικροσωματίδια έκαναν απειλητική την εμφάνισή τους στον αττικό ουρανό. Ταυτόχρονα, ένα... καφεκίτρινο πέπλο, χρωματισμένο από διοξείδιο του αζώτου, σκεπάζει συχνά-πυκνά την πρωτεύουσα, ειδικά τις μέρες με άπνοια. Το νέφος της Αθήνας μπορεί να εμφανίζει τάσεις υποχώρησης - κυρίως λόγω της οικονομικής ύφεσης και της μείωσης των μετακινήσεων με Ι. Χ. - αλλά αποδεικνύεται πολύ πεισματάρικο, ειδικά ο «σκληρός πυρήνας» του, για να εξαλειφθεί. Η ατμοσφαιρική ρύπανση της Αθήνας, που υποσκάπτει σοβαρά την υγεία μας, παραμένει εδώ και δεν πρόκειται να φύγει, εάν δεν ληφθούν ουσιαστικά μέτρα.Στις αρχές του καλοκαιριού, στις 2 και στις 9 Ιουνίου, το εργαστήριο τηλεπισκόπησης και λέιζερ του Μετσόβιου Πολυτεχνείου κατέγραψε δύο επεισόδια υπερβάσεων των συγκεντρώσεων των μικροσκοπικών αιωρούμενων μικροσωματιδίων διαμέτρου μέχρι 2,5 μικρά του μέτρου (ένα μικρόμετρο ισούται με ένα εκατομμυριοστό του μέτρου). Ας σημειωθεί ότι το 2010, οι σταθμοί του υπουργείου Περιβάλλοντος δεν είχαν καταγράψει υπερβάσεις στις συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων 2,5 μικρών, τα οποία είναι και από τα πιο επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία, καθώς εισχωρούν βαθύτερα στο αναπνευστικό σύστημα.Ποια είναι όμως η συνολική εικόνα του αθηναϊκού νέφους; «Ορισμένοι αέριοι ρύποι, όπως το διοξείδιο του θείου (SO2), ο μόλυβδος και το μονοξείδιο του άνθρακα (CO) κινούνται σε επίπεδα αρκετά χαμηλότερα των οριακών τιμών της Ευρωπαϊκής Ενωσης», λέει στην «Κ» ο δρ Αλέξανδρος Παπαγιάννης, αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος και Τηλεπισκόπησης λέιζερ στο ΕΜΠ. Πρόκειται για αποτέλεσμα της τεχνολογικής εξέλιξης προηγούμενων δεκαετιών (π. χ. αμόλυβδη βενζίνη). Τους παλιομοδίτικους όμως αυτούς ρύπους αντικατέστησαν πιο «μοντέρνοι», όπως το καρκινογόνο βενζόλιο, που προέρχεται από την αμόλυβδη βενζίνη. Το βενζόλιο στο διάστημα 1/4/2009 έως 31/3/2010 ξεπέρασε τα όρια της Ε. Ε. (5,3 μg/m3 αντί για 5 μg/m3), τα οποία έτσι κι αλλιώς εκφράζουν πολιτικούς συμβιβασμούς, καθώς ο συγκεκριμένος ρύπος είναι καρκινογόνος, ακόμα και σε ελάχιστες ποσότητες. Από τις μεγάλες συγκεντρώσεις του βενζολίου μάς απάλλαξε η οικονομική ύφεση, καθώς περιορίστηκαν σημαντικά οι μετακινήσεις με τα Ι. Χ. αυτοκίνητα. Ετσι, η αντίστοιχη μέση ετήσια τιμή της συγκέντρωσης του βενζολίου, για την περίοδο 1/4/2010 έως 31/3/2011, ήταν 3,7 μg/m3.Παρά όμως την οικονομική ύφεση και τους ήπιους χειμώνες, κρίσιμοι ρύποι του αθηναϊκού νέφους υπερβαίνουν τα θεσπισμένα όρια και συνεχίζουν να πλήττουν τη δημόσια υγεία. Το σύγχρονο φωτοχημικό νέφος της Αθήνας έχει πολύ βαθιές ρίζες.Για παράδειγμα, τα αιωρούμενα σωματίδια με διάμετρο 10 μικρόμετρα (ΑΣ10) ξεπέρασαν τη μέση ετήσια οριακή τιμή το 2010 σε τουλάχιστον τέσσερα σημεία μέτρησης (Πειραιάς, Αριστοτέλους, Μαρούσι, Ελευσίνα), από τα οκτώ συνολικά, ενώ και η Λυκόβρυση είναι ελάχιστα κάτ