Τουρκία: Επέτειος με συζήτηση για επαναφορά της θανατικής ποινής και διώξεις

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε να επαναφέρει την θανατική ποινή την Κυριακή, καθώς απηύθυνε μήνυμα σε χιλιάδες υποστηρικτές του, κατά την πρώτη επέτειο του αποτυχημένου πραξικοπήματος που συνεχίζει να επηρεάζει τη χώρα. Μιλώντας από την πρώτη γέφυρα του Βοσπόρου της Κωνσταντινούπολης, που μετονομάστηκε πλέον σε Γέφυρα των Μαρτύρων της 15ης Ιουλίου προς τιμήν των 250 ανθρώπων που πέθαναν για να αντισταθούν στην εξέγερση, ο Ερντογάν είπε στους υποστηρικτές του ότι "έσωσαν το μέλλον της Τουρκίας".

"Δεν έδειξαν κανέναν έλεος όταν έδειξαν τα όπλα τους στον λαό μου", είπε σε χιλιάδες υποστηρικτές του που κρατούσαν τουρκικές σημαίες. "Τι είχαν οι άνθρωποι μου; Είχαν τις σημαίες τους - όπως κάνουν και σήμερα - και κάτι πολύ σημαντικότερο: είχαν την πίστη τους".

Ο Ερντογάν δεσμεύθηκε να πάρει εκδίκηση για όσους βρίσκονται πίσω από την προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης και επανέλαβε τις προηγούμενες προτάσεις του, ότι η Τουρκία θα μπορούσε να επαναφέρει την θανατική ποινή, μια κίνηση που θα σήμαινε αμέσως το τέλος της προσπάθειας ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. "Πρώτον, θα κόψουμε τα κεφάλια αυτών των προδοτών", είπε. "Εάν το κοινοβούλιο πάρει την απόφαση, ας την φέρουν σε εμένα και θα την εγκρίνω".

Πολλές εκδηλώσεις έγιναν καθόλη τη διάρκεια της νύχτας, για να θυμηθούν το αποτυχημένο πραξικόπημα, την πιο σοβαρή απειλή για την ηγεσία του Ερντογάν στα 15 χρόνια του στην εξουσία. Οι επαναστάτες στρατιώτες κατέλαβαν τανκς και πολεμικά αεροπλάνα και άνοιξαν πυρ εναντίον αμάχων, βομβαρδίζοντας το τουρκικό κοινοβούλιο μέχρι να διωχθούν από την αστυνομία, τις πιστές στρατιωτικές ομάδες και τους πολίτες που ανταποκρίθηκαν σε μια έκκληση του Ερντογάν να βγουν στους δρόμους. "Έχει περάσει ακριβώς ένας χρόνος από τη στιγμή που η σκοτεινότερη και μακρύτερη νύχτα της Τουρκίας μετατράπηκε σε μια φωτεινή μέρα, καθώς η κατοχή του εχθρού μετατράπηκε σε θρύλο του λαού", δήλωσε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπιναλί Γιλντιρίμ, σε ειδική συνεδρίαση στο κοινοβούλιο στην Άγκυρα. Ο Ερντογάν, ο οποίος έγινε στόχος δολοφονικής απόπειρας τη νύχτα του πραξικοπήματος, χαιρέτισε την αποτυχία του πραξικοπήματος ως "θρίαμβο για τη δημοκρατία", αλλά βαθιές πολιτικές και κοινωνικές διαιρέσεις προέκυψαν από την αντίδρασή του τους επόμενους 12 μήνες.

Οι αντίπαλοι του Ερντογάν υποστηρίζουν ότι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η οποία εξακολουθεί να ισχύει ένα χρόνο μετά, επέτρεψε στον Πρόεδρο να οδηγήσει τη χώρα σε μια όλο και πιο αυταρχική πορεία. Οι φόβοι για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν προκαλέσει έντονες πιέσεις στους δεσμούς της Άγκυρας με τους ευρωπαίους συμμάχους της. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε ότι η επαναφορά της θανατικής ποινής θα είναι "η πιο κόκκινη από όλες τις κόκκινες γραμμές" για τις ελπίδες της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ. Την Παρασκευή το βράδυ, με ένα νέο διάταγμα έκτακτης ανάγκης ανακοινώθηκε η συνοπτική απόλυση περισσότερων από 7.000 υπαλλήλων του δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 2.300 αστυνομικών και 300 ακαδημαϊκών. Περισσότεροι από 150.000 άνθρωποι απολύθηκαν από τις θέσεις τους μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων στρατιωτικών, αστυνομικών, δικαστικών, καθηγητών και ακαδημαϊκών. Περισσότεροι από 50.000 συνελήφθησαν.

Ο Ερντογάν εξακολουθεί να κατηγορεί τον ισλαμιστή κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν, αλλά λίγοι σύμμαχοί του μοιράζονται την πεποίθησή του. Τούρκοι αξιωματούχοι λένε ότι η εκκαθάριση είναι μια δύσκολη αλλά αναγκαία διαδικασία για την αποκατάσταση της σταθερότητας και της τάξης. Μέλη της αντιπολίτευσης και ομάδων για τα ανθρώπινα δικαιώματα λένε ότι έχει χρησιμοποιηθεί για να στοχεύσει όχι μόνο τους υποστηρικτές του πραξικοπήματος αλλά και τους επικριτές της κυβέρνησης. Στη φυλακή βρίσκονται περισσότερους από 150 δημοσιογράφοι και συνιδρυτές του Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος, του κόμματος της αντιπολίτευσης που υποστηρίζει κυρίως η κουρδική μειονότητα της χώρας.

Έχουν αναδειχθεί επίσης διαφορές σχετικά με την αφήγηση της κυβέρνησης για την απόπειρα πραξικοπήματος. Ο Ερντογάν κατηγορεί για την υπόθεση το κίνημα του Γκιουλέν, μια μυστική ισλαμική αδελφότητα που κατηγορείται για διείσδυση στην κρατική μηχανή. Ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο ηγέτης της ομάδας που ζει αυτοεξόριστος στην Πενσιλβάνια από το 1999, έχει αρνηθεί οποιαδήποτε συμμετοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος. Αν και οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν εκφράσει σκεπτικισμό σχετικά με την εκτίμηση ότι η απόπειρα πραξικοπήματος ήταν αποκλειστικά έργο του κινήματος Γκιουλέν, έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό αποδεκτό από την αντιπολίτευση. Υποστήριξαν, ωστόσο, ότι το κυβερνών κόμμα πρέπει να μοιραστεί την ευθύνη για τη στενή συμμαχία με το κίνημα Γκιουλέν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000.

Ο Κεμάλ Κιλιτζάρογλου, αρχηγός του Δημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), χρησιμοποίησε την επετειακή του ομιλία για να υποστηρίξει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το τι πραγματικά συνέβη στις 15 Ιουλίου του 2016. Ζήτησε να λογοδοτήσουν όλοι οι υπεύθυνοι. "Η κεντρική οργάνωση [στην απόπειρα πραξικοπήματος] δεν έγινε σε μια μέρα", είπε. "Όσοι επέτρεψαν σε αυτή τη συμμορία να φτάσει στη δικαιοσύνη και τη γραφειοκρατία πρέπει να αποκαλυφθούν". Και πρόσθεσε ότι ο μόνος τρόπος για την επίλυση των προβλημάτων της Τουρκίας είναι η "δημοκρατία, η ειρήνη, η ισότητα και η δικαιοσύνη".

Η απόπειρα πραξικοπήματος πλαισιώθηκε από τον Ερντογάν και την κυβέρνησή του ως μία από τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία του τουρκικού λαού, όπως και η οθωμανική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και ο τουρκικός πόλεμος της ανεξαρτησίας. Μιλώντας την Παρασκευή το βράδυ, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Νουμάν Κουρτουμλούς το συνέκρινε με μερικές από τις μεγαλύτερες σύγχρονες αγριότητες στον κόσμο. Είπε: "Οι Εβραίοι δεν άφησαν να ξεχαστεί το Ολοκαύτωμα. Οι Ιάπωνες δεν άφησαν να ξεχαστεί η Χιροσίμα. Η Τουρκία ποτέ δεν θα ξεχάσει τις 15 Ιουλίου".

Ο Νίκολας Ντάνφορθ, ιστορικός και αναλυτής της Τουρκίας στο Κέντρο Διπλωματικής Πολιτικής της Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι τα γεγονότα της 15ης Ιουλίου είχαν επηρεάσει τους βαθύτατους φόβους που έχουν δημιουργηθεί υπό τον Ερντογάν και ότι το ισλαμιστικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ήταν ευάλωτο σε μια προσπάθεια πραξικοπήματος από τις κοσμικές δυνάμεις στο στρατό. "Ήταν ένας φόβος που η κυβέρνησή του διατηρούσε για όλο το διάστημα που ήταν στην εξουσία", είπε. "Όταν συνέβη αυτό εκμεταλλεύθηκε μια αφήγηση, μια μυθολογία που είχαν ήδη δημιουργήσει". Ο Ντάνφορθ είπε ότι ο Ερντογάν υιοθέτησε απρόσκοπτα την ιστορία ως ουσιαστικό μέρος της πολιτικής του εικόνας. "Την επεξεργάστηκε πολύ καλά μαζί με μια αφήγηση που χρησιμοποιεί ο Ερντογάν με επιτυχία εδώ και αρκετά χρόνια", δήλωσε. "Απεικονίζει τον ίδιο (και το κυβερνών κόμμα) ως υπερασπιστές του λαού εναντίον πολλών ξένων και εγχώριων εχθρών, καθιστώντας τον μοναδικό που μπορεί να τους σώσει από ξένη κατοχή ή επιστροφή στην στρατιωτική κυριαρχία".

ft.com

Διαβάστε περισσότερα