Το Ισλαμικό Κράτος μετά τη Μοσούλη

Οι τζιχαντιστές έχουν ήδη σχέδιο διαφυγής στην έρημο και αναβίωσης της ομάδας, γράφει ο Χασάν Χασάν, συνεργάτης του Ινστιτούτου Ταχρίρ για την πολιτική στη Μέση Ανατολή.

Καθώς η συμμαχία των ιρακινών και κουρδικών δυνάμεων προσπαθεί να ανακαταλάβει την Μοσούλη από το Ισλαμικό Κράτος, δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία για το τι σχεδιάζει να κάνει στη συνέχεια η ομάδα. Θα αγωνιστεί μέχρις εσχάτων για να υπερασπιστεί το πολυπληθέστερο και συμβολικό προπύργιο της. Εξάλλου, από τη Μοσούλη ο Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι - ηγέτης της

πόλης για δύο χρόνια πριν γίνει ο ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους το 2010 - ανακήρυξε το χαλιφάτο από την εξέδρα ενός συμβολικού τζαμιού του 12ου αιώνα.

Αν το Ισλαμικό Κράτος χάσει τη Μοσούλη, η ομάδα έχει ένα σαφώς διατυπωμένο σχέδιο έκτακτης ανάγκης, μια στρατηγική που συχνά μεταδίδεται σε πολλαπλές πλατφόρμες κατά τους τελευταίους πέντε μήνες: το "inhiyaz", δηλαδή την προσωρινή υποχώρηση στην έρημο. Η λέξη "inhiyaz" εμφανίστηκε τον Μάιο, στην τελευταία ομιλία του Αμπού Μοχάμεντ αλ-Aντνάνι, εκπροσώπου της ομάδας, ο οποίος σκοτώθηκε από μια αμερικανική αεροπορική επιδρομή τον Αύγουστο. Ο Aντνάνι εξήγησε ότι οι εδαφικές απώλειες δεν σημαίνουν ήττα και ότι μαχητές θα παλέψουν μέχρι το τέλος και στη συνέχεια θα υποχωρήσουν στην έρημο, όπου θα προετοιμάσουν για μια επιστροφή, ακριβώς όπως έκαναν μεταξύ του 2007 και του 2013.

Πολλά έντυπα του Ισλαμικού Κράτους ασχολήθηκαν με το θέμα. Το Αλ-Νάμπα, το ενημερωτικό δελτίο της ομάδας, είχε ένα άρθρο σχετικά με το θέμα, τον Αύγουστο, υπενθυμίζοντας πως οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ, προκατόχου του Ισλαμικού Κράτους, επέζησαν αφού εκδιώχθηκαν από τις πόλεις του Ιράκ μετά την αμερικανική αύξηση των στρατευμάτων το 2007 και την εξέγερση των φυλών, γνωστή ως "αφύπνιση".

Ενώ οι περισσότεροι μαχητές υποχώρησαν, σύμφωνα με το άρθρο, δεκάδες παρέμειναν για να υποδαυλίσουν μια εκστρατεία τρόμου. Το άρθρο αυτό εξηγεί -σωστά- ότι η εξαετής εκστρατεία των τζιχαντιστών "εξάντλησε και κατακερμάτισε τις ιρακινές σουνιτικές ομάδες, πράγμα που κατέστησε ευκολότερο για το Ισλαμικό Κράτος να ελέγχει τη σουνιτική ενδοχώρα όταν επέστρεψε το 2013. "Ιστορικά γεγονότα δείχνουν ότι οι μουτζαχεντίν του Ισλαμικού Κράτους εμπόδισαν τους αποστάτες από το να απολαύσουν μια μέρα ηρεμίας και ασφάλειας", γράφει το άρθρο, σε μια δυσοίωνη προειδοποίηση για το τι θα μπορούσε να συμβεί στο Ιράκ.

Το Ισλαμικό Κράτος κυκλοφόρησε επίσης ένα βίντεο τον Αύγουστο που φέρεται να γυρίστηκε στην Βιλαγιάτ αλ-Φουράτ, μία από τις αυτο-κηρυχθείσες επαρχίες του χαλιφάτου του. Σε αντίθεση με τα περισσότερα βίντεο του Ισλαμικού Κράτους, τα οποία δείχνουν τις αστικές μάχες, αυτό δείχνει τον πόλεμο στην έρημο, με πλάνα από συγκρούσεις κοντά στην Ρουτμπάχ, μια στρατηγική πόλη στο δυτικό Ιράκ, στο δρόμο που συνδέει τη Βαγδάτη με το Αμάν στην Ιορδανία. Στο βίντεο, μαχητές του Ισλαμικού Κράτους επιτίθενται και καταλαμβάνουν ένα στρατόπεδο που, όπως ισχυρίζονται, φυλούσαν αμερικανικές και ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις.

Το Amaq, το πρακτορείο ειδήσεων του Ισλαμικού Κράτους, διένειμε ένα απόσπασμα από το βίντεο με αγγλικούς υπότιτλους. Δύο εβδομάδες αργότερα, το ίδιο υλικό αναπαράχθηκε και διανεμήθηκε ένα παρόμοιο βίντεο, που γυρίστηκε επίσης στην έρημο, και ολοκληρώνεται με μια σκηνή στην οποία το σώμα ενός ιρακινού στρατιώτη σέρνεται σε ένα δρόμο.

Αυτά τα βίντεο, όπως και ο λόγος και τα άρθρα του Αντνάνι σχετικά με το "inhiyaz", έχουν ως στόχο να προετοιμάσουν τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους για την απώλεια εδαφών. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους πρέπει να δώσουν μεγάλη προσοχή.

Για το Ισλαμικό Κράτος, η Βιλαγιάτ αλ-Φουράτ δεν είναι λιγότερο σημαντική από τη Μοσούλη. Για τη μακροπρόθεσμη επιβίωση, η έρημος μετράει τόσο όσο και οι πόλεις. Η Βιλαγιάτ αλ-Φουράτ είναι η μόνη επαρχία που διασχίζει τα σύνορα Ιράκ-Συρίας τα εδάφη και οι απομακρυσμένες περιοχές σαν αυτή είναι πιθανά κρησφύγετα για τα ανώτερα μέλη - αν δεν είναι ήδη εκεί.

Ιρακινοί αξιωματούχοι βλέπουν ήδη σημάδια για το τι θα μπορούσε να σημαίνει η υποχώρηση του Ισλαμικού Κράτους στην έρημο. Δύο αξιωματούχοι ασφαλείας στη Σαλάχ αντ Ντιν, μια επαρχία βόρεια της Βαγδάτης, δήλωσαν σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη ότι το Ισλαμικό Κράτος επέστρεφε σε περιοχές που απελευθερώθηκαν από τον Δεκέμβριο του 2014, όπου στρατολογεί νέα μέλη και οργανώνει αστραπιαία χτύπημα και επιθέσεις αυτοκτονίας σε κατοικημένες περιοχές. Όπως και στην χερσόνησο του Σινά της Αιγύπτου και στο αγροτικό βορειοδυτικό Πακιστάν, οι υπερπιεσμένες δυνάμεις ασφαλείας δεν είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν.

Όπως θυμούνται οι ηγέτες του Ισλαμικού Κράτους, αυτό συνέβη μετά το 2007. Η έρημος έγινε μια βάση, κυρίως για τους ξένους μαχητές, ενώ οι Ιρακινοί έμειναν πίσω. Η παρουσία της ομάδας στις αγροτικές περιοχές της επέτρεψε επίσης να ξαναγεμίσει τα ταμεία της από ληστείες και εκβιασμούς. Οι μαχητές επικέντρωσαν τις επιθέσεις τους στους φυλετικούς αντιπάλους τους και στις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας, σπέρνοντας δυσπιστία και φόβο, καθιστώντας τις συνθήκες ώριμες για την επιστροφή τους μετά από έξι χρόνια.

Αλλά αυτή τη φορά οι συνθήκες είναι ακόμη πιο ευνοϊκές για την ανοικοδόμηση του Ισλαμικού Κράτους. Το Ιράκ τώρα είναι περισσότερο πολιτικά και κοινωνικά κατακερματισμένο απ' ό,τι ήταν τότε. Και, όπως είπε και ένας Ιρακινός ο οποίος συμμετείχε στα Συμβούλια της Αφύπνισης, δεν υπάρχει πλέον καμία σουνιτική ομάδα στο Ιράκ που να μπορεί να καλύψει το κενό που άφησε το Ισλαμικό Κράτος. Η σύγκρουση στη Συρία περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση: Ακόμα και αν το Ισλαμικό Κράτος απομακρυνθεί από κατοικημένες περιοχές και στις δύο χώρες, τα ανοικτά σύνορα της ερήμου μεταξύ των δύο χωρών θα καταστήσει πολύ δύσκολη την καταδίωξη της ομάδας.

Ο πόλεμος ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος δεν μπορεί να κερδηθεί χωρίς να καλυφθεί το κενό πολιτικής και ασφάλειας που υπάρχει σήμερα σε πάρα πολύ μεγάλο μέρος του Ιράκ. Η ενδεχόμενη υποχώρηση του Ισλαμικού Κράτους από τη Μοσούλη θα είναι μια πολυπόθητη νίκη για τη χώρα. Αλλά αν η κυβέρνηση στη Βαγδάτη δεν επιτρέψει στους ιρακινούς σουνίτες να καλύψουν το κενό, θα αναδυθεί και πάλι από την έρημο.

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα