Ο στίβος στη δίνη του Ψυχρού Πολέμου

Μόνο ο πιο αφελής φίλαθλος θα συγκλονιζόταν από τα νέα για το ντόπινγκ. Σχεδόν τα δύο τρίτα από τους κορυφαίους δέκα φιναλίστ στην ποδηλασία, στον Γύρο της Γαλλίας μεταξύ του 1998 και του 2013, αντιμετώπισαν αξιόπιστες κατηγορίες για χρήση αναβολικών και μια διαρροή των αποτελεσμάτων εξετάσεων αίματος πέρυσι έδειξε ότι τουλάχιστον ένας στους επτά ανταγωνιστές στο στίβο εμφάνισαν αποτελέσματα με «ισχυρές ενδείξεις ντόπινγκ». Ωστόσο, η έκθεση για τους ρώσους

αθλητές που δημοσιεύθηκε στις 9 Νοεμβρίου από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντι-ντόπινγκ (WADA), εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει ένα νέο είδος σκανδάλου -ή, ακριβέστερα, ένα πολύ παλιό. Αντί απλώς να αναφέρει μεμονωμένα αθλητές, η WADA κατηγόρησε τη Ρωσία για τη διοργάνωση ενός τεράστιου προγράμματος οργανωμένου ντόπινγκ, σε μια συστηματική εθνική προσπάθεια να υπονομεύσει την ακεραιότητα του αθλητισμού, που πιστεύεται ότι τελείωσε με τον ψυχρό πόλεμο.

Η εστίαση της WADA στη Ρωσία ως ο μοναδικός διάσημος παραβάτης δεν είναι νέα. Τον Ιούνιο, ο οργανισμός έφερε στη δημοσιότητα στατιστικά στοιχεία που δείχνουν ότι η χώρα ήταν πρώτη σε παραβάσεις ντόπινγκ στον κόσμο το 2013, με το 11,5% του παγκόσμιου συνόλου. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) αφαίρεσε αναδρομικά επτά μετάλλια ρώσων αθλητών -πιο πρόσφατα της δισκοβόλου Ντάρια Πισχαλνίκοβα. Αλλά η περίπτωση της WADA, που υποκινήθηκε από ένα ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε το 2014 στον γερμανικό τηλεοπτικό σταθμό ARD, είναι πολύ πιο καταδικαστική από την απλή παρουσίαση κάποιων παραβατών. Σε μια σκοτεινή επανάληψη του περίφημου «Κρατικού Σχεδίου 14.25» της Ανατολικής Γερμανίας, στο οποίο η κυβέρνηση χορηγούσε συστηματικά επικίνδυνα αναβολικά σε πάνω από 10.000 αθλητές, η WADA αποκάλυψε πειστικές αποδείξεις που στηρίζουν την εξαπάτηση από τις ρωσικές αρχές τον αθλητισμό. «Είναι χειρότερο από ό, τι νομίζαμε», δήλωσε ο Ντικ Πάουντ, συν-συγγραφέας της έκθεσης και πρώην πρόεδρος της WADA. «Μπορεί να είναι ένα υπόλειμμα του παλιού συστήματος της Σοβιετικής Ένωσης».

Στο στόχαστρο της έκθεσης βρίσκεται ο Σεργκέι Πορτουγκάλοφ, επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος της Εθνικής Ρωσικής Ομοσπονδίας Στίβου (Araf). Οι ερευνητές αποκάλυψαν ένα email στο οποίο ενθάρρυνε την Γιούλια Ρουσάνοβα, δρομέα των 800 μέτρων, να αυξήσει την κατανάλωση της τεστοστερόνης, μιας απαγορευμένης ορμόνης. Στη συνέχεια η Ρουσάνοβα ηχογράφησε μυστικά τον προπονητή της, Βλαντιμίρ Μοχνεβ, ενώ αυτός φέρεται να της έδωσε ένα πακέτο απαγορευμένων, μη ανιχνεύσιμων αναβολικών από το «ινστιτούτο», το οποίο οι ερευνητές της WADA πιστεύουν ότι αναφέρεται σε μια άλλη οργάνωση με επικεφαλής τον Δρ Πορτουγκάλοφ. (Ο Μόχνεβ το αρνείται). Η έκθεση κατηγορεί επίσης τον Δρ Πορτουγκάλοφ άμεσα για ενέσιμη χορήγηση απαγορευμένων ουσιών στους αθλητές, αν και δεν παρέχει λεπτομέρειες. Ο Δρ Πορτουγκάλοφ δεν έχει απαντήσει δημοσίως στις κατηγορίες.

Ακόμη και αν οι κατηγορίες εναντίον του Δρ Πορτουγκάλοφ είναι αληθινές, είναι πιθανό ότι ήταν ένας αδίστακτος προμηθευτής που ενεργούσε με δική του πρωτοβουλία. Αλλά η WADA έχει επεκτείνει τις κατηγορίες της για «άμεση παρέμβαση και εκφοβισμό από το ρωσικό κράτος» προκειμένου να αποκρύψει το ντόπινγκ των αθλητών. Πολλές από τις πιο εμπρηστικές αξιώσεις στην έκθεση, όπως ο ισχυρισμός ότι οι ρωσικές αρχές είχαν καθιερώσει ένα μυστικό εργαστήριο «προ-διαλογής» για να φιλτράρουν τα θετικά τεστ και ότι οι κρατικοί πράκτορες μεταμφιεσμένοι ως μηχανικοί είχαν διεισδύσει στις εγκαταστάσεις ενός εργαστηρίου, φαίνεται να βασίζονται κατά κύριο λόγο σε φήμες. Ωστόσο, ο οργανισμός έλαβε μερικές δηλώσεις ενοχής από τους ανθρώπους που εμπλέκονται άμεσα στην συγκάλυψη. Το προσωπικό σε ένα διαπιστευμένο εργαστήριο αντι-ντόπινγκ τεστ της WADA στη Μόσχα είπε στους ανακριτές ότι ο διευθυντής τους είχε διατάξει να τεστάρουν δείγματα απροσδιόριστης προέλευσης και να απαλλαγούν από αυτά στη συνέχεια. Η Λίλια Σομπούκοβα, μία μαραθωνοδρόμος, παραδέχθηκε ότι κατέβαλε 450.000 ευρώ από τα κέρδη της στην Araf, σε αντάλλαγμα για την καταστροφή των δειγμάτων που βρέθηκαν θετικά. (Σύμφωνα με την WADA, 1.417 αποτελέσματα των τεστ από ρώσους αθλητές έλειπαν σε έναν έλεγχο τον Δεκέμβριο του 2014). Και ο Βιτάλι Στεπάνοφ, πρώην ελεγκτής της υπηρεσίας αντι-ντόπινγκ της Ρωσίας και σύζυγος της κας Ρουσάνοβα, δήλωσε ότι το αφεντικό της οργάνωσης του έδωσε εντολή να μην τεστάρει τον νικητή της κούρσας των 400 μέτρων.

Βάσει αυτών των στοιχείων, η έκθεση φτάνει σε ένα εντυπωσιακό συμπέρασμα: εκτός από την έκκληση για απαγορεύσεις διά βίου σε πέντε ρώσους δρομείς, η WADA συνιστά όλη η ρωσική ομάδα στίβου να εξαιρεθεί από τις διεθνείς διοργανώσεις, έως ότου η χώρα «καθαρίσει» με το θέμα του αντι-ντόπινγκ. Δεδομένου του μεγέθους των καταγγελλόμενων αδικημάτων, θα χρειαστεί μια ταχεία μετάβαση για την επίτευξη του στόχου αυτού μέσα στους εννέα μήνες που απομένουν πριν από την έναρξη των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2016 –μια απειλή που ο Πάουντ συγκρίνει με ένα «πυρηνικό όπλο». Και οι πρώτες απαντήσεις από τις ρωσικές αρχές δεν δείχνουν να επίκειται ταχεία συνεργασία. Ο Βλαντιμίρ Ουίμπα, επικεφαλής του ιατρικού οργανισμού της Ρωσίας, υποστήριξε ότι οι κατηγορίες είχαν «πολιτικά κίνητρα», ενώ ο Βιτάλι Μούτκο, υπουργός Αθλητισμού, δήλωσε σαρκαστικά ότι η χώρα θα μπορούσε να «εξοικονομήσει χρήματα» γκρεμίζοντας τα ιδρύματά της για το αντι-ντόπινγκ.

Οποιαδήποτε απόφαση για την απαγόρευση των ρώσων αθλητών θα ληφθεί από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Κλασικού Αθλητισμού (IAAF). Δυστυχώς, η ίδια η IAAF επίσης είναι βυθισμένη στα σκάνδαλα. Ίσως ο πιο εκρηκτικός ισχυρισμός που θα προκύψει από την έρευνα της WADA να μην εμφανίζεται στην έκθεση: ότι ο Λαμίν Ντιάκ, ο πρώην επικεφαλής της IAAF, αποδέχτηκε περίπου δωροδοκίες 1 εκατ. ευρώ μέσω της Araf, σε αντάλλαγμα για τη μη λήψη μέτρων κατά της εξαπάτησης των ρώσων αθλητών. Η WADA απέκλεισε αυτό το κεφάλαιο με σεβασμό στις ποινικές διαδικασίες που ξεκίνησαν από Γάλλους εισαγγελείς, οι οποίοι συνέλαβαν τον Ντιάκ στις 4 Νοεμβρίου. (Δεν έχει σχολιάσει από τότε που τέθηκε υπό κράτηση).

Ο Σεμπάστιαν Κόου, ο νέος πρόεδρος της ομοσπονδίας, σίγουρα θα αντιμετωπίσει πιέσεις προκειμένου να λάβει μια σκληρή γραμμή σχετικά με τους ισχυρισμούς της WADA, έστω και μόνο για να αποδείξει ότι η IAAF έχει πλέον γυρίσει σελίδα. Απαιτεί μια επίσημη απάντηση από τη Ρωσία μέχρι το τέλος της εβδομάδας και ζήτησε από το Συμβούλιο της IAAF την έγκριση για να εξετάσει το ενδεχόμενο κυρώσεων. Υπάρχει ακόμα μια πιθανότητα η Ρωσία να κάνει αρκετά ώστε να κερδίσει την εύνοια του Κόου έγκαιρα. Σε μια επίσημη δήλωση, το υπουργείο Αθλητισμού είπε ότι είχε «πλήρη επίγνωση των προβλημάτων» της Araf και τόνισε ότι η ηγεσία της ομοσπονδίας είχε αλλάξει από την περίοδο κατά την οποία σημειώθηκε η υποτιθέμενη συνωμοσία του ντόπινγκ. Αλλά εκτός από μια αξιοσημείωτη επίδειξη καλής πίστης, οι γραμμές της μάχης έχουν χαραχθεί για την πρώτη απουσία μιας μεγάλης χώρας από διεθνείς αθλητικούς αγώνες, απ’ όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία μποϊκοτάραν τους Ολυμπιακούς Αγώνες η μία της άλλης, το 1980 και το 1984.

Οι επίσημοι του αθλητισμού επανέρχονται στις παλιές κακές ημέρες του Ψυχρού Πολέμου: «Το χειρότερο δυνατό πράγμα για τον αθλητισμό είναι να πολιτικοποιηθεί», λέει ο Κρις Ίτον, πρώην επικεφαλής της ασφάλειας για τη FIFA. Ωστόσο, μετά από ένα χρόνο πολέμων δι’ αντιπροσώπων μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης, στην Ουκρανία και τη Συρία, οποιεσδήποτε ελπίδες ο αθλητισμός να παραμείνει ανεπηρέαστος είναι μάλλον ευσεβής πόθος.

economist.com

Διαβάστε περισσότερα