Ο Ομπάμα και η «κατάρα της δεύτερης θητείας»

Ο Ομπάμα έχει κάνει σαφή τα ζητήματα που θα τον απασχολήσουν στη δεύτερη θητεία του. Βραχυπρόθεσμα αυτά είναι η φορολογική μεταρρύθμιση των εταιρειών, οι νέοι νόμοι για τον έλεγχο των όπλων, καθώς και η ολοκληρωμένη νομοθεσία για τη μετανάστευση. Μακροπρόθεσμα, ο Ομπάμα σχεδιάζει να συνεχίσει να εστιάζει στα φορολογικά ζητήματα του έθνους, στην αντιμετώπιση του χρέους και του ελλείμματος, την αποχώρηση από το Αφγανιστάν και την εφαρμογή του νόμου για την υγεία. Καθώς όμως θα εργάζεται για να επιτύχει τους στόχους του, θα πρέπει να αντιμετωπίσει και τους

ανασταλτικούς παράγοντες που εμπόδισαν τους προκατόχους του στη δεύτερη θητεία του. Κάτι που μπορεί να είναι πολύ πιο δύσκολο από ό,τι φαίνεται. Οι παράγοντες αυτοί είναι τόσο μεγάλοι που κέρδισαν τον τίτλο «η κατάρα της δεύτερης θητείας» και έχουν μια παράδοση χρόνων, που κρατά από την εποχή του Φράνκλιν Ρούσβελτ.

Κάποιες φορές η «κατάρα της δεύτερης θητείας» έχει σχέση με σκάνδαλα: για τον Ρίτσαρντ Νίξον ήταν το Watergate, για τον Μπιλ Κλίντον η Μόνικα Λεβίνσκι, για τον Ρόναλντ Ρίγκαν η υπόθεση Ιράν-Κόντρα. Άλλες φορές έρχεται με τη μορφή της αποτυχίας: ο Ρούζβελτ βρήκε μπροστά του το Ανώτατο Δικαστήριο, ο Τζορτζ Μπους απέτυχε στην προσπάθειά του να ιδιωτικοποιήσει την κοινωνική ασφάλιση. Και άλλες φορές είναι μια σειρά γεγονότων. «Η δεύτερη θητεία, τουλάχιστον από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συνδέεται πάντα με λάθη ή κάποιο είδος σκανδάλου», σχολιάζει ο Ken Duberstein, ο οποίος υπηρέτησε ως επικεφαλής του προσωπικού του Λευκού Οίκου επί Ρίγκαν. Κατά τον Duberstein είναι μία «τάση προς την ύβρη που αν δεν ελεγχθεί μπορεί να ξεφύγει». «Οι περισσότεροι πρόεδροι στη δεύτερη θητεία τους φαίνεται να πιστεύουν ότι έχουν ίσως μια ισχυρότερη εντολή από τον αμερικανικό λαό από ό,τι έχουν στην πραγματικότητα», σχολιάζει.

Ο Stephen Hess, ο οποίος υπηρέτησε επί Αϊζενχάουερ, Νίξον, Φορντ και Κάρτερ, λέει ότι ένας πρόεδρος στη δεύτερη θητεία του πρέπει «να δράσει γρήγορα», αφού σύντομα το Κογκρέσο θα προσβλέπει στις επόμενες εκλογές και θα φέρεται στον πρόεδρο αναλόγως. Ο Mark McKinnon, πρώην σύμβουλος του Μπους, το αποδίδει σε μια «κούραση του προσωπικού» και στο ότι «συνήθως οι πρόεδροι μετατοπίζουν το ενδιαφέρον από τα βασικά θέματα της ημερήσιας διάταξης σε δευτερεύοντα».

Ο John Hudak, λέκτορας στο Brookings Institution, λέει ότι υπάρχει μια απλή εξήγηση για το φαινόμενο: οφείλεται στο ότι οι πρόεδροι βρίσκονται στη θέση για περισσότερα χρόνια. «Όσο πιο πολύ περνά ο χρόνος, τόσο πιο πιθανό είναι κάποιος να μπλεχτεί σε κάποιο πρόβλημα. Επιπλέον, υπάρχει χρόνος για να ερευνηθούν τα σκάνδαλα. Τα σκάνδαλα της δεύτερης θητείας συνήθως προέρχονται από την πρώτη». Αν προκύψει κάποιο σκάνδαλο επί Ομπάμα, το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να κοιτάξει το παράδειγμα των Ρίγκαν και Κλίντον, υποστηρίζει ο Hudak. «Το κλειδί για τον Ομπάμα είναι να αποστασιοποιηθεί και να χειριστεί τον Τύπο έτσι ώστε να φαίνεται ότι ακόμα κάνει καλή δουλειά και ότι έχει καθαρά χέρια».

cbsnews