Μαζική κρατικοποίηση/δημοσιοϋπαλληλοποίηση εν έτει 2016 – και στο βάθος «το μεγαλύτερο μεγάλο έργο»

Μαζική κρατικοποίηση φορέων στο έβδομο μνημονιακό έτος; Όταν υπό τον ΣΥΡΙΖΑ η ελληνική κοινωνία συμβιβάζεται πια με τις ιδιωτικοποιήσεις με σκοπό την ανάπτυξη, βελτίωση υπηρεσιών και εξοικονόμηση; Χάριν του ονείρου της δημοσιοϋπαλληλοποίησης, όλα γίνονται!

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης προτίθεται να κρατικοποιήσει τα επονομαζόμενα «άμισθα», καθότι διευθυνόμενα από ιδιώτη νομικό

ελεύθερο επαγγελματία, υποθηκοφυλακεία. Λίγα υποθηκοφυλακεία είναι σήμερα «έμμισθα», ήτοι μέρος της διοικητικής δομής του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Τα περισσότερα είναι «άμισθα»: Οι επικεφαλής τους δεν μισθοδοτούνται από το κράτος, αλλά αμείβονται από ποσά που καταβάλλουν οι συναλλασσόμενοι. Συγκεκριμένα, εισπράττουν 3 τοις χιλίοις επί της αξίας κάθε πράξης. Μεγάλο μέρος αυτού παρακρατείται για τη μισθοδοσία του προσωπικού, μικρότερο μέρος για αμοιβή τους και την υποδομή του υποθηκοφυλακείου, το δε υπόλοιπο αποδίδεται ως κρατικό έσοδο. Επί του 3 τοις χιλίοις επιβάλλεται και ΦΠΑ 24%, που επίσης αποδίδεται στο Δημόσιο. Οι δαπάνες κτιριακής και λοιπής υποδομής επιβαρύνουν τους υποθηκοφύλακες. Σήμερα δηλαδή, τα άμισθα υποθηκοφυλακεία είναι αυτοσυντηρούμενα και αποδίδουν σημαντικά ποσά στο Δημόσιο.

Όσο προχωρεί το Κτηματολόγιο τα υποθηκοφυλακεία ήδη σταδιακώς μετατρέπονται σε κτηματολογικά γραφεία. Τελική πρόβλεψη φέρεται να είναι, το 2020 (;) να αντικατασταθούν από τις «οριστικές δομές» του Κτηματολογίου, με 16 ή 18 Περιφερειακά Κτηματολογικά Γραφεία και τη δημιουργία «Σημείων Εξυπηρέτησης Συναλλαγών Κτηματολογίου», για τις λοιπές περιοχές, από ιδιώτες επαγγελματίες που θα συμβάλλονται με το Κτηματολόγιο, καθώς και «Σημείων Παροχής Κτηματολογικών Πληροφοριών».

Το νομοσχέδιο

Ενώ η παρουσίαση της οριστικής δομής του Κτηματολογίου προς τους θεσμούς είναι προαπαιτούμενο για την αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου, το Υπουργείο Δικαιοσύνης τινάζει στον αέρα τη λειτουργία των υπαρχόντων Υποθηκοφυλακείων, αμίσθων και εμμίσθων, επιβάλλοντας τα εξής:

1) Συγχώνευση των υποθηκοφυλακείων (άμισθων και έμμισθων) σε ένα ανά νομό με εξαίρεση την Αττική, όπου προβλέπονται τέσσερα, και κάποια νησιά.

2) Μετατροπή όλων των υποθηκοφυλακείων σε «έμμισθα», δηλαδή κρατικά.

3) Δημοσιοϋπαλληλοποίηση (με καθεστώς ΙΔΑΧ) των περίπου 1.000 υποθηκοφυλάκων και υπαλλήλων των αμίσθων υποθηκοφυλακείων.

Πρώτο πρόβλημα είναι, ότι τα κρατικοποιημένα υποθηκοφυλακεία ναι μεν θα εισπράττουν και θα αποδίδουν το ίδιο ποσοστό 3 τοις χιλίοις ολόκληρο πλέον στο Δημόσιο, όμως παράλληλα το Δημόσιο θα επιβαρυνθεί σοβαρά από τη μισθοδοσία των υπαλλήλων και τις δαπάνες λειτουργίας, την ίδια στιγμή που δεν θα μπορεί πια να επιβάλλεται ΦΠΑ 24%. Έχει γίνει άραγε μελέτη οικονομικών επιπτώσεων της σχεδιαζόμενης μεταβολής;

Κόστη μετεγκατάστασης, μεταφοράς, ενοποίησης μηχανογραφικών συστημάτων δεν φαίνεται να έχουν προβληματίσει κανέναν.

Το σημαντικότερο είναι, ότι θα κινδυνεύσει η εκπλήρωση του αντικειμενικού σκοπού των υποθηκοφυλακείων, που είναι η δημοσιότητα των πράξεων επί ακινήτων: Αναπόφευκτα θα δημιουργηθεί μεγάλη αναστάτωση στη μεταγραφή των πράξεων, στην έρευνα των δικηγόρων, στην εξατομίκευση των ακινήτων («τόμος και αριθμός»), αλλά και στην έκδοση πιστοποιητικών, όταν πολλές περιοχές είναι υπό κτηματογράφηση και ο κόσμος χρειάζεται πιστοποιητικά. Αυτό το μπάχαλο θα τεθεί υπό την απόλυτη ευθύνη του κρατικού μηχανισμού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και με σοβαρό κίνδυνο λαθών εξ αμελείας ή, χειρότερα, εκ δόλου, που θα στοιχίσουν περιουσίες και θα καταστρέψουν ανθρώπους.

Το παράδοξο είναι ότι στην δεύτερη μορφή του νομοσχεδίου (της 22-7-2016) προβλέπεται δημιουργία «παραρτημάτων» των νέων υπερ-υποθηκοφυλακείων. Η διάταξη αυτή υποψιάζει ότι εντέλει, ακριβώς λόγω του προβλεπόμενου μπάχαλου, δεν θα υλοποιηθούν οι συγχωνεύσεις και τα υπάρχοντα υποθηκοφυλακεία θα εξακολουθούν να λειτουργούν ως «παραρτήματα», χωρίς τις παλιές αρμοδιότητες (κι άλλο μπάχαλο δηλαδή). Ίσως απαιτηθεί επιπλέον προσωπικό, που δεν θα μπορεί να προσληφθεί εν μέσω Μνημονίων, με αποτέλεσμα το χάος.

Δικαίως θα διερωτηθεί ο αναγνώστης: Εάν το 2020 υποτίθεται ότι έτσι κι αλλιώς όλα αυτά θα αντικατασταθούν από τις «οριστικές δομές» του Κτηματολογίου, γιατί να έχουμε διπλή αναστάτωση, και το 2016 και το 2020; Η βασική διαφορά με το σήμερα θα είναι εντέλει η δημοσιοϋπαλληλοποίηση υπαλλήλων και υποθηκοφυλάκων.

Το εντυπωσιακότερο όμως είναι άλλο: Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, μετά την δημιουργία των «οριστικών δομών» του Κτηματολογίου, οι περίπου 1.000 δημοσιοϋπαλληλοποιούμενοι θα γίνουν (όσοι δεν ενταχθούν στο Κτηματολόγιο) γραμματείς σε δικαστήρια. Σήμερα δηλαδή λειτουργούν τα υποθηκοφυλακεία από ιδιώτες. Αυτοί γίνονται δημόσιοι υπάλληλοι, στα κρατικά πια υποθηκοφυλακεία μέχρι το 2020, ανατίθεται τότε η ίδια δουλειά σε άλλους ιδιώτες και το Δημόσιο κρατάει τους παλιούς ιδιώτες ως δημοσίους υπαλλήλους σε άλλες υπηρεσίες. Κρατικοποιούμε τους παλιούς ιδιώτες, μετά αναθέτουμε τη δουλειά σε νέους ιδιώτες και κρατάμε ως «δώρο» τους παλιούς ιδιώτες ως δημοσίους υπαλλήλους! Πώς ονομάζεται αυτό;

Ο σύλλογος υπαλλήλων πανηγυρίζει για την εξέλιξη. Όμως ο αναγνώστης θα εκπλαγεί, αν πληροφορηθεί ότι, ενώ ήδη υπάγονται σε ειδικό καθεστώς, που σχεδόν απαγορεύει τις απολύσεις, η ένταξη στο μισθολόγιο του δημοσίου θα περιορίσει τις αποδοχές τους σε σχέση με τις σημερινές, γενναιόδωρες Συλλογικές Συμβάσεις τους.

Είναι τόσο βαθιά γραμμένη στο DNAτου Νεοέλληνα η δημοσιοϋπαλληλοποίηση, ώστε, ενόσω προστατεύεται από απόλυση, δέχεται να μειωθούν οι αποδοχές του, χάριν του δια βίου βολέματος!

Η απλούστατη λύση

Το πρόβλημα ξεκινάει από τις περίπλοκες και πειραματικές δομές, που οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 1995 έως σήμερα έχουν υιοθετήσει για το Κτηματολόγιο. Τα υποθηκοφυλακεία έχουν αφεθεί στην τύχη τους και ήδη απειλούνται με μπάχαλο, με άλλοθι ότι «σύντομα θα γίνει το Κτηματολόγιο».

Όμως το Κτηματολόγιο καρκινοβατεί εδώ και 21 χρόνια. Η Κομισιόν έχει σταματήσει κάθε χρηματοδότηση, μεγάλα δε ποσά έχουν ανακτηθεί. Γιατί; Διότι εξαρχής τέθηκε ο υπέρμετρα φιλόδοξος, μη ρεαλιστικός και πανάκριβος στόχος να πετύχουμε μεταβίβαση ακινήτων, τάχα, με το πάτημα ενός πλήκτρου. Κάτι αδύνατο με δεδομένη την περιπλοκότητα, παγκοσμίως, του δικαίου των ακινήτων.

Αναμένουν οι αρμόδιοι, ένα έργο πανάκριβο και ιδιαιτέρως προβληματικό, που καρκινοβατεί επί 21 χρόνια, να υλοποιηθεί μέχρι το 2020;

Και όμως θα ήταν τόσο απλό να αποκτήσουμε Κτηματολόγιο. Ιδού:

α) Οι τεχνικές υπηρεσίες ενοποιούν τις υπάρχουσες βάσεις δεδομένων γεωτεμαχίων, ιδίως επεκτάσεις σχεδίου πόλεως και αγροτικούς αναδασμούς. Σταδιακή εργασία από το μηδέν μόνον για γεωτεμάχια που δεν έχουν καταγραφεί αλλιώς.

β) Κάθε γεωτεμάχιο (μόνο αυτά) αποκτά τον κωδικό αριθμό του.

γ) Οι σημερινές υπηρεσίες του Κτηματολογίου περιορίζονται σε καθαρά τεχνικά θέματα και αναλαμβάνουν ένα μόνο επιπλέον, καινούργιο αντικείμενο: διοικητική έγκριση της κατάτμησης και συνένωσης γεωτεμαχίων.

δ) Ο παραπάνω κωδικός αριθμός κάθε γεωτεμαχίου περνάει στα δεδομένα των υποθηκοφυλακείων. Έτσι δημιουργείται αυτομάτως δυνατότητα καταχώρησης και έρευνας ακινήτων και πράξεων με βάση το γεωτεμάχιο. Και έτσι έχουμε Κτηματολόγιο. Απλά και εύκολα.

Για να καταλάβει και ο μη ειδικός αναγνώστης πόσο απλό είναι, θα μπορούσε το ίδιο αποτέλεσμα να επιτευχθεί ακόμη και μέσω του Google Earth, εάν υποτεθεί ότι είναι απόλυτα αξιόπιστο: Δίδεται ηλεκτρονικά ένας αριθμός σε κάθε οικόπεδο ή γεωτεμάχιο και καταχωρούνται τα συμβόλαια, παράλληλα με το σημερινό σύστημα, με βάση και τον αριθμό που θα είχε το οικόπεδο στο Google Earth. Τόσο απλό θα ήταν να γίνει Κτηματολόγιο.

Αντί για αυτό, βασανιζόμαστε επί 21 χρόνια και πιθανόν για άλλα τόσα, εάν δεν παραδεχθούμε επιτέλους, την οριστική αποτυχία του υπερφιλόδοξου, δαπανηρού εγχειρήματος που ξεκίνησε το 1995.

Μέχρι τότε, επιβάλλεται το Υπουργείο Δικαιοσύνης να προστατέψει και να ενισχύσει τα υπάρχοντα υποθηκοφυλακεία. Μόνον με αυτά θα λειτουργήσει στοιχειωδώς το όποιο σύστημα. 21 χρόνια χάους με το Κτηματολόγιο πρέπει, επιτέλους, να μας διδάξουν.

Το δε σαράκι της δημοσιοϋπαλληλοποίησης είναι το μόνο κριτήριο λήψης αποφάσεων που δεν πρέπει να εφαρμοστεί.

*Δ.Ν., Δικηγόρος

Διαβάστε περισσότερα