Κυπριακό: Με το ζόρι παντρειά, εδώ και τώρα

Στη συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν, στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, το ουσιαστικό δεν ήταν ούτε τα χαμόγελα πρωθυπουργού – Μουζάλα με την τουρκική αντιπροσωπεία, ούτε και η ατάκα Τσίπρα ότι “δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην Ελλάδα οι

πραξικοπηματίες”. Λες και χρειαζόταν να δώσει τέτοια “διαπιστευτήρια” ο έλληνας πρωθυπουργός στον σουλτάνο, όταν σε τρεις από τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς είχε μόλις απορριφθεί το αίτημα για άσυλο, ενώ στην γείτονα μαίνονται οι διώξεις επί δικαίων και αδίκων, είτε αυτοί ήταν με το πραξικόπημα είτε όχι. Εν πάση περιπτώσει, θα μπορούσε να του πει: “Άκου, κουμπάρε, εσύ φτιάχνεις τους δικούς νόμους, εμείς έχουμε τους δικούς μας, ελληνικούς και ευρωπαϊκούς, και θα αποφασίσουμε με βάση αυτούς”. Και εκεί να τελείωνε το πράμα. Το πλέον ενδιαφέρον στη συνάντηση, όμως, είναι ότι, όταν ο Τσίπρας αναφέρθηκε στο Κυπριακό, στην ανάγκη να καταργηθεί το καθεστώς των εγγυήσεων και να φύγουν τα κατοχικά τουρκικά στρατεύματα, ο “κουμπάρος” κοίταζε το ταβάνι σφυρίζοντας. Γενικότερα, τόσο στη συνάντησή του με τον Α.Τσίπρα, όσο και με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάϊντεν, απέφυγε να αναφερθεί επί της ουσίας στο Κυπριακό, πέραν των γενικόλογων δηλώσεων. Κάτι που δείχνει πως ή δεν έχει καμία διάθεση η Άγκυρα να προχωρήσει σε επίλυση του θέματος ή με το γνωστό “ανατολίτικο παζάρι” της, θέλει να κερδίσει τα περισσότερα.

Παρ' ότι στις συνεννοήσεις παρασκηνίου, οι Τούρκοι φέρονται να λένε ότι θα βάλουν λίγο νερό στο κρασί τους, στο θέμα της ασφάλειας – εγγυήσεων – κατοχικών στρατευμάτων, εμφανίζονται ανυποχώρητοι σε άλλα κρίσιμα θέματα, όπως στη διακυβέρνηση της μελλοντικής “ενωμένης”, ομοσπονδιακής Κύπρου, και βέβαια στο εδαφικό. Αλλά και στο ζήτημα των κατοχικών στρατευμάτων, ουδεμία επίσημη διαβεβαίωση δίνουν, ούτε για τον αριθμό των στρατευμάτων που θα αποχωρήσουν, ούτε και για το χρονοδιάγραμμα μέσα στο οποίο θα γίνει –εάν γίνει- κάτι τέτοιο. Είναι προφανές ότι αποφεύγουν να τοποθετηθούν επίσημα, διότι θέλουν να παζαρέψουν μέχρι τέλους, για να κερδίσουν στα άλλα ζητήματα. Εκτός των άλλων, σχεδόν ανοικτά οι Τούρκοι λέγουν πως, ακόμα κι αν αποχωρήσουν τα στρατεύματά τους από το νησί (για το 75% λέγουν), “η Κύπρος είναι τόσο κοντά από την Τουρκία, που εύκολα μπορεί να επαναληφθεί το 1974”. Με αυτή τη διαπραγματευτική τακτική, λοιπόν, επιδιώκουν να μειώσουν οι ελληνοκύπριοι τις “απαιτήσεις” τους στο εδαφικό και ταυτόχρονα να δώσουν μεγαλύτερες εξουσίες στους τουρκοκύπριους στη διακυβέρνηση.

Πρεμούρα ΟΗΕ

Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο ΟΗΕ (και οι ΗΠΑ) επιδιώκει με το ζόρι παντρειά. Και μάλιστα, εδώ και τώρα. Τι πρεμούρα κι' αυτή, σε μια στιγμή μάλιστα που ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, αποχωρεί από τη θέση του, και ο αμερικανός αντιπρόεδρος, Τζο Μπάϊντεν, ο οποίος αναλαμβάνει μονίμως τις πρωτοβουλίες για το Κυπριακό εκ μέρους των ΗΠΑ, σύντομα, μετά τις αμερικανικές εκλογές, δεν θα είναι στη θέση του; Ο “ανεκδιήγητος”, Εσπεν Μπαρθ Αϊντα, ο ειδικός απεσταλμένος του γγ του ΟΗΕ, που σε πολλές περιπτώσεις έχει εμφανιστεί ως “ταχυδρόμος” της Άγκυρας και συχνά έχει βάλλει κατά της Λευκωσίας, τώρα ζητάει ουσιαστικά “ενδιάμεση συμφωνία” ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων μέχρι το τέλος του έτους. Και κατόπιν, περί τον Μάρτιο, αφού έχει ολοκληρωθεί η συμφωνία, να γίνουν τα ξεχωριστά δημοψηφίσματα επί αυτής. Και αυτό το “χρονοδιάγραμμα” επεδίωξε ο απερχόμενος (!) Μπάν Κι Μουν να το περάσει κατά τη χθεσινή επαφή του με Αναστασιάδη – Ακιντζί. Σε αυτό συμφωνεί η τουρκοκυπριακή πλευρά, αλλά διαρρέει ότι διαφωνεί η ελληνοκυπριακή.

Τι θέλει ο Αϊντα; Μετά την τριμερή (ε/κ, τ/κ και ΟΗΕ) στη Νέα Υόρκη, να καθίσουν Αναστασιάδης και Ακιντζί στο τραπέζι όλο τον Οκτώβριο και να κάνουν εντατικές συνομιλίες, ώστε να επανέλθουν στο τέλος του Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη για να έχουν νέα συνάντηση με τον Μπαν Κι Μουν (που φεύγει από τη θέση του). Κατόπιν, μέχρι το τέλος του 2016, να συμφωνήσουν οι δυο πλευρές σε ένα πολιτικό πλαίσιο. Ουσιαστικά, δηλαδή, μέσα στον Οκτώβριο να υπάρχει ένα “προσύμφωνο” και έως το τέλος του έτους η “πολιτική συμφωνία”. Στη συνέχεια, είτε υπάρχει συμφωνία είτε όχι, ο Αϊντα θέλει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία τον Μάρτιο του 2017. Έτσι, όμορφα κι ωραία, με συνοπτικές διαδικασίες, θέλουν να ξεμπερδεύουν.

Στην πραγματικότητα, νευραλγικής σημασίας θέματα δεν έχουν λυθεί, και, ως εκ τούτου, είναι απορίας άξια η βιασύνη που επιδεικνύεται στο Κυπριακό. Διότι, ενδεικτικά, δεν μπορεί να λέει ο Αναστασιάδης ότι η Κύπρος θα είναι, μετά τη συμφωνία, ενιαίο, ευρωπαϊκό έδαφος, και ότι θα ισχύουν οι τέσσερις βασικές ελευθερίες, και την ίδια στιγμή ο Ακιντζί να λέει τα εντελώς αντίθετα για το “ευρωπαϊκό κεκτημένο”, σημειώνοντας, όπως αναφέρει ο κυπριακός Τύπος, ότι δεν θα υπάρχει απόλυτη ελευθερία, αλλά αυτά θα καθορίζονται βάσει των ρυθμίσεων που θα γίνονται από το συνιστών κράτος, ότι θα υπάρχει περιορισμός στο θέμα της άσκησης των πολιτικών δικαιωμάτων, και μάλιστα ότι οι τουρκοκύπριοι θα πρέπει να έχουν καθαρή πλειοψηφία πληθυσμού και περιουσιών στην περιοχή τους.

Σε αυτά και σε πολλά άλλα, όπως εδαφικό, ασφάλεια, και διακυβέρνηση, παρά τις συμπτώσεις απόψεων που έχουν επέλθει σε αρκετά σημεία, υπάρχουν σοβαρές διαφορές. Και η διεθνής πρεμούρα για επίλυση σύντομα, όπως και ο αντιπαραγωγικός ρόλος της Τουρκίας, με ένα “σχέδιο Αναν 2”, είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσουν σε μια νέα αποτυχία στην επίλυση του ζητήματος.

Διαβάστε περισσότερα