Κίνημα αυτόνομο με ρίζες στον αναρχισμό

Για πολλούς απλούς παρατηρητές, το «νεογέννητο» κίνημα «Καταλάβετε τη Γουόλ Στριτ» μοιάζει να έχει έρθει από το πουθενά -μια αυθόρμητη συγκέντρωση νεαρών ακτιβιστών που νιώθουν θυμό και πολιτική δυσαρέσκεια για την οικονομική κρίση, φόβο και ανησυχία για την προοπτική της αμερικανικής μεσαίας τάξης και επιθυμία να αναβιώσουν τις παραδόσεις της δημοκρατικής διαμαρτυρίας.

Παρόμοια ήταν, από πολλές απόψεις, η γενική εντύπωση που δημιουργήθηκε και για το πρώτο κύμα των διαμαρτυριών του συντηρητικού κινήματος «Tea Party» κατά της κυβέρνησης Ομπάμα

το 2009. Και ενώ και οι δύο ομάδες επιζητούν να επιτύχουν στόχους οι οποίοι είναι, με πολλούς τρόπους, εκ διαμέτρου αντίθετοι, το ερώτημα που τίθεται στο φιλελεύθερο στρατόπεδο είναι το εάν οι διαμαρτυρίες με επίκεντρο το πάρκο Ζουκότι στο νότιο Μανχάταν μπορεί να αντιπροσωπεύουν την αρχική έξαψη μιας εξέγερσης, τύπου Tea Party, από την αμερικανική Αριστερά.

Το «Tea Party» της Αριστεράς

Οι αριστεροί ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι θα ήταν οι πρώτοι που θα υποδέχονταν μια τέτοια εξέλιξη, σε μια εποχή αυξανόμενης φιλελεύθερης δυσφορίας. Σίγουρα οι φιλελεύθεροι ακτιβιστές δείχνουν πολύ λιγότερο ενθουσιασμό για τους Δημοκρατικούς σε σχέση με το 2008. Τα ποσοστά αποδοχής του Μπαράκ Ομπάμα στις δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να υποφέρουν, καθώς και η λαϊκή του υποστήριξη (η οποία ήταν εγγύηση για την επιτυχία του 2008) μοιάζει να είναι σε καθοδική πορεία. Πρόσφατα, ο πρώην σύμβουλος του Λευκού Οίκου για θέματα πράσινης ανάπτυξης, Βαν Τζόουνς, εμφανίστηκε πρόθυμος να αναγάγει τις διαμαρτυρίες στη Γουόλ Στριτ σε ένα ευρύτερο εθνικό κίνημα. Ο Τζόουνς έγραψε στην «Ουάσιγκτον Ποστ» αυθόρμητα ότι: «Αυτή είναι η δική μας “Tea Party” στιγμή -με τη θετική έννοια».

Αλλοι διανοούμενοι της αμερικανικής Αριστεράς εμφανίζονται επίσης αισιόδοξοι για τις προοπτικές του κινήματος, καθώς παρόμοιες δράσεις εξαπλώθηκαν σε άλλες πόλεις όπως η Ουάσιγκτον, το Λος Αντζελες και η Βοστόνη. «Είμαι ενθουσιασμένη!», είπε η συγγραφέας Μπάρμπαρα Ερενραϊχ στην εφημερίδα «Village Voice». «Μέχρι εκεί που μπορώ να δω, αυτό είναι εκείνο που περίμενα».

Παρ’ όλο, όμως, τον ενθουσιασμό, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη σύγχυση -και εντός αλλά και εκτός του κύκλου των διοργανωτών του κινήματος- σχετικά με την κίνηση «Καταλάβετε τη Γουόλ Στριτ» και τους στόχους του. Ολα ξεκίνησαν στο τέλος αυτού του καλοκαιριού, όταν το αντικαπιταλιστικό περιοδικό «AdBusters» κάλεσε σε κατάληψη της Γουόλ Στριτ στις 17 Σεπτεμβρίου. Η έκκληση «άγγιξε κάποια χορδή» και οι διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν στο πάρκο Ζουκότι, όπου έχουν στήσει από κουζίνα έως δανειστική βιβλιοθήκη, βρίσκονται ήδη στην 21η ημέρα των κινητοποιήσεών τους. Το περιοδικό «The Nation» δημοσίευσε μια καλή ανάλυση της δομής του κινήματος, η οποία, κατά γενική παραδοχή, είναι άμορφη, σε αυτό το στάδιο: «Ενα οριζόντιο, αυτόνομο, ακέφαλο κίνημα βασισμένο σε ένα σύστημα πλειοψηφικής συναίνεσης, με ρίζες στην αναρχική σκέψη».

Την προηγούμενη Παρασκευή, τ