«Η Ελλάδα δεν έχει κανένα καλό Ρlan B»

O Αλέξης Τσίπρας είναι σε δύσκολη θέση. Είχε κάνει μια βραχυπρόθεσμη συμφωνία με τις άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης τον περασμένο μήνα. Αλλά δυσκολεύεται να την πουλήσει στους σκληροπυρηνικούς τους ριζοσπαστικού αριστερού ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι τον κατηγορούν ότι κάνει στροφή 180 μοιρών.

Ορισμένες δηλώσεις από την εν λόγω συμφωνία

από τους υπουργούς του Τσίπρα, όπως οι υποσχέσεις για την ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων, είναι ανησυχητικές. Το ίδιο και κάποιες αποφάσεις όπως η αύξηση των μισθών των εργαζομένων στη ΔΕΗ. Εν τω μεταξύ, ο Γιάννης Βαρουφάκης, ο υπουργός Οικονομικών, έχει στείλει μια μάλλον λεπτή λίστα με τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις στους ομολόγους του στην ευρωζώνη. Στη σημερινή συνεδρίαση θα πρέπει να εξηγήσει πολλά.

Αν η Ελλάδα εξασφαλίσει μια μακροπρόθεσμη συμφωνία με τους πιστωτές της, μέχρι το τέλος του Ιουνίου, ο Τσίπρας θα πρέπει να εγκαταλείψει τις περισσότερες από τις προεκλογικές υποσχέσεις του. Λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες ακόμα και στην παράδοση του βραχυπρόθεσμου συμφώνου, υπάρχει ο πειρασμός να ψάξει για εναλλακτικές λύσεις. Ορισμένα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ θέλουν η Ελλάδα να ανακτήσει την οικονομική της ανεξαρτησία χρεοκοπώντας και φεύγοντας από το ευρώ. Εν τω μεταξύ ειδήμονες, όπως ο Wolfgang Munchau των Financial Times, θέλουν την Ελλάδα να απειλεί με χρεοκοπία, μένοντας εντός του ενιαίου νομίσματος και να το χρησιμοποιήσει αυτό ως μια τακτική για να εξασφαλίσει μια καλύτερη συμφωνία με τους πιστωτές της. Ο Τσίπρας θα πρέπει να αντισταθεί σε αυτές τις «σειρήνες». Οι συμβουλές τους θα οδηγούσαν στην καταστροφή.

Ας δούμε πρώτα το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας σε συνδυασμό με την έξοδο από το ευρώ. Αυτό είναι εκ πρώτης όψεως ελκυστικό, επειδή το χρέος στην Ελλάδα θα μειωνόταν σε πιο διαχειρίσιμα επίπεδα, ενώ η επαναφορά της δραχμής θα επέτρεπε στη χώρα να υποτιμήσει το νόμισμά της και να άρει την ανταγωνιστικότητά της. Το πρόβλημα είναι ότι η μετάβαση θα είναι εφιαλτική. Θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μόνο με την επιβολή αυστηρών ελέγχων κεφαλαίου μέχρι να εισαχθεί το νέο νόμισμα, μια διαδικασία που θα διαρκέσει αρκετούς μήνες, δεδομένου ότι θα πρέπει να ξεπεράσει πολιτικά, νομικά και διοικητικά εμπόδια. Σε αντίθετη περίπτωση, οι Έλληνες πολίτες θα αποσύρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες, γνωρίζοντας ότι τα ευρώ τους θα πρέπει να αντικατασταθούν με υποτιμημένες δραχμές.

Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι εισήχθησαν στην Κύπρο πριν από δύο χρόνια, όταν οι τράπεζες της αναδιαρθρώθηκαν, και αναμένεται να αρθούν αυτόν το μήνα. Αλλά εάν επιβληθούν οι έλεγχοι στην Ελλάδα που θα συμπέσουν με μια χρεοκοπία, τα κυπριακά μέτρα θα μοιάζουν με …αέρα. Εξάλλου, η Κύπρος δεν χρεοκόπησε και συνεργαζόταν με τους πιστωτές της για την εύρεση μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έριξε σωρούς μετρητών, οι άνθρωποι είχαν τη δυνατότητα να παίρνουν 300 ευρώ την ημέρα από τους λογαριασμούς τους και οι εταιρείες ήταν σε θέση να πληρώσουν για τις εισαγωγές.

Αντίθετα, η Αθήνα θα σταματούσε να πληρώνει τους πιστωτές της, και όχι μόνο στις άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης, αλλά και στην ΕΚΤ. Είναι ουτοπία να υποθέσουμε ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, η κεντρική τράπεζα θα τροφοδοτήσει τα μηχανήματα ανάληψης ή ότι θα παρέχει ρευστότητα έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να φέρνουν ζωτικά αγαθά, όπως πετρέλαιο και φάρμακα. Η οικονομία θα βυθιστεί σε μια νέα ύφεση.

Δεν είναι μόνο ότι η μετάβαση στη δραχμή θα ήταν τρομερή. Οι συνέπειες θα ήταν επίσης φρικτές, επειδή οι φόροι θα έπεφταν κατακόρυφα και η νεόπτωχη κυβέρνηση δεν θα ήταν σε θέση να δανειστεί από το εξωτερικό.

Υπό αυτές τις συνθήκες, μια υπεύθυνη κυβέρνηση θα έσφιγγε τα ζωνάρια, θα μείωνε τις δαπάνες και θα είχε έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Αλλά ποιες είναι οι πιθανότητες να το κάνει αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εκλέχθηκε με την υπόσχεση να αυξήσει τις δαπάνες; Αντ' αυτού, μπορεί να κάνει την ανεύθυνη επιλογή: να εκτυπώσει δραχμές για να γεμίσει την τρύπα στα οικονομικά της χώρας και έτσι να τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό και, τελικά, τον υπερπληθωρισμό.

Και τι γίνεται με το άλλο υποτιθέμενο Σχέδιο Β: να χρεοκοπήσει παραμένοντας στο ευρώ; Αυτό θα ήταν επίσης άθλιο. Μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε σε πτώχευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, καθώς είναι εκτεθειμένο στο κράτος. Επειδή η Αθήνα δεν θα είναι πλέον σε θέση να πάρει χρήματα από τους εταίρους της στην ευρωζώνη για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η μόνη λύση θα ήταν να δώσουν «bail in» οι καταθέτες - μετατρέποντας ένα μέρος των χρημάτων στους λογαριασμούς τους σε μετοχές στις τράπεζες, στη γραμμή του τι συνέβη στην Κύπρο. Κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας επιχείρησης θα έπρεπε να εισαχθούν έλεγχοι κεφαλαίου.

Η κυβέρνηση, εν τω μεταξύ, θα έπρεπε να εξισορροπήσει τον προϋπολογισμό της. Αυτό θα ήταν δύσκολο, δεδομένου ότι το bail-in των καταθετών μαζί με τους ελέγχους κεφαλαίων θα νέκρωνε την οικονομική δραστηριότητα. Το κράτος θα μπορούσε, ως εκ τούτου, να μπει στον πειρασμό να πληρώσει τους μισθούς, τις συντάξεις και όλα τα σχετικά με IOUs. Αυτό θα ήταν εξαιρετικά αντιδημοφιλές, καθώς οι δικαιούχοι θα θεωρούσαν ότι αξίζουν ελάχιστα σε σχέση με το πραγματικό ευρώ. Τα IOUs θα κυκλοφορούσαν σαν παράλληλο νόμισμα, θα διαπραγματεύονταν με έκπτωση σε ευρώ και θα θεωρούνταν ως πιθανοί πρόδρομοι για την επαναφορά της δραχμής.

Δεδομένου ότι κανένα από τα δήθεν Σχέδια Β δεν είναι καθόλου καλό, το καλύτερο στοίχημα του Τσίπρα θα είναι να πείσει τους πιστωτές του για την καλή του πίστη και να προχωρήσει με έντονες μεταρρυθμίσεις, με την ελπίδα ότι θα έχει ειδική μεταχείριση. Αν αυτό σημαίνει ρήξη με την ακροαριστερή φατρία του και ίσως κήρυξη νέων εκλογών, ας είναι. Έχει καθήκον απέναντι στον ελληνικό λαό συνολικά.

www.nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα