«Η Ελλάδα μπορεί να μην χρειάζεται κούρεμα χρέους»

Δεν είναι απαραίτητη η ονομαστική μείωση του χρέους, υποστηρίζει ο Hugo Dixon.

Πόσο μη βιώσιμος είναι ο δανεισμός της Ελλάδας; Αυτή η ερώτηση έχει βρεθεί στο επίκεντρο μετά τη συμφωνία της ευρωζώνης στις 14 Αυγούστου, να δανείσει στην Αθήνα μέχρι και 86 δις ευρώ, σε ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης. Η ευρωζώνη θέλει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο

να δανείσει επίσης χρήματα στο πακέτο διάσωσης. Όμως, το ΔΝΤ πιστεύει ότι το χρέος της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμο και δεν θα παρέχει περισσότερα δάνεια, εκτός εάν η ευρωζώνη μειώσει το χρέος της Αθήνας. Το πρόβλημα είναι ότι πολλές χώρες της ευρωζώνης του ευρώ, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας, δεν διατίθενται να μειώσουν το βάρος του χρέους.

Αυτό δεν είναι κάτι που θα έπρεπε να τορπιλίσει τη συμφωνία. Η ευρωζώνη έχει συμφωνήσει να προχωρήσει χωρίς το ΔΝΤ, με την ελπίδα ότι θα συμμετέχει αργότερα. Θα εξετάσει την ελάφρυνση του χρέους μετά τον πρώτο έλεγχο της νέας διάσωσης, το οποίο θα μπορούσε να είναι ακόμα και τον Οκτώβριο. Αλλά δεν θα συμφωνήσει σε ένα κούρεμα στην ονομαστική αξία του χρέους. Έτσι, θα έπρεπε να υπάρχει μια βάση για μια συμφωνία. Αυτό θα συνεπαγόταν να δώσει στην Ελλάδα περισσότερο χρόνο για να ξεκινήσει την αποπληρωμή του χρέους της και πριν από αυτό πρέπει να ολοκληρώσει το έργο. Αλλά οι δυσκολίες θα είναι στις λεπτομέρειες, ιδίως όσον αφορά το πώς θα μετρήσει τη βιωσιμότητα του χρέους.

Η παραδοσιακή προσέγγιση, να δει τη σχέση χρέους προς το ΑΕΠ, δεν είναι κατάλληλη για την Ελλάδα εξαιτίας του ότι ο δανεισμός της είναι ως επί το πλείστον σε μειωμένους όρους. Τα δάνεια της ευρωζώνης έχουν ήδη μακρά περίοδο χάριτος και αποπληρωμής, καθώς και εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια. Ένα ακατέργαστο ποσοστό χρέους προς το ΑΕΠ - το οποίο, στην περίπτωση της Ελλάδας, αναμένεται τόσο από την ευρωζώνη όσο και από το ΔΝΤ να φτάσει σε περίπου 200 τοις εκατό - δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη αυτά τα οφέλη.

Μια εναλλακτική λύση θα ήταν να εξετάσουν την παρούσα αξία του χρέους της Αθήνας - τι αξίζουν οι συνολικές μελλοντικές πληρωμές του χρέους σε σημερινά χρήματα. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης, αναφέρει ότι όλες οι παραχωρήσεις που μέχρι στιγμής έχουν δοθεί στην Ελλάδα έχουν μειώσει την παρούσα αξία κατά το ισοδύναμο του 49 τοις εκατό του ΑΕΠ. Αν κάποιος το αφαιρέσει αυτό από το κύριο ποσοστό - υποθέτοντας, για να απλοποιήσουμε τα πράγματα, ότι όλο το υπόλοιπο χρέος θα παραμείνει στην ονομαστική του αξία - η Ελλάδα θα πρέπει να μείνει με 150 τοις εκατό του ΑΕΠ.

Κάποιος μπορεί επίσης να υπολογίσει την παρούσα αξία των νέων δανείων 86 δισεκατομμυρίων ευρώ, για τα οποία θα καταβάλει τόκους μόλις 1 τοις εκατό και με μέση λήξη τα 32,5 χρόνια. Η παρούσα αξία των εν λόγω δανείων είναι περίπου το μισό της ονομαστικής τους αξίας. Δίνοντας στην Αθήνα τόσο ευνοϊκούς όρους, η ευρωζώνη έχει ήδη δώσει περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους περίπου 40 δις ευρώ. Αφαιρώντας αυτά, τα δάνεια της θα είναι κάτω από το 130 τοις εκατό του ΑΕΠ - εξακολουθεί να είναι υψηλό ποσοστό, αλλά όχι τόσο όσο σε άλλες χρεωμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία.

Παρά το γεγονός ότι οι παρόντες υπολογισμοί είναι χρήσιμοι, είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στο υποτιθέμενο προεξοφλητικό επιτόκιο - μια εικασία για το τι θα πληρώσει η Ελλάδα για τα δάνεια της υπό κανονικές συνθήκες. Γι 'αυτό είναι σημαντικό να εξετάσουμε άλλα κριτήρια.

Αυτό που εξετάζεται ολοένα και περισσότερο από το ΔΝΤ και την ευρωζώνη είναι οι ακαθάριστες δανειακές ανάγκες. Αυτό μετρά το πόσα θα πρέπει να βρει μια χώρα κάθε χρόνο για να καταβάλει τόκους και για την αποπληρωμή του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Εξετάζει τη δανειακή επιβάρυνση μιας κυβέρνησης από την άποψη της ταμειακής ροής.

Το ΔΝΤ αναφέρει ότι μια χώρα όπως η Ελλάδα δεν θα πρέπει να έχει ανάγκες χρηματοδότησης άνω του 15 τοις εκατό, αλλά, στην πραγματικότητα, οι ανάγκες της προβλέπονται μεγαλύτερες από αυτό. Και πάλι αυτό είναι χρήσιμο, αλλά δεν αρκεί από μόνο του. Ένα πρόβλημα είναι ότι το ΔΝΤ δεν έχει δημοσιεύσει καμία έρευνα που να επικυρώνει το 15 τοις εκατό. Παρατηρεί απλώς ότι αυτός είναι ο μαγικός αριθμός για τις αναδυόμενες αγορές, ενώ οι προηγμένες οικονομίες μπορεί να ξεφύγουν με 20 τοις εκατό.

Το ΔΝΤ εμμέσως συμπεριφέρεται στην Ελλάδα ως μια αναδυόμενη αγορά. Αν και αυτό είναι λογικό εν μέσω της τρέχουσας κρίσης, μπορεί να μην είναι ο σωστός τρόπος για να αντιμετωπίσει τη χώρα στο μέλλον. Εξάλλου, αν η διάσωση λειτουργήσει, η Ελλάδα θα γίνει τελικά μια αρκετά προηγμένη οικονομία και μπορεί στη συνέχεια να είναι σε θέση να υποστηρίξει υψηλότερες χρηματοδοτικές ανάγκες, για καμιά δεκαετία από τώρα.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι, αν οι αριθμοί του ΔΝΤ είναι σωστοί, κι άλλες χώρες μπορεί να χρειαστούν ελάφρυνση του χρέους. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Πορτογαλίας θα είναι 20,1 τοις εκατό του ΑΕΠ το τρέχον έτος, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες συσσωρεύουν επίσης τους τόκους και το χρέος παράλληλα. Αυτό είναι πάρα πολύ χοντροκομμένο. Εξάλλου, μια χώρα που χρειάζεται απλά να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της θα είναι ευκολότερο να αντλήσει κεφάλαια στην αγορά από μία που χρειάζεται να δανειστεί για να πληρώσει τόκους. Γι 'αυτό είναι επίσης σημαντικό να εξετάσουμε τις πληρωμές τόκων μιας κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ. Σε αυτό το κριτήριο, η Ελλάδα δεν φαίνεται πάρα πολύ κακή, διότι το χρέος της έχει χαμηλά ποσοστά. Πρέπει να βρει το 4 τοις εκατό του ΑΕΠ για την εξυπηρέτηση των δανείων της, λιγότερο από το 5 τοις εκατό που η Ιταλία και η Πορτογαλία πρέπει να πληρώσουν, σύμφωνα με τον Paul De Grauwe του London School of Economics.

Όταν εξετάζουμε την «υγεία» μιας εταιρείας, είναι συνετό να εξετάζουμε τον ισολογισμό της, τις ταμειακές ροές και τα κέρδη της. Ομοίως, με μια κυβέρνηση, πρέπει κανείς να εξετάζει το χρέος της, τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες και τις πληρωμές τόκων. Λαμβάνοντας μια τέτοια ολιστική προσέγγιση, η Ελλάδα χρειάζεται κάποια ελάφρυνση του χρέους. Αλλά η ευρωζώνη μπορεί πιθανώς να το επιτύχει αυτό επεκτείνοντας ακόμη περισσότερο το χρονικό διάστημα στο οποίο η Αθήνα πρέπει να εξοφλήσει τα δάνειά της. Μπορεί να μην είναι απαραίτητο, επομένως, να μειώσει την ονομαστική τους αξία.

reuters.com

Διαβάστε περισσότερα