Η άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας: Μία άποψη

Σε δύο πρόσφατες αναρτήσεις το αντινιούζ έχει αναφερθεί στο φλέγον ζήτημα του πλειστηριασμού της πρώτης κατοικίας. Και στα δύο άρθρα τονιζόταν η σοβαρότητα του θέματος και προτεινόταν η πολύ προσεκτική και μελετημένη προσέγγισή του. Στο παρόν σημείωμα επιτρέψτε μου να καταθέσω και μερικές επιπλέον σκέψεις προς την κατεύθυνση μιας κατά την γνώμη μου ρεαλιστικής προσέγγισης ενός τόσο ευαίσθητου ζητήματος που αποτελεί το τελευταίο «οχυρό» μεγάλης μερίδας συμπολιτών μας που υποφέρουν τα πάνδεινα από την μακροχρόνια ύφεση και την τερατώδη ανεργία.

Είναι βέβαιο πως οποιαδήποτε γενικευμένη

και οριζόντια απόφαση για το συγκεκριμένο θέμα δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτή ούτε από την Βουλή, ούτε όμως και από την κοινωνία. Η εικόνα του δικαστικού επιμελητή που ξεσπιτώνει με μια δικαστική απόφαση μια ελληνική οικογένεια που δεν έχει που αλλού να καταλύσει, επειδή λόγω της κρίσης δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στις δόσεις του στεγαστικού δανείου που έλαβε σε παλαιότερες και ομαλότερες εποχές για να το αποκτήσει, δεν υπάρχει περίπτωση να περάσει στο «ντούκου» από την σημερινή ελληνική κοινωνία. Από την άλλη όμως, και η οριζόντια και γενικευμένη απαγόρευση πλειστηριασμών σε πρώτες και «πρώτες» κατοικίες, γεννά επίσης αδικίες και χωρίζει τους πολίτες σε «ατσίδες» που ενώ μπορούν, δεν πληρώνουν τις δόσεις των στεγαστικών τους και «κορόιδα» που είτε αποπληρώνουν κανονικά το δάνειό τους είτε δεν πήραν καν δάνειο σκεπτόμενοι εκ των προτέρων την δυσκολία αποπληρωμής του.

Φαίνεται λοιπόν, πως μετά την εκπνοή της προθεσμίας για την απαγόρευση πλειστηριασμών πρώτων κατοικιών, θα πρέπει η κυβέρνηση με στοχευμένο τρόπο και σχέδιο να δώσει λύση στο πρόβλημα διαχείρισης των κόκκινων στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας. Ένα τέτοιο σχέδιο, θα είναι δίκαιο και θα γίνει πιο εύκολα αποδεκτό τόσο από την Βουλή όσο και από την κοινωνία, εάν αντιμετωπίζει με προσοχή ευαισθησία και αποτελεσματικότητα αυτά τα δάνεια κατά περίπτωση και με βάση ορισμένα πολύ συγκεκριμένα και αντικειμενικά κριτήρια.

Ένα τέτοιο κριτήριο θα μπορούσε να είναι το ύψος του δανείου σε συνδυασμό με τα τετραγωνικά του σπιτιού, το είδος του και την περιοχή που αυτό ευρίσκεται (δηλαδή την αντικειμενική αξία του / τ.μ.). Δεν μπορεί κάποιος να έχει πάρει στεγαστικό δάνειο πρώτης κατοικίας για βίλλα με πισίνα στην Εκάλη εμβαδού 300 μ2 και κόστους 1,5 εκατομμυρίου ευρώ π.χ. και να καλύπτεται από το μέτρο της διαρκούς απαγόρευσης πλειστηριασμού, την ώρα που δεν πληρώνει τις δόσεις του. Τα όρια πάνω από τα οποία θα μπορεί να αρθεί η απαγόρευση πλειστηριασμού, μπορούν να τεθούν μετά από δημόσια διαβούλευση.

Ένα άλλο κριτήριο θα μπορούσε να είναι ο χρόνος σύναψης του δανείου. Αν το δάνειο είναι πρόσφατο, τότε ο δανειολήπτης να θεωρείται πως έχει πληρώσει ένα είδος ενοικίου με τις δόσεις που έχει ήδη εξοφλήσει και να παραχωρεί το ακίνητο στην τράπεζα έναντι διαγραφής της υπόλοιπης οφειλής εκ του δανείου χωρίς άλλες συνέπειες για τον ίδιο. Στην συνέχεια, θα συμφωνείται μεταξύ του δανειολήπτη και της τράπεζας, αν θέλει να μείνει στο ακίνητο πληρώνοντας ένα εύλογο ενοίκιο ή αν προτιμά να το εγκαταλείψει ώστε να μπορεί η τράπεζα να το εκπλειστηριάσει. Όσα δάνεια έχουν σχεδόν αποπληρωθεί ή πλησιάζουν να αποπληρωθούν (ο χρόνος που απέμεινε είναι λιγότερος ας πούμε από το 1/5 της συνολικής διάρκειας του δανείου), θα καλύπτονται από την απαγόρευση πλειστηριασμού, ωθώντας έτσι την τράπεζα στον συμβιβασμό με τον δανειολήπτη για όσο διάστημα βρίσκεται σε αδυναμία πληρωμής των δόσεών του, είτε με μείωση επιτοκίου και επιμήκυνση αποπληρωμής, είτε με πάγωμα του δανείου για κάποιο εύλογο διάστημα, είτε με περιορισμό των απαιτήσεων της τράπεζας κατά κάποιο μικρό ποσοστό.

Τέλος, για όσα δάνεια δεν θα εμπίπτουν σε καμιά από τις προηγούμενες περιπτώσεις, ένα άλλο κριτήριο θα μπορούσε να είναι το ύψος του οικογενειακού εισοδήματος καθώς και η ύπαρξη άλλων ακινήτων στο όνομα του δανειολήπτη. Αν για παράδειγμα έχουμε δύο διαπιστωμένα ανέργους συζύγους δανειολήπτες, να ισχύσει απαγόρευση πλειστηριασμού επ’ αόριστον και πάγωμα του δανείου μέχρι να αποκτήσουν κάποιο σταθερό εισόδημα. Σε περιπτώσεις δραματικής μείωσης του οικογενειακού εισοδήματος, η δόση μπορεί να αναπροσαρμοστεί στο 10% του εισοδήματος για εισόδημα μέχρι 500 ευρώ, στο 20% για εισόδημα μέχρι 1000 ευρώ και στο 30% για εισόδημα πάνω από τα 1000 ευρώ και έως ότου αποπληρωθεί το δάνειο. Αυτές οι δόσεις φυσικά, θα είναι δυνατόν να αναπροσαρμοστούν όταν και εάν το οικογενειακό εισόδημα επανέλθει στα επίπεδα που βρισκόταν κατά την σύναψη του δανείου. Επίσης, δανειολήπτες που έχουν στην κατοχή τους και άλλα ακίνητα, θα μπορούν να «ανταλλάσσουν» υποχρεωτικά για την τράπεζα, μέρος ή το σύνολο του στεγαστικού δανείου πρώτης κατοικίας παραδίδοντας στην κυριότητα της τράπεζας τα ανωτέρω ακίνητα θεωρουμένης της αξίας τους ίσης με την αντικειμενική τους αξία (αν υπάρχει) ή την τρέχουσα εμπορική τους αξία σύμφωνα με τους καταλόγους της οικείας εφορίας.

Φυσικά, όλα ετούτα για να γίνουν στην πράξη, θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι τράπεζες. Ευελπιστώ πως σε αυτό τον τομέα θα υπάρξει πεδίο συνεννόησης, καθώς ήδη οι τράπεζες σκέφτονται να «πωλήσουν» τα κόκκινα δάνειά τους συμπεριλαμβανομένων των στεγαστικών πρώτης κατοικίας σε distress funds και «κοράκια» του εξωτερικού για ψίχουλα. Αν οι τράπεζες δεν συμφωνήσουν τελικά, θα πρέπει το ίδιο το κράτος να φροντίσει για την γρήγορη, δίκαιη και κατά περίπτωση αντιμετώπιση αυτών των δανείων μέσω εταιρείας διαχείρισης που θα συστήσει.

Τέλος, αν θέλουμε να είμαστε ακριβοδίκαιοι, θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ πως το επιχείρημα ορισμένων πως οι τράπεζες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα (50 δις) της ανακεφαλαιοποίησης που (ίσως) χρεωθούν σε ΟΛΟΚΛΗΡΟ τον ελληνικό λαό για να «χαρίσουν» οριζόντια και γενικευμένη σεισάχθεια σε ΟΛΟΥΣ τους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων πρώτης ή «πρώτης» κατοικίας δεν έχει καμιά νομική, οικονομική ή ακόμη και ηθική βάση. Μια παρόμοια ενέργεια θα μπορούσε πολύ εύκολα να οδηγήσει σε γενικευμένη στάση πληρωμών, όλων των μέχρι τώρα καλοπληρωτών μικρομεσαίων που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους τόσο προς τις τράπεζες, όσο και προς το δημόσιο και πληρώνουν αδιαμαρτύρητα αν και με δυσκολία, τόσο τις δόσεις των δανείων τους όσο και τους πολυάριθμους φόρους, τέλη και χαράτσια που έπεσαν στα κεφάλια τους.

Θεωρώ επίσης μεγίστη κοινωνική υποκρισία να προκρίνουμε ΣΥΛΛΗΒΔΗΝ την απαλλαγή πληρωμής των υποχρεώσεων των δανειοληπτών που ΕΚΟΥΣΙΩΣ ανέλαβαν κάποτε τα βάρη ενός στεγαστικού δανείου, την ώρα που οδηγούνται στις φυλακές και κατάσχονται οι πρώτες κατοικίες αυτοαπασχολούμενων του ιδιωτικού τομέα, για χρέη προς τα ασφαλιστικά τους ταμεία, όπου ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και χωρίς την συναίνεσή τους ασφαλίζονται, χωρίς συγχρόνως να τους παρέχονται από αυτά τα ταμεία οι υπηρεσίες υγείας – πρόνοιας για την αγορά υποτίθεται των οποίων, αυτοί οι άνθρωποι καθίστανται χρεώστες των ταμείων τους! Φαίνεται πως αυτοί οι συμπολίτες μας είναι τέκνα ενός κατώτερου Θεού, καθώς κανείς δεν ασχολείται με το δικό τους δράμα, να βρίσκονται φυγόδικοι, ανέστιοι και κυνηγημένοι για ασφαλιστικές εισφορές που δεν πλήρωσαν και ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ να είναι ανασφάλιστοι έρμαιοι σε οποιαδήποτε περιπέτεια υγείας, αφού ενώ τα ασφαλιστικά τέλη τους χρεώνονται ΚΑΝΟΝΙΚΑ, οι αντίστοιχες παροχές ΔΕΝ τους παρέχονται από τα ταμεία τους. ‘Εν τινι τρόπω είναι σαν οι δανειολήπτες στεγαστικού δανείου να χρεώνονται με τις δόσεις του χωρίς να τους επιτρέπεται να κατοικούν στο σπίτι για το οποίο χρεώνονται αυτές τις δόσεις!

Akenaton