Γιατί οι συνέπειες των επιθέσεων στην Τεχεράνη θα γίνουν αισθητές σε όλο τον κόσμο

Στοχεύοντας στο ιρανικό κοινοβούλιο και στον τάφο του ιδρυτή της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Αγιατολάχ Ρουόλαχ Χομεϊνί, οι τρομοκράτες που χτύπησαν θανάσιμα την Τεχεράνη επέλεξαν την Τετάρτη τα δύο πιο ισχυρά σύμβολα της επανάστασης του 1979.

Για τους συνηθισμένους κατοίκους της Τεχεράνης, που ήταν συγκριτικά ασφαλείς τα τελευταία χρόνια από τέτοιες εξάρσεις, οι επιθέσεις είναι βαθιά συγκλονιστικές.

Για τις προφανώς συντονισμένες επιθέσεις το σκληροπυρηνικό ιρανικό Σώμα Επαναστατικής Φρουράς (IRGC) του Ιράν κατηγόρησε τη Σαουδική Αραβία και, άσχετα με το αν είναι αλήθεια

ο ισχυρισμός, είναι πιθανό να έχουν μεγάλο πολιτικό αντίκτυπο πολύ πέρα από το Ιράν, προκαλώντας εντάσεις με τις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία και τις σουνιτικές μουσουλμανικές μοναρχίες του Κόλπου. Το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε γρήγορα την ευθύνη - αν είναι αλήθεια, αυτό σημαίνει ότι η μαχητική ομάδα κατάφερε τελικά να εισάγει το διχαστικό της σήμα-κατατεθέν της τυχαίας τρομοκρατίας στην έδρα του κύριου σιιτικού μουσουλμανικού αντιπάλου του.
Το μαυσωλείο, όπου ο Χομεϊνί αναπαύεται εδώ και 28 χρόνια, από τις 6 Ιουνίου 1989, είναι ένα τεράστιο συγκρότημα που κυριαρχεί στον ορίζοντα νότια της Τεχεράνης. Τις σπηλαιώδεις αίθουσές του επισκέπτονται καθημερινά δεκάδες χιλιάδες Ιρανοί, οι οποίοι το αντιμετωπίζουν ως ιερό. Σε αντίθεση με το κτίριο-φρούριο Ματζλίς (κοινοβούλιο) που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, η ασφάλεια είναι μικρή. Αυτό θα αλλάξει τώρα.

Για τους Ιρανούς, η επίθεση στον τάφο του Χομεϊνί είναι το ισοδύναμο κάποιος να προσπαθήσει να ανατινάξει το Μνημείο του Λίνκολν στην Ουάσιγκτον. Εάν αποδειχθεί αλήθεια ότι το Isis ευθύνεται, αυτή θα είναι η πρώτη φορά που η ομάδα έπληξε επιτυχώς την καρδιά του Ιράν, αν και έχει αναφερθεί ότι προσπάθησε αρκετές φορές στο πρόσφατο παρελθόν. Το Isis βρίσκεται σε πόλεμο, ιδεολογικά και στρατιωτικά, με ιρανικές δυνάμεις και συμμάχους στη Συρία και το Ιράκ. Σε ένα βίντεο που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο, ορκίστηκε "να κατακτήσει το Ιράν και να το επαναφέρει σε σουνιτικό μουσουλμανικό έθνος όπως ήταν πριν". Οι τζιχαντιστές ισχυρίζονται ότι οι ηγέτες του Ιράν και οι βασιλικοί Πέρσες προκάτοχοί τους διώκουν τους σουνίτες εδώ και αιώνες.
Το Isis έχει φυσικούς συμμάχους μεταξύ αγωνιστικών ομάδων στην ανήσυχη νοτιοανατολική επαρχία Σιστάν-Μπαλουχιστάν του Ιράν, η οποία έχει μεγάλο πληθυσμό σουνιτών. Το 2010, σουνίτες εξτρεμιστές που συνδέονται με το δίκτυο Τζουνταλάχ σκότωσαν 39 άτομα σε ένα τζαμί στην επαρχία. Οι μειονοτικές κουρδικές ομάδες και οι Άραβες έχουν επίσης ιστορία επιθέσεων μικρής κλίμακας στα βορειοδυτικά και στα νοτιοδυτικά αντίστοιχα.

Οι βιαιοπραγίες της Τετάρτης θα τεθούν στο πλαίσιο της αναμενόμενης κατάρρευσης του αυτοαποκαλούμενου χαλιφάτου του Isis, καθώς ιρακινές και συριακές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τον ιρακινό στρατό, καθώς και οι στρατιωτικές πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, πλησιάζουν στα οχυρά του στη Μοσούλη και στη Ράκα. Απαντώντας σε αυτή την πίεση, το Isis κάλεσε τους οπαδούς του να μεταφέρουν τον αγώνα στους εχθρούς τους, οπουδήποτε ζουν. Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Μάντσεστερ, στην Καμπούλ, στη Βαγδάτη, στο Μαράουι στις νότιες Φιλιππίνες και στο Λονδίνο μπορεί να ταιριάζουν με αυτό το αναδυόμενο μοντέλο εκτοπισμένης δραστηριότητας από τους οπαδούς του Isis.

Οι συντηρητικοί Ιρανοί ηγέτες και οι αναλυτές θα ακολουθήσουν σίγουρα τη γραμμή του IRGC και θα διακρίνουν την εμπλοκή της Σαουδικής Αραβίας - και, μετά από συσχετισμούς, αυτή του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ- στις επιθέσεις της Τετάρτης. Οι καλά τεκμηριωμένες συγκεκαλυμμένες προσπάθειες της κυβέρνησης του Τζορτζ Μπους κατά τη δεκαετία του 2000 για αποσταθεροποίηση του Ιράν χρηματοδοτώντας μαχητικές ομάδες εσωτερικής αντιπολίτευσης δεν ξεχνιούνται στην Τεχεράνη. Ούτε είναι ανεπίσημη η διακεκομμένη αμερικανική υποστήριξη στον Μουτζαχεντίν ε-Χαλκ, ή Μουτζαχεντίν του Λαού του Ιράν, μια ομάδα που προηγουμένως υποστηρίχθηκε από τον Σαντάμ Χουσεΐν, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για πολλές ένοπλες επιθέσεις στο Ιράν.

Το ερώτημα είναι τώρα κατά πόσον η αυστηρή εχθρότητα του Τραμπ ενθαρρύνει την επανάληψη των προσπαθειών αποσταθεροποίησης του παρελθόντος, άμεσα ή έμμεσα. Ανατρέποντας την πολιτική περιορισμένης εμπλοκής της προγενέστερης αμερικανικής προεδρίας του Μπαράκ Ομπάμα, ο Τραμπ ξεκίνησε μια σκληρή επίθεση στο Ιράν τον περασμένο μήνα. Μιλώντας κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Ριάντ, ζήτησε τη διεθνή απομόνωση του Ιράν, υποστηρίζοντας ότι η Τεχεράνη ήταν ο κύριος εξαγωγέας του κόσμου "πυροδοτώντας θρησκευτικές συγκρούσεις και τρομοκρατία".

Ο οικοδεσπότης του, ο βασιλιάς Σαλμάν, κατηγορεί το Ιράν ότι "διεξάγει παγκόσμια τρομοκρατία". Με την παρότρυνση του Ισραήλ, ο Τραμπ απείλησε να διαλύσει τη συμφωνία-ορόσημο του Ομπάμα του 2015 για τα πυρηνικά του Ιράν. Διαλάλησε μια μεγάλη συμφωνία όπλων με τους Σαουδάραβες. Και αυτή την εβδομάδα έδειξε την υποστήριξή του στο Ριάντ, στον διπλωματικό και εμπορικό εξοστρακισμό του Κατάρ, που σχεδόν μόνο του μεταξύ των αραβικών κρατών του Κόλπου προσπάθησε να διατηρήσει καλούς όρους με το Ιράν. Αυτό οδήγησε τους περιφερειακούς πολιτικούς να προειδοποιήσουν για επικείμενο πόλεμο.

Οι ηγέτες του Ιράν απορρίπτουν εντελώς τις κατηγορίες του Τραμπ. Υποστηρίζουν ότι το Ριάντ είναι η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης και υποστηρικτής του Isis και επισημαίνουν ότι το Ιράν και οι ΗΠΑ βρίσκονται στην ίδια πλευρά πολεμώντας του τζιχαντιστές στο Ιράκ.
Σε αντίθεση με τα αυταρχικά καθεστώτα του Κόλπου, το Ιράν διαθέτει επίσης ένα σχεδόν δημοκρατικό πολιτικό σύστημα, με εκλεγμένο κοινοβούλιο και πρόεδρο, που ανατρέπει την εικόνα του "χορηγού της τρομοκρατίας". Αυτό το αμήχανο γεγονός φαίνεται να εξοργίζει εξίσου τον Τραμπ, τους Σαουδάραβες και το Isis.

theguardian.com

Διαβάστε περισσότερα