Γιατί ο Ερντογάν "καρατόμησε" τις ένοπλες δυνάμεις

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενέκρινε νέους ηγέτες στο στρατό, το ναυτικό και την αεροπορία, στο μεγαλύτερο ανασχηματισμό από τότε που κέρδισε νέες εξουσίες για την προεδρία σε δημοψήφισμα τον Απρίλιο. Οι διορισμοί έρχονται εν μέσω της συνεχούς κυβερνητικής εκκαθάρισης αξιωματικών και πολιτών που θεωρούνται ύποπτοι για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα πέρυσι,

αλλά και στο πλαίσιο μιας πιο μακροπρόθεσμης προσπάθειας να επιβληθεί πολιτικός έλεγχος πάνω στον κάποτε κυρίαρχο τουρκικό στρατό.

Οι νέοι διορισμοί προετοιμάζουν το έδαφος για τη διαδοχή του ανώτατου στρατιωτικού αξιωματούχου, τον αρχηγό του γενικού επιτελείου άμυνας, στρατηγό Χουλουσί Ακάρ. Ο Ακάρ παραμένει στη θέση του, αλλά ένας από τους τρεις αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων ενδέχεται να τον αντικαταστήσει όταν αποσυρθεί. Συνήθως επιλέγεται ο διοικητής του τουρκικού στρατού.
Ο στρατηγός Ακάρ, τον οποίο πήραν όμηρο αδίστακτοι αξιωματικοί κατά τη διάρκεια του αποτυχημένου πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016, έχει προγραμματιστεί να αποσυρθεί το 2019, ένα κρίσιμο έτος, διότι οι αλλαγές που εγκρίθηκαν στο δημοψήφισμα θα επιτρέψουν στον νικητή των προεδρικών εκλογών του 2019 να αναλάβει τον πλήρη έλεγχο της κυβέρνησης, καταργώντας το τρέχον κοινοβουλευτικό πολιτικό σύστημα.

Οι κυβερνητικοί υποστηρικτές και οι κοσμικοί εθνικιστές φάνηκαν να χαιρετίζουν τους νέους διορισμούς. Δύο από τους νέους αρχηγούς ήταν επίσης όμηροι κατά τη διάρκεια του αποτυχημένου πραξικοπήματος και η επιλογή τους ερμηνεύτηκε ως ανταμοιβή για την πίστη τους καθώς και για την αναγνώριση των ικανοτήτων τους. Το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, το οποίο κάποτε ήταν ένας μυστικοπαθής στρατιωτικός οργανισμός, αλλά τώρα αποτελείται από ανώτερους στρατιωτικούς και υπουργούς του υπουργικού συμβουλίου, έκανε τους διορισμούς, δήλωσε ο Ιμπράημ Καλίν, προεδρικός εκπρόσωπος. Ο πρωθυπουργός Μπινάλι Γιλντιρίμ είναι ο πρόεδρος του στρατιωτικού συμβουλίου.

Ο Ερντογάν ενέκρινε τους διορισμούς και συναντήθηκε με τους διοικητές αργότερα, ανέφεραν τουρκικά πρακτορεία ειδήσεων. Ο Μουράτ Κελκιτλίογλου, αρχισυντάκτης της φιλοκυβερνητικής ημερήσιας εφημερίδας "Aksam", επαίνεσε τη νέα μορφή του στρατιωτικού συμβουλίου σε ένα μήνυμα στο Twitter. "Αυτό συμβαίνει σε ένα πολιτικό Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο" έγραψε. "Αντί 4 ημερών, χρειάζονται 4 ώρες! Δεν ασχολούμαστε με αυτό μια εβδομάδα! Εάν απαιτείται, η ανώτατη διοίκηση μπορεί να αλλάξει! " Ένας συνταξιούχος ναύαρχος, ο Σεμίχ Τσετίν, επαίνεσε τους τρεις διορισμούς στο Ναυτικό που ανακοίνωσε το συμβούλιο την Τετάρτη, λέγοντας στο Twitter ότι τρεις αξιωματούχοι οι οποίοι υπήρξαν στόχοι σε προγενέστερη εκκαθάριση από τους αντιπάλους του Ερντογάν είχαν προαχθεί σε ναύαρχοι.

Ωστόσο, η αντίσταση στον πολιτικό έλεγχο παραμένει μέσα στους στρατιωτικούς κύκλους. Ο Νουσρέτ Γκιουνέρ, αντιναύαρχος που παραιτήθηκε το 2013 για να διαμαρτυρηθεί για μια προηγούμενη καταστολή του στρατού, δήλωσε σε ένα μήνυμα στο Twitter ότι ο στρατός της χώρας είχε γίνει πλέον "εντελώς συνυφασμένος με την πολιτική". Το στρατιωτικό συμβούλιο επέλεξε τον Γιασάρ Γκιουλέρ, επί του παρόντος διοικητή της χωροφυλακής, να αναλάβει τη διοίκηση του στρατού. Διόρισε επίσης τον αντιναύαρχο Αντνάν Οζμπάλ διοικητή του ναυτικού, και τον Χασάν Κουτσουκακιούζ διοικητή της αεροπορίας.

Δεν είναι σαφές εάν οι αποχωρούντες διοικητές είχαν προγραμματιστεί να συνταξιοδοτηθούν ή αντικαταστάθηκαν πρόωρα. Η κυβέρνηση του Ερντογάν έχει ξεκινήσει μια μεγάλη εκκαθάριση του στρατού και άλλων θεσμικών οργάνων μετά την απόπειρα πραξικοπήματος πέρυσι, όταν μια ομάδα αποστατών στρατιωτικών αξιωματικών προσπάθησε να καταλάβει την εξουσία, βγάζοντας τανκς στους δρόμους και βομβαρδίζοντας το κτίριο του Κοινοβουλίου. Συνολικά, 249 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της εξέγερσης, για την οποία η κυβέρνηση κατηγόρησε τους οπαδούς του Ισλαμιστή κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν.

Η κυβέρνηση έχει διώξει 169 στρατηγούς και ναυάρχους, σχεδόν τους μισούς από τους ανώτερους αξιωματούχους πριν από ένα χρόνο, και συνέλαβε 7.000 στρατιωτικούς. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνητικών εργαζομένων, των βουλευτών του Κοινοβουλίου και των δημοσιογράφων, έχουν επίσης κρατηθεί και κατηγορούνται ότι βοηθούν τους γκιουλενιστές. Μια δίκη περίπου 500 ατόμων που κατηγορούνται ότι είχαν κινητοποιηθεί από την αεροπορική βάση Ακιντζί για την απόπειρα πραξικοπήματος ξεκίνησε την Τρίτη σε δικαστήριο σε φυλακή κοντά στην Άγκυρα. Μεταξύ των κατηγορουμένων, εκτός από τον Γκιουλέν, είναι και ο πρώην διοικητής της αεροπορίας, Ακίν Οζντούρκ. Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν φόνο, παραβίαση του Συντάγματος και απόπειρα δολοφονίας του προέδρου.

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα