Εκλογικοί και πολιτικοί κίνδυνοι για τη ΝΔ από την κυβέρνηση Παπαδήμου

Μέχρι τη δημιουργία της “μεταβατικής κυβέρνησης Παπαδήμου”, η δομή του πολιτικού παιχνιδιού για τη ΝΔ ήταν σχετικά απλή: Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΓΑΠ έφερε τη χώρα στο Μνημόνιο και υιοθέτησε, σε συνεργασία με το χειρότερο κομμάτι της Ευρώπης, την πολιτική καταστροφής της ελληνικής οικονομίας,

αλλά και αποτυχίας των στόχων εξυγίανσης και μεταρρύθμισης. Απέναντι στην καταστροφική διακυβέρνηση, η ΝΔ αξίωνε την άνοδό της στην εξουσία, ως φορέας διαφορετικής πολιτικής.

Αυτός ο δρόμος ήταν ο μόνος, που μπορούσε να δώσει αυτοδυναμία στη ΝΔ, καθώς το πολιτικό τοπίο άλλαξε δραματικά τα τελευταία δύο χρόνια: Μετά την κατάρρευση των παλαιών διαχωριστικών γραμμών το 1989-90, έγινε σταδιακά σαφές ότι, στην πραγματικότητα υπήρχαν δύο τάσεις σε όλα τα κόμματα, η πατριωτική και η νεοφιλελεύθερη-ψευδοδιεθνιστική. Το Μνημόνιο έφερε τις τάσεις αυτές στην επίσημη πολιτική. Από τη μια αναδείχθηκε ως πατριωτικός-αντιμνημονιακός πόλος η ΝΔ μαζί με την παραδοσιακή αριστερά των ΚΚΕ-ΣΥΡΙΖΑ, ενώ από την άλλη αναδείχθηκε ως νεοφιλελεύθερος-ψευδοδιεθνιστικός πόλος το ΠΑΣΟΚ του ΓΑΠ, με το ΛΑΟΣ, την ΔΗ.ΣΥ. και τη ΔΗΜ.ΑΡ. Δεν είναι καθόλου τυχαίο μάλιστα ότι τα δύο τελευταία κόμματα προέκυψαν επ’ ευκαιρία του Μνημονίου.

Λόγω αυτής της πολιτικής ανακατάταξης, η ΝΔ στερήθηκε, αρχικώς, από μάζες ψηφοφόρων που αναγνώριζαν στην πολιτική του Μνημονίου. Επρόκειτο για νεοφιλελεύθερα στοιχεία και τμήματα ψηφοφόρων που δεν σκέφθηκαν κριτικά και δεν κατανόησαν τις υπαρκτές αντιμνημονιακές διεξόδους στην οικονομική πολιτική – τις οποίες κατά τα άλλα η ΝΔ δεν φρόντισε ποτέ να εκλαϊκεύσει επαρκώς. Η δημοσκοπική και εκλογική άνοδος της ΝΔ περνούσε υποχρεωτικά μέσα από μια πολιτική αναδιαπαιδαγώγηση του εκλογικού της ακροατηρίου – του παραδοσιακού νεοδημοκρατικού και όχι μόνον. Η αναδιαπαιδαγώγηση αυτή περνούσε από τη δικαίωση των αντιμνημονιακών θέσεων του Σαμαρά, διεργασία που εντάθηκε, όταν η αποτυχία της μνημονιακής πολιτικής έγινε πια κραυγαλέα.

Αναμφίβολα, η σημαντικότερη πολιτική αλλαγή που έφερε η πλήρης αποτυχία της μνημονιακής πολιτικής, ήταν ο απεγκλωβισμός λαϊκών και πατριωτικών δυνάμεων από το ΠΑΣΟΚ. Όσοι είχαν πιστέψει με σχεδόν θρησκευτική πίστη τον Ανδρέα Παπανδρέου, ακολουθούσαν με τυφλή εμπιστοσύνη το φυσικό και (όπως νόμιζαν) πολιτικό του τέκνο. Χαρακτηριστική ήταν η μαζική αποχώρηση στελεχών και συνδικαλιστικών οργανώσεων από το ΠΑΣΟΚ στο τελευταίο στάδιο της διακυβέρνησης ΓΑΠ. Δημιουργήθηκε έτσι ανοικτός χώρος για τη νέα ΝΔ του Σαμαρά, ώστε να προσεγγίσει ευρύτερες λαϊκές μάζες. Αυτό απαιτούσε βέβαια κάποιο χρόνο, καθώς οι πολιτικές πεποιθήσεις δεν μεταβάλλονται από τη μία μέρα στην άλλη. Κυρίως, όμως, απαιτούσε καθαρό και πειστικό πολιτικό λόγο από την πλευρά της ΝΔ.

Η διαδικασία ανάταξης του πολιτικού σκηνικού ανατράπηκε απότομα από τη δημιουργία της κυβέρνησης Παπαδήμου. Καταρχάς, η δημιουργία μεταβατικής κυβέρνησης με σκοπό την υπογραφή της δανειακής σύμβασης και την εκταμίευση της έκτης δόσης, δικαίωσε πολιτικά όσους που αμφισβητούσαν την αντιμνημο