Απαισιοδοξία για τη Συρία στο Συνέδριο του Μονάχου

Ο πόλεμος που μαίνεται εδώ και 22 μήνες στη Συρία κυριάρχησε στην ημερήσια διάταξη της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου. Κορυφαίοι διπλωμάτες συμφώνησαν σε ένα σημείο: δεν υπάρχει πιθανότητα η σύγκρουση να τελειώσει σύντομα. Οι παρατηρήσεις που έκανε ο ειδικός απεσταλμένο του Αραβικού Συνδέσμου και του ΟΗΕ, Λαχντάρ Μπραχίμι, στο Μόναχο, στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου έδωσαν την εντύπωση ότι ο ίδιος ελπίζει μόνο σε ένα πολιτικό θαύμα για τη Συρία. Ενώ ενθάρρυνε τον κόσμο να μην

εγκαταλείψει την ελπίδα για την χώρα, ο Μπραχίμι προειδοποίησε επίσης ότι είναι σημαντικό να μην είμαστε αφελείς. Ωστόσο, ο απεσταλμένος του ΟΗΕ εναποθέτει τις προσπάθειές του στο Συμβούλιο Ασφαλείας για μια ακόμη φορά, αν και το σώμα έχει αποτύχει να ενεργήσει επί δύο χρόνια σχεδόν.

Ίσως, όμως, να μην υπάρχει καμία άλλη επιλογή αυτή τη στιγμή, δεδομένης της πραγματικότητας ότι το καθεστώς του προέδρου Μπασάρ Άσαντ εξακολουθεί να αρνείται να μιλήσει με την αντιπολίτευση και προφανώς δεν μπορεί να πειστεί να ενεργήσει διαφορετικά. Έχοντας διαρρεύσει κάποιες πληροφορίες και φήμες σχετικά με την τελευταία εμπιστευτική έκθεση του Μπραχίμι προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, ο απεσταλμένος του ΟΗΕ αποφάσισε να αποκαλύψει μερικές λεπτομέρειες στο κοινό. Στο κείμενο καλεί τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας να συναντηθούν και πάλι για να συζητήσουν για τη Συρία. Εάν δεν μπορούν να συμφωνήσουν στην καταδίκη του καθεστώτος, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιούν ως σημείο αναφορά τη Διακήρυξη της Γενεύης, από τον Ιούνιο του 2012. Σύμφωνα με τον Μπραχίμι, η Διακήρυξη της Γενεύης έχει τη γοητεία της «ασάφειας». Απευθύνει έκκληση για το σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης που θα είναι αποδεκτή σε όλα τα εμπόλεμα μέρη στη Συρία. Ο Μπραχίμι δεν θεωρεί ότι και οι δύο πλευρές θα είναι σε θέση να συμφωνήσουν σε μια κυβέρνηση. Αλλά, όπως ο απεσταλμένος του ΟΗΕ είπε, «κάποιος πρέπει να έχει και κάποια ελπίδα».

Διεθνές αδιέξοδο

Προς το παρόν, η διεθνής κοινότητα έχει μπλοκάρει στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Και καθώς δεν καταφέρνει να δράσει, ο κόσμος στηρίζει έμμεσα το καθεστώς, σύμφωνα με τον Moaz al-Khatib, επικεφαλής της αντιπολίτευσης του Εθνικού Συνασπισμού της Συρίας. Πράγματι, η εκστρατεία καμένης γης στη Δαμασκό συνεχίζεται: 60.000 Σύριοι έχουν σκοτωθεί στις συγκρούσεις, το 40% των υποδομών της χώρας έχει καταστραφεί και περισσότερα από τρία εκατομμύρια σπίτια δεν είναι πλέον κατοικήσιμα. Χιλιάδες Σύριοι σήμερα μαραζώνουν στις φυλακές, καθώς οι στοχευμένες επιθέσεις εναντίον αμάχων συνεχίζονται. Άνθρωποι που περιμένουν σε ουρές αρτοποιείων έχουν σκοτωθεί. Ακόμη και παιδιά σε σχολείο έχουν γίνει στόχος από το καθεστώς.

Παρ ‘όλα αυτά, ο Khatib επιδιώκει τον διάλογο με το καθεστώς Άσαντ, υπό την προϋπόθεση ότι θα απελευθερωθούν όλοι οι πολιτικοί κρατούμενοι. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα πρώτο βήμα προς μια πολιτική λύση. Αλλά ο Khatib προειδοποίησε ότι εάν το καθεστώς δεν δεχθεί την προσφορά του, τότε ο εμφύλιος πόλεμος θα έχει όλο και περισσότερο αρνητικές επιπτώσεις για το σύνολο της περιοχής.

Ο ρόλος του Ιράν

Με την κατάσταση στη Συρία να επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα, κανείς δεν επικροτεί τις δηλώσεις του ιρανού υπουργού Εξωτερικών Αλί Ακμπάρ Σαλέχι, ο οποίος είπε ότι μια πολιτική λύση χρειάζεται περισσότερο χρόνο. Σύμφωνα με τον Σαλέχι, η Τεχεράνη έχει μιλήσει με την αντιπολίτευση και καλωσορίζει μια ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης. Η ιστορία θα αποφασίσει ποιος έχει δίκιο και ποιος όχι, είπε. Σε κάθε περίπτωση, η Ισλαμική Δημοκρατία ισχυρίζεται ότι οι Σύριοι θα πρέπει να αποφασίσουν την πολιτική τύχη της χώρας τους οι ίδιοι. Αλλά ο Ruprecht Polenz, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του γερμανικού κοινοβουλίου, έκανε μια ερώτηση που παρέμεινε αναπάντητη: Γιατί τότε το Ιράν υποστηρίζει το καθεστώς με όπλα;

Αίσθημα αδυναμίας

Ένα αίσθημα αδυναμίας επισκίασε τη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου. Από απόγνωση, έγιναν νέες προτάσεις που ήταν επίσης εξαιρετικά προβληματικές. Ο Kenneth Roth, διευθυντής της οργάνωσης Human Rights Watch, δήλωσε ότι αν η Ρωσία χρησιμοποιήσει το βέτο της και πάλι στο Συμβούλιο Ασφαλείας, τότε το σώμα θα μπορούσε να παρακαμφθεί. Αλλά η πρόταση του Roth έρχεται σε αντίθεση με τη συνεχή εξάρτηση του απεσταλμένου του ΟΗΕ Μπραχίμι για το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Ο γερουσιαστής των ΗΠΑ Τζον ΜακΚέιν έκανε μια ασυνήθιστη πρόταση. Αγνοώντας όλες τις προηγούμενες διαβεβαιώσεις ότι οι πύραυλοι Patriot του ΝΑΤΟ στην Τουρκία είχαν αμυντικό χαρακτήρα, ο ΜακΚέιν πρότεινε τη χρήση αυτών των οπλικών συστημάτων για να καταρρίψουν μαχητικά αεροσκάφη της Συρίας. Ο γερουσιαστής δήλωσε ότι οι πύραυλοι έχουν βεληνεκές που φτάνει στο Χαλέπι. Πρότεινε ότι οι πύραυλοι Patriot να χρησιμοποιηθούν για να δημιουργήσουν μια ασφαλή ζώνη και να κερδίσουν ξανά την εμπιστοσύνη του λαού της Συρίας.

Οι φόβοι του εξτρεμισμού

Η έλλειψη εμπιστοσύνης του συριακού λαού στη Δύση θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο μέλλον. Ο ΜακΚέιν είπε ότι μίλησε με ένα δάσκαλο σε ένα στρατόπεδο προσφύγων της Συρίας στην Τουρκία, ο οποίος ορκίστηκε εκδίκηση για εκείνους που δεν βοηθούν το λαό της Συρίας. Ο γερουσιαστής των ΗΠΑ εξέφρασε την ανησυχία ότι αυτός ο δάσκαλος θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια τάση. Ο ΜακΚέιν είπε ότι αναμένει αύξηση του εξτρεμισμού στη Συρία και σε ολόκληρη την περιοχή, μια εκτίμηση που συμμερίστηκαν σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες στο πάνελ συζήτησης.

Η Δαμασκός στο σκοτάδι

Δεν υπάρχουν και πολλά να ελπίζουμε για τη Συρία προς το παρόν. Ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, πρόεδρος της διάσκεψης του Μονάχου, πρόσφερε μια αχτίδα ελπίδας. Είπε ότι στο παρασκήνιο γινόταν παράλληλα πολλές διαπραγματεύσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες πολιτικές ευκαιρίες. Αλλά η διπλωματία είναι μία διακριτική επιχείρηση. Και δεν διέρρευσε καμιά είδηση​ από τα παρασκήνια κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Το σκοτάδι στη Δαμασκό -όπως φαίνεται – ρίχνει τη μεγάλη σκιά του ως το Μόναχο, αυτές τις μέρες.

dw.de