GO Talks: "Make E3 Great Again!"

Το μεγάλο μας Τσίρκο...

Άλλες χρονιές, τέτοιες μέρες ετοιμάζαμε βαλίτσες. Είτε εγώ, είτε κάποιο άλλο από τα παιδιά της ομάδας. Βαλίτσες, κάμερες, laptop, powerbanks και... πολλά ζευγάρια κάλτσες. Πολλά μπορεί να πει κάποιος για την Ε3, πολλά αρνητικά, όπως το πόσο "cringe" και άβολες είχαν καταντήσει οι περισσότερες συνεντεύξεις Τύπου τα τελευταία χρόνια (με πρωτοστάτη -ποιον άλλον;- τη Ubisoft φυσικά, με τις επικές παρουσιάσεις των Just Dance,

Η Ε3 είναι μια γιορτή για το gaming, για την ακρίβεια, είναι η "Mεγάλη Eβδομάδα" της βιομηχανίας του gaming. Μια σπουδαία ευκαιρία να δούμε από κοντά και να μιλήσουμε με τους ανθρώπους που φτιάχνουν τα παιχνίδια που θα παίξουμε τον επόμενο χρόνο ή τα παιχνίδια που μας μεγάλωσαν (ε, δεν συναντάς κάθε μέρα τον Tim Schafer, τον Kazunori Yamauchi, τον Cliff Bleszinski, τον Feargus Urquhart και πολλούς άλλους. Πώς να το κάνουμε;). Μια πρώτη ματιά σε software και hardware που θα κυκλοφορήσει στο μέλλον. Μια μοναδική και σπάνια ευκαιρία να βρεθείς, να γνωρίσεις και να μιλήσεις με gamers/ εκπροσώπους Τύπου από κάθε γωνιά του πλανήτη, και έτσι να μάθεις την κουλτούρα τους, να ανταλλάξεις απόψεις, να γνωρίσεις πράγματα, και να επιστρέψεις πιο "σοφός".

Η Ε3 δεν είναι απλά το αντίστοιχο ενός "σαλονιού αυτοκινήτου" της βιομηχανίας του gaming. Είναι κάτι περισσότερο, και για όσους βρίσκονται στο L.A. αλλά και για όσους την παρακολουθούν από μακριά, ξενυχτώντας και περιμένωντας με αγωνία να μάθουν τις τελευταίες εξελίξεις. Εγώ είχα την τύχη να βρεθώ σε αυτό το "τσίρκο" πολλές φορές, από το 2005 μέχρι και το 2018, και την έχω βιώσει και από τις δύο πλευρές, και του επισκέπτη και του θεατή εξ αποστάσεως. Και πολλές είναι οι στιγμές που θα μπορούσα να καταγράψω σε αυτό το άρθρο ως τις πλέον σημαντικές και ανεξίτηλες στη μνήμη μου από την έκθεση, αλλά θα διαλέξω δύο.

Η πρώτη είναι η συνέντευξη Τύπου της Sony το 2013, στις περιβόητες σκηνές και δηλώσεις για τα "μεταχειρισμένα παιχνίδια". Πιστέψτε με, το vibe εκείνης της παρουσίασης κανένα video δεν μπορεί να το μεταφέρει. Ήταν επιπέδου γηπέδου ή συναυλίας. Η δεύτερη στιγμή που θα κρατήσω ήταν η συνέντευξη που πήρα από τον CEO και ιδρυτή της Level 5, τον Akiro Hino, μια συνέντευξη που είχε κανονίσει η αντιπροσωπεία της Bandai Namco στην Ελλάδα. Ο Hino μπορεί να μην είναι προβεβλημένος και "trendy" όπως ο Kojima ή άλλοι δημιουργοί των ημερών μας, αλλά ρίξτε μια ματιά στο βιογραφικό του και θα καταλάβετε το δέος που ένιωσα όταν μου έδωσε το χέρι, καθήσαμε δίπλα και μιλήσαμε για περίπου 20 λεπτά για το Ni No Kuni 2. Μεγάλες στιγμές για κάποιον που κάνει τη δική μας δουλειά. Για αυτά, και για πολλά ακόμα, αγαπάμε την Ε3. Και για αυτά θα μας λείψει.

Γιώργος Καλλίφας

Πλάκα έχει να προσπαθείς να εντοπίσεις κορυφαίες (από κάθε άποψη) στιγμές σε μία εκδήλωση που προσωπικά παρακολουθώ σχεδόν 20 και βάλε χρόνια. Βέβαια ασύγκριτη είναι η εμπειρία του να βρίσκεσαι εκεί αυτοπροσώπως, και εγώ είχα το προνόμιο αν και αποδεικνύεται πολύ κουραστική (σωματικά) εμπειρία σε σχέση με την πιο «άπλα» Gamescom. Αλλά καλώς ή κακώς, όλες οι κορυφαίες εξελίξεις στην αγαπημένη μας ασχολία (έστω, ένα 99%), σε Ε3 έχουν παρουσιαστεί και ανακοινωθεί.

Όπως το φοβερό μπάσιμο της Microsoft προ αμνημονέυτων χρόνων, όταν ο Peter Moore «έσπαγε» το μονοπώλιο της Sony σε μεγάλους «κονσολάδικους» τίτλους επιδεικνύοντας το tattoo του GTA IV. Γεγονός που ξεκίνησε ένα γαϊτανάκι που κατέληξε στο να μην υπάρχει πλέον η έννοια του «αποκλειστικού» παιχνιδιού πέραν εξαιρέσεων και φυσικά των παιχνιδιών που βγαίναν από τα studio των platform holders. Ίσως ακούγεται ήσσονος σημασίας σήμερα, αλλά το ’06 η MS έσπασε δεκάδες (κυριολεκτικά δεκάδες) αποκλειστικότητες στην αγορά των κονσολών και πάλεψε ακόμα και στην ιδιαίτερη ιαπωνική αγορά.

Και οι τρεις μεγάλοι είχαν καταστροφικές στιγμές, και η αλήθεια είναι ότι αυτές μένουν πολύ έντονα χαραγμένη στη μνήμη. Οι παρουσιάσεις του PS3 και του One υποτίμησαν τον αγοραστή-καταναλωτή-gamer όσο δεν πάει, και οι δύο κονσόλες το πλήρωσαν αντιστοίχως (το PS3 λιγότερο αφού η κατάσταση διορθώθηκε σε ένα-δύο χρόνια). Η παρουσίαση του Wii U ήταν η πιο απολαυστική «καταστροφή», αφού κανείς δεν καταλάβαινε τι βλέπει. Η N προσπάθησε να δημιουργήσει μυστήριο, να δείξει μόνο το tablet, δεν ξέρω τι θέλησε να κάνει, αλλά δεν είναι καλό να τελειώνει η παρουσίαση νέας κονσόλας και να μη ξέρεις τι βλέπεις. Τα διόρθωσε με το Switch για το οποίο ο γράφων έχει μακράν τη χειρότερη άποψη σχετικά με κονσόλες της Ν.

Θα ξεχωρίσω μία ακόμη στιγμή που αποτελεί προσωπική εμπειρία και που είναι ένα θερμό και εκτός PR ασφυκτικών πλαισίων με τον σπουδαίο Ted Price της Insomniac, που στην Ε3 του 2014 καθόταν παραμελημένος στο ανοικτό booth του αξεπέραστου Sunset Overdrive, αφού και το One είχε χαμηλό traction, και τα γούστα του κοινού άλλαζαν ραγδαία. Δεν έβρισκες slot για άλλα παιχνίδια της MS και ο Price στεκόταν έξω από το SO και χαιρετούσε κόσμο. Χαμηλών τόνων, με μεγάλη αγάπη για τα παιχνίδια που δημιούργησε, ενθουσιασμένος για ένα διαμάντι που αγνοήθηκε (SO) και απόλυτα προσγειωμένος, χωρίς την ανάγκη ενός PR τσοπανόσκυλου από δίπλα να τον λοξοκοιτάει κάθε λίγο και λιγάκι. Η MS δεν επένδυσε όσο έπρεπε. Τώρα, γύρισες στο σπίτι σου και θα κάνεις σπουδαία πράγματα και πάλι.

Σάββας Καζαντζίδης

Προσπάθησα αρχικά να θυμηθώ στιγμές, καλές και κακές της Ε3. Από το φιάσκο με τα μεταχειρισμένα παιχνίδια του Xbox One και το trolling της Sony με εκείνο το βιντεάκι 20 δευτερολέπτων, στα cringe χορευτικά show της Ubisoft, την θρυλική παρουσίαση του Project Natal του Molyneux στην Ε3 2009 και τα demo που κολλάνε στη χειροτερη στιγμή μιας live παρουσίασης. Εκατοντάδες στιγμές, και άλλες τόσες λεπτομέρειες στην κάθε στιγμή. Άλλες χάθηκαν, άλλες πέρασαν στο πάνθεον cult σκηνών και memes, και όλες εν τέλει συνέβαλλαν σε αυτή τη γλυκιά μελαγχολία με την οποία θυμάμαι τις παλιότερες Ε3, σχεδόν ρομαντικά.

Και δεν νομίζω ότι πρόκειται για την κλασική εξιδανίκευση του παρελθόντος, πιστεύω ότι πράγματι υπήρχε διάχυτος εκείνα τα χρόνια ένας μεταδοτικός, ενθουσιώδης "πυρετός". Η αίσθηση ότι στο εκθεσιακό κέντρο του Λος Άντζελες χτυπούσε η καρδιά της βιομηχανίας, οι εξελίξεις έτρεχαν, η επόμενη μεγάλη αποκάλυψη ήταν προ των πυλών. Ηταν όλα και όλοι εκεί. Οι εταιρίες, οι δημιουργοί, τα μέσα, οι gamers, ο Γιώργος να διακτινίζεται από booth σε booth σε cosplayers και παρουσιάσεις και στα ενδιάμεσα δεκάλεπτα κενά να μας στέλνει. "Τι μας ετοιμάζουν απόψε οι μεγάλες εταιρίες; Λες ρε να πούνε για το καινούριο PlayStation; Θα έχουμε νεο Fallout; Άμα δω gameplay από νέο Halo θα πεθάνω. Γιώργο πρόλαβες να παίξεις το Far Cry ρε;".

Οι developers έβγαιναν σαν ροκσταρς με μπόλικο ζελέ στη σκηνή, τα πλήθη έσκουζαν και παραληρούσαν στην παραμικρή υπόνοια για την επόμενη μεγάλη αποκάλυψη. Ξενύχτια ατελείωτα με αναψυκτικά και πίτες για να δούμε live τις παρουσιάσεις και να σχολιάζουμε με φίλους και συναδέλφους, και η μπάλα φωτός που έβγαινε από τη ράβδο για να φωτήσει σταδιακά το παγωμένο σπήλαιο του Skyrim σε εκείνο το πρώτο gameplay trailer να έχει στοιχειώσει τα όνειρά μου. Το ζούσαμε λίγο παραπάνω, ειδικά την περίοδο των PS3/ Xbox 360/ Wii, που το τεχνολογικό άλμα ήταν κάτι παραπάνω από αισθητό, τα fanboyλίκια ήταν στα ντουζένια τους και η βιομηχανία μεταβαλλοταν σε κάτι πραγματικά γιγαντιαίο.

Ναι, οι εποχές έχουν αλλάξει, και ήδη είδαμε την έκθεση και την προσέγγιση των εταιριών να μεταλλασονται σε κάτι πιο άχαρο, πιο προβλέψιμο και μανατζεριστικο event. Αλλα να πω ότι δεν μου λείπει η Ε3, ο ενθουσιασμός και τα ξενύχτια; Μου λείπουν. Να πω ότι δεν μου λείπει η Aysha Tyler; Μου λείπει ρε φίλε.

Χρήστος Λιάπης

Κατά γενική ομολογία τα τελευταία χρονιά η έκθεση Ε3 της βιομηχανίας των video games έχει χάσει αρκετή από την αίγλη που την περιτύλιγε κατά το παρελθόν. Το παραπάνω γεγονός εχει οδηγήσει αρκετό κόσμο -εταιρείες και κοινό- να μην "θεώρει" την έκθεση σημαντική και την σνομπάρουν, με διάφορους τρόπους.

Η αλήθεια είναι ότι η έκθεση κατά την διάρκεια της ζωής της είχε τα πάνω της αλλά και τα κάτω της, παράγοντας μερικές καλές, κακές αλλά και άσχημες στιγμές. Μερικά παραδείγματα είναι η αποκάλυψη του Kinect από την Microsoft το 2010, η εμφάνιση του Gabe Newell κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της Sony το 2010, ανακοινώνοντας την κυκλοφορία του Portal 2 στο PlayStation 3. Από την λίστα με της καλύτερες στιγμές των Ε3 δεν θα μπορούσε να λείπει ολόκληρη η παρουσίαση της Bethesda στην Ε3 2015, όπου ξεκίνησε με υλικό από το DOOM, συνέχισε με το πολυαναμενόμενο ντεμπούτο του Dishonored 2 και τελείωσε με την αποκάλυψη του Fallout 4 που έγινε πολύ πιο σοκαριστικό γεγονός, λέγοντας ότι το παιχνίδι θα ήταν διαθέσιμο σε λίγους μήνες... Πού να ξέραμε τότε τι θα μας περίμενε με τον τίτλο.

Ακόμη μια σημαντική στιγμή, μπορούμε να θεωρήσουμε την ανακοίνωση του Final Fantasy VII Remake το 2015, που ήρθε να ικανοποιήσει το όνειρο πολλών χιλιάδων fan της σειράς...το άλλο μεγάλο όνειρο του Half-Life 3, να δούμε το πότε και αν θα πραγματοποιηθεί;;; Μετά έχουμε την Ε3 του 2013, όπου η Sony και η Microsoft είχαν προγραμματίσει να παρουσιάσουν τις κονσόλες της επόμενης τότε γενιάς -Xbox One & PlayStation 4-, όπου η MS τα έκανε θάλασσα και έχασε προσωρινά τη μάχη από την Sony.

Και επειδή εάν συνεχίσω να σκαλίζω την μνήμη μου, θα μπορέσω να γράψω ολόκληρο βιβλίο, λέω να κλείσω το κειμενάκι μου κάπου εδώ.

Άγγελος Ζλατινούδης

Έχω μια μεγάλη φοβία πως τα ψηφιακά Summer of Gaming events που βλέπουμε φέτος λόγω του ιού, θα είναι ένα ακόμα καρφί στο επερχόμενο φέρετρο της Ε3. Και λέω φοβία, γιατί δε μου αρέσει καθόλου η προχειρότητα του πως πάει να αλλάξει η βιομηχανία στον τομέα των παρουσιάσεων. Ο χορός μάλλον ξεκίνησε πριν μερικά χρόνια από τα Nintendo Directs (που απεχθάνομαι) και συνέχισε με διάφορες εταιρίες να μένουν εκτός της Ε3 με δικούς τους χώρους αρχικά και μετά με δικά τους μόνο digital events.

Και όπως πάει η κατάσταση, θα καταλήξουμε απλά να έχει ο καθένας όποτε του καπνίσει κάποιο stream, κονσέρβα βεβαίως βεβαίως, που ξερά και απλά θα μας πετάει ένα νέο trailer και θα προχωράμε παρακάτω. Δε λέω πως μου λείπουν οι πληρωμένοι χειροκροτητές, αλλά μου λείπει πολύ το συναίσθημα μιας live παρουσίασης υψηλών προδιαγραφών και σκηνικών αλλά και η ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα από χιλιάδες/ δεκάδες χιλιάδες άτομα μέσα σε ένα στάδιο/ αμφιθέατρο/ αίθουσα. Μου λείπει το πραγματικό μεράκι πίσω από τέτοιες ακριβές παραγωγές, οι αστείες σκηνές εντυπωσιασμού, τα cringe στραβοπατήματα και όλα τα καλά και κακά στοιχεία μιας πενθήμερης υπερπαραγωγής.

Μου λείπει ο καταιγισμός πληροφοριών, ο χαμός στα forums με τα εκατοντάδες νέα, οι ατελείωτες συζητήσεις και καυγάδες, ευγενικοί και μη! Πιο πολύ όμως, μου λείπει το συναίσθημα ότι για μια εβδομάδα, το Gaming βρισκόταν στο παγκόσμιο προσκήνιο. Ότι ήταν η ετήσια gaming week και όλοι μας είχαμε την τιμητική μας. Για αυτό θέλω την Ε3 πίσω, ζωντανή και ισχυρότερη από ποτέ. Random παρουσιάσεις τίτλων μέσα στη χρονιά είχαμε πάντα. Δε θέλω να σκοτώσουμε μια εβδομάδα γεμάτη gaming για να έχουμε απλά μερικα νερόβραστα 20-30λεπτα κονσερβοποιημένα video των 5-6 μεγάλων publishers, διάσπαρτα μέσα σε όλο το καλοκαίρι. Χάνεται όλη η γλυκιά ατμόσφαιρα αυτού του gaming party, που σκορπιζόταν απλόχερα σε όλο τον πλανήτη.

Αλέξανδρος Μιχαλιτσιάνος

H E3 για δεκαετίες θεωρείται ως το μεγαλύτερο event στη βιομηχανία του gaming. Όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστές κονσολών και publishers έκαναν παραδοσιακά στην έκθεση τις παρουσιάσεις των καινούργιων μηχανημάτων και τίτλων που θα κυκλοφορούσαν στο μέλλον, και πέρα από τις b2b επαφές και το networking που γινόταν στο παρασκήνιο, αποτελούσε μια γιορτή για τα video games.

Όλοι μας μπορούμε να θυμηθούμε τα κονταροχτυπήματα μεταξύ των εταιρειών, με ατάκες που πλέον ανήκουν στην video game ιστορία, όπως το «299» που ξεστόμισε ο πρόεδρος της Sony Computer Entertainment of America, Steve Race, ως τιμή για το PlayStation στην E3 1995, αλλά και ιδιαίτερες στιγμές, όπως την παρουσίαση της Sony στην E3 2013 για το PlayStation 4, που αποτελεί ακόμα και σήμερα υπόδειγμα marketing, ή την cringeworthy εμφάνιση του θρυλικού Shigeru Miyamoto παρέα με τον CEO της Ubisoft Yves Guillemot κρατώντας όπλα του Mario + Rabbids Kingdom Battle στην E3 2017.

Τα τελευταία χρόνια όμως, μεγάλα ονόματα όπως η Sony απέχουν, αφού με την εξέλιξη της τεχνολογίας οι εταιρείες πλέον μπορούν να επικοινωνήσουν άμεσα με το κοινό τους ανά πάσα στιγμή, χωρίς να χρειάζεται να περιμένουν την E3 ή οποιαδήποτε άλλη έκθεση. Με την φετινή ακύρωση λόγω COVID-19, βλέπουμε πολλά streaming events να προσπαθούν να αντικαταστήσουν το κενό που αφήνει, και τα οποία σε περίπτωση που κριθούν επιτυχημένα, υπάρχει ενδεχόμενο να οδηγήσουν και σε άλλες αποχωρήσεις εταιρειών από μελλοντικές διοργανώσεις της έκθεσης.

Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η μορφή και ο τρόπος που θα αποφασίσει να οργανώσει η ESA την επόμενη E3, που εκτός απρόοπτου θα γίνει το 2021, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο για το μέλλον, τη σημασία, αλλά και την θέση της ως το σημαντικότερο event της βιομηχανίας του gaming.

Χρήστος Ντίνος

Παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν υπήρξα φανατικός με το ποδόσφαιρο και η ασχολία μου με τα τεκτενόμενα γύρω από αυτό παραμένει μέχρι και σήμερα επιδερμική, πάντα ζήλευα τους ποδοσφαιρόφιλους για την καλοκαιρινή τους περίοδο. Την περίοδο, δηλαδή, όπου τα μεταγραφικά σενάρια έπαιρναν φωτιά, οι αθλητικές εφημερίδες, που μετέφεραν νέα και παρασκήνιο για την «επόμενη βόμβα», μοσχοπουλούσαν πριν καν στεγνώσει το μελάνι σε αυτές, και γενικότερα όλος ο αθλητικός κόσμος τελούσε υπό καθεστώς αναβρασμού και έντονης κινητικότητας.

Με τα χρόνια, καταλαβαίνοντας ότι το δικό μου «άθλημα», αυτό με το οποίο μπορούσα να φανατιστώ και να εντρυφήσω στο κόσμο του σαν άλλος γνήσιος καφενόβιος ‘Ελλην, είναι το gaming, δεν άργησα να καθιερώσω συνειδησιακά μέσα μου την E3, σαν την αντίστοιχη μεταγραφική περίοδο της βιομηχανίας των βιντεοπαιχνιδιών. Παρά το γεγονός ότι ο πυρήνας της έκθεσης σπανίως αφορούσε οποιοδήποτε είδος μεταγραφής, το αίσθημα της αναστάτωσης και της έξαψης την περίοδο που “έτρεχε” η E3 ζούσε μέσα μου περισσότερο από ποτέ.

Η μόνιμη ανανέωση στην ιστοσελίδα διαφόρων ειδησεογραφικών site, για το update που θα ερχόταν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με τις ανακοινώσεις για όλους τους νέους τίτλους που ανακοινώθηκαν, τα ξενύχτια για την ζωντανή αναμετάδοση συνεντεύξεων τύπου από τους κολοσσούς του χώρου (ειδικά σε ανακοινώσεις νέων κονσολών δεν σηκωνόμασταν ούτε για την ανάγκη μας), με το απαραίτητο κους-κους στα αντίστοιχα chat-rooms, τα αναλυτικά previews που μελετούσαμε εξονυχιστικά από κάθε είδους hands-on και άλλες τόσες εμπειρίες που είναι ταυτισμένες με την E3, για εμένα πάντα δημιουργούσαν αυτή την ατμόσφαιρα γιορτής και επισημότητας, εκείνο το αίσθημα δηλαδή ότι όλη η βιομηχανία «φοράει τα καλά της». Και παρά το γεγονός ότι καταλαβαίνω απόλυτα για ποιο λόγο η έκθεση αυτή κρίνεται ασύμφορη πλέον (τουλάχιστον για τις μεγάλες εταιρίες) δεν μπορώ να μην εκφράσω την λύπη μου για την απουσία της και την νοσταλγία που θα νιώθω από εδώ και έπεται για αυτήν.

Δημήτρης Αγγέλου

Με το σκεπτικό ορισμένων εταιρειών, που αποτελούν και αναμφισβήτητα μεγάλα ονόματα της βιομηχανίας, να μην παρευρίσκονται στην έκθεση και να παραλείπουν την E3, έχοντας παράλληλα πλάνα για τη διεξαγωγή ξεχωριστών, δικών τους παρουσιάσεων, κατά τη διάρκεια των οποίων σχεδιάζουν να προβάλλουν ενημερώσεις, ειδήσεις κ.α. σχετικά με τις παραγωγές τους, είναι επομένως λογικό να υπάρχει έντονος σκεπτικισμός και προβληματισμός από πλευράς της κοινότητας επάνω στο συγκεκριμένο θέμα, και κυρίως σχετικά με την "πηγή" από την οποία θα "απορρέουν" τα νέα και οι εξελίξεις της βιομηχανίας τα επόμενα χρόνια, καθώς και με τον τρόπο που αυτές θα προωθούνται προς τους καταναλωτές, είτε μαζεμένες από κάποιο άλλο μέσο, είτε σκόρπιες απο' δω κι απο' κει.

Αναμφίβολα η E3 μάς έχει προσφέρει αρκετές στιγμές, πλημμυρισμένες από χαρούμενα συναισθήματα, με τις παρουσιάσεις της κατά την πολυετή πορεία της στο χώρο της gaming δημοσιογραφίας, έχοντας αποκτήσει τουλάχιστον σημαντική αξία ανά τα χρόνια στα μάτια του κοινού, με έντονη αναμονή για τη στιγμή της εκάστοτε παρουσίασης και με κίνηση γενικότερα στο χώρο του gaming.

Οι στιγμές αυτές είναι πολλές και σίγουρα διαφορετικές για τον καθένα, ανάλογα με τα γούστα και τις προτιμήσεις μας, αλλά μία από αυτές φάνηκε στα μάτια του γράφοντος -όντας φανατικός λάτρης ολόκληρου του franchise- στα πρώτα λεπτά από την παρουσίαση της Sony στην E3 του 2016, όταν η φιγούρα του Κράτου ξεπρόβαλε κυριολεκτικά από το σκοτάδι και εθεάθη στο φως κατά τη διάρκεια του demo που παρουσιάστηκε τότε, έπειτα από μία ανατριχιαστική εισαγωγή με την ερμηνεία live ορχήστρας που απαρτίζονταν από αρκετές δεκάδες άτομα, παίζοντας ένα -ούτως ή άλλως ανατριχιαστικό- κομμάτι από το εκπληκτικό soundtrack του τίτλου, σημαίνοντας με αυτό τον τρόπο την ολοκληρωτική αναβίωση της "κουρασμένης" τότε σειράς σε όλους της τους τομείς.

Γιώργος Ανδρεαδάκης

Για να είμαστε δίκαιοι και σωστοί, θα πρέπει να ξεκινήσουμε με μια αλήθεια. Ευχάριστη, δυσάρεστη, δεν έχει σημασία, η αλήθεια είναι πάντα η αλήθεια και τα υποσκιάζει όλα. Είναι υπερατού. Κάτι που θα πρέπει να παραδεχτούμε μεταξύ μας λοιπόν, ως gamers, είναι ότι η Ε3 δεν έχει καμία χρησιμότητα εδώ και αρκετά χρόνια. Έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί ανάγκη, και έχει μείνει μόνο η γιορτή του πράγματος. Το πάρτι, η συνεύρεση, το σουαρέ, πείτε το όπως θέλετε, αλλά η ουσία δεν αλλάζει, έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που περιμέναμε μέρες και μήνες για ενημέρωση. Όλα όσα βλέπουμε σε μια Ε3, μπορούμε άνετα να τα δούμε οποιαδήποτε στιγμή, μιας οποιαδήποτε ημέρας.

Η μόνη πρακτική σημασία μιας τέτοιας έκθεσης, συνεχίζει να βρίσκει αντίκρισμα στους ανθρώπους της βιομηχανίας, όπου και αποτελεί διαχρονικά τόπο συνάθροισης, γνωριμιών και συμφωνιών. Από εκεί και πέρα, για εμάς τους gamers, δεν έχει και πολλά να προσφέρει που δεν θα μαθαίναμε μέσα σε δευτερόλεπτα στην παλάμη του χεριού μας. Επομένως, θα μου πείτε, δεν έγινε και τίποτα που ακυρώθηκε φέτος ή που είχε ήδη πάρει την κατιούσα, σωστά; Κι όμως, όχι.

Γιατί είμαστε άνθρωποι κι όχι ρομπότ. Δεν κινούμαστε μόνο με ό,τι είναι αναγκαίο ή έχει πρακτική χρήση. Θέλουμε και την γιορτή μας, θέλουμε και τα ορόσημα για αυτό που αγαπάμε. Να ξέρουμε ότι κάθε χρόνο τέτοια εποχή θα ζήσουμε το δικό μας μικρό πανηγυράκι. Άλλοι γιορτάζουν με κλαρίνα και σουβλάκια την γέννηση της Παναγίας, άλλοι πίνουν μπύρες για να γιορτάσουν τον θερισμό, εμείς την βρίσκουμε με cringy τύπους που δείχνουν κονσόλες και Ιάπωνες με σπαστά αγγλικά που μας δείχνουν βιντεάκια, τι να κάνουμε τώρα;

Γιατί δεν είναι η έκθεση αυτή καθ’ αυτή που θα μας λείψει πραγματικά, αλλά το συναίσθημα και ο συμβολισμός μιας μεγάλης μέρας για κάτι που αγαπάς. Με όλα τα στραβά που μπορεί να έχει. Πόσο μάλλον φέτος, με την νέα γενιά στο κατώφλι. Και πάλι, θα δούμε παρουσιάσεις των νέων κονσολών, αλλά δεν θα είναι το ίδιο. Και για να κλείσουμε με άλλη μία κλισέ αλήθεια λοιπόν, μιας και έτσι ξεκινήσαμε: κάποιες φορές ίσως πρέπει να χάσεις κάτι για να το εκτιμήσεις.

Λάμπρος Δημακόπουλος

Θα το πιάσω το θέμα λίγο διαφορετικά. Θα μιλήσω για τους λόγους που δεν θα μου λείψει η Ε3.

Δεν θα μου λείψουν οι βαρύγδουπες ανακοινώσεις για το πώς παρουσιάζουν τους τίτλους τους οι εταιρείες και πώς αυτοί προκύπτουν στο τέλος. Δεν θα μου λείψουν τύποι σαν τον Todd Howard και τον Peter Molyneux, οι υποσχέσεις των οποίων κατέληγαν, λίαν συντόμως, να συναγωνίζονται υποσχέσεις (και ψέματα) πολιτικών. Δεν θα μου λείψουν παπαγαλίσματα τύπου “immersion”, “open world”, “ground breaking approach” και άλλα τέτοια φαιδρά, για τα οποία έχω μεγαλώσει πολύ για να με εντυπωσιάζουν.

Κατ’ επέκταση, δεν θα μου λείψει ούτε και η μούρη του Guillemot, η εταιρεία αλλά και η ύπαρξη του οποίου έχουν ταυτιστεί με αυτές τις λέξεις. Δεν θα μου λείψουν τα fanboys και τα fangirls που στριγγλίζουν μετά μανίας σε κάθε ανακοίνωση, ακόμα και αν η ανακοίνωση που γίνεται είναι ό,τι χειρότερο θα μπορούσε να προβάλει η εκάστοτε εταιρεία τη δεδομένη στιγμή. Δε θα μου λείψουν τα σόου και τα πανηγύρια επί σκηνής, ειδικά όταν αυτά γίνονται για άσχετους λόγους και όχι για να συσχετιστούν με την παρουσίαση ή την προώθηση κάποιου τίτλου.

Δεν θα μου λείψουν, ωστόσο, και άλλα πράγματα. Δεν θα μου λείψουν οι απουσίες των παρουσιάσεων μεγάλων ή και μικρότερων εταιρειών από την έκθεση τα τελευταία χρόνια. Ναι, σε σας απευθύνομαι αγαπημένες μου Nintendo, Sony, ΕΑ και όλες οι υπόλοιπες που αποφασίσατε να σηκώσετε ψηλά τον αμανέ και να το παίξετε ανεξάρτητες. Δεν θα μου λείψει η προβολή των μεγάλων παρουσιάσεων εκείνες τις άγριες ώρες (για τα δικά μας δεδομένα), όπου έπρεπε να ξαγρυπνήσουμε ή να σηκωθούμε νωρίς-νωρίς, ευελπιστώντας να ακούσουμε κάτι ωραίο και σπουδαίο – και συχνά να απογοητευτούμε. Κυρίως, όμως, δεν θα μου λείψουν οι τακτικές προσέγγισης των influencers, αγνοώντας πως οι ίδιοι οι παίκτες είναι αυτοί που την ανέστησαν και την έδωσαν την αίγλη με την οποία πορευόταν μέχρι στιγμής.

Έτσι, όμως, πορεύτηκε η έκθεση μέχρι στιγμής, έτσι τη συνηθίσαμε, έτσι την αγαπήσαμε. Άρα, μήπως υπάρχει οξύμωρο; Μήπως, τελικά, μου λείψει ακριβώς για αυτούς τους λόγους;

Κώστας Παπαμήτρου

Λίγο η ακύρωση της φετινής Ε3 λόγω της πανδημίας, λίγο η ήδη αποδυναμωμένη φύση της έπειτα από την περσινή απουσία της Sony, ίσως να μας οδηγήσει σύντομα σε μία μόνιμη ακύρωσή της. Άλλωστε τα κάθε State of Play, Inside Xbox, Nintendo Direct υποθέτουμε ότι σημειώνουν υπερ-αρκετά νούμερα θέασης ώστε, σε συνδυασμό με τα “ψίχουλα” που δαπανούνται για το στήσιμό τους, μάλλον να αντισταθμίζεται το κόστος του “πανηγυριού” της E3.

Μπορεί η ποιότητα των E3 να είχε διακυμάνσεις, εντούτοις, όσες απογοητεύσεις και μυθικά “καραγκιοζιλίκια” κι αν είδαμε (μέρος της γοητείας θα έλεγε κανείς), δύσκολα πιστεύουμε θα αμφισβητήσει κανείς το hype και τον ενθουσιασμό, που απογειωνόταν με γοργούς ρυθμούς πριν την έναρξη των συνεντεύξεων Τύπου (ναι, ήταν ξέχωρες από την ίδια την έκθεση της E3, αλλά ταυτόχρονα ήταν αναπόσπαστο μέρος της E3).

Τι κι αν βλέπαμε την Ubisoft να μας τάζει λαγούς με πετραχήλια και τον Todd Howard να κάνει πλακίτσα με την κατάντια του Fallout (μεταξύ πολλών άλλων τραγελαφικών ιστοριών). Όλα αποτελούσαν μέρος ενός προγράμματος που μας έπειθε να ρυθμίσουμε το ξυπνητήρι για τις 03:00 τα ξημερώματα, λες και θα έχανε την αξία της μία παρουσίαση έτσι και τη βλέπαμε 5-10 ώρες αργότερα. Τέτοιος όμως ήταν ο ενθουσιασμός (όσο κι αν πολλές φορές ήθελα να δείχνω συγκρατημένος ως πεπειραμένος από PR εντυπωσιασμούς) που δεν με ένοιαζε ότι την ίδια μέρα το πρωί θα έπρεπε να τοποθετήσω ορό καφεΐνης για να αντεπεξέλθω στη δουλειά.

Κατά τη γνώμη μου η φετινή ακύρωση ήδη αποδεικνύει τη σημασία της έκθεσης και το κενό που αφήνει, ιδίως σε μία χρονιά που θα έπρεπε να μπαίνουμε σε τροχιά για ένα συγκεντρωτικό και ουσιώδες ξέσπασμα πληροφοριών για τις νέες κονσόλες, που θα το ακολουθούσαν οι έντονες και πολύωρες συζητήσεις. Αντί αυτού, λαμβάνουμε σε σχεδόν τυχαίες χρονικές στιγμές τα αποκεντρωμένα low-budget βίντεο που παρέχουν πληροφορίες με τη μορφή του βασανιστηρίου της σταγόνας. Τελικός απολογισμός; Ήδη νοσταλγώ την E3.

Νικόλας Μαρκόγλου