Άλλο η χώρα – άλλο η κυβέρνηση

Μιλώντας στο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, ο κ. Πέτσας είπε «Στο τέλος αναρωτηθείτε, όχι τι έκανε η κυβέρνηση για εσάς, αλλά τι θα κάνετε εσείς για την κυβέρνηση του τόπου».

Η παράφραση της γνωστής ρήσης του Κένεντυ κατά την ορκωμοσία του το 1961, όταν προσκάλεσε κάθε Αμερικανό πολίτη να συνεισφέρει στο κοινό καλό, λέγοντας «Μη ρωτάτε τι μπορεί να κάνει η χώρα σας για εσάς – ρωτήστε τι μπορείτε να κάνετε εσείς για τη χώρα σας», δεν οφείλεται

σε άγνοια του αναπληρωτή υπουργού εσωτερικών.

Άλλωστε ο ίδιος είναι απόφοιτος της εθνικής σχολής δημόσιας διοίκησης, επομένως έχει σπουδάσει και ξέρει να διακρίνει καλά μεταξύ κράτους, πολιτείας, πατρίδας, χώρας και κυβέρνησης.

Δεν είναι τυχαίο ότι μόνο στα Ελληνικά συναντάμε τόσες διαφορετικές λέξεις που περιγράφουν διαφορετικές αποχρώσεις της έννομης οργάνωσης εξουσιαστικών σχέσεων στην κοινωνία.

Η Ελλάδα, την οποία με δικαιολογημένη αυταρέσκεια χαρακτηρίζουμε «λίκνο της Δημοκρατίας», έχει εδώ και πολλές εκατοντάδες χρόνια εντρυφήσει σε κάθε πιθανή διαφοροποίηση και απόχρωση των χαρακτηριστικών και των συνθετικών παραμέτρων της Δημοκρατίας.

Γι’ αυτό έχει αναπτύξει και τις αντίστοιχες διαφοροποιήσεις στις λέξεις που χρησιμοποιεί για να περιγράψει το φαινόμενο.

Η χονδροειδής σύγχυση του κ. Πέτσα οφείλεται σε έναν πολύ επικίνδυνο συλλογισμό, που εσκεμμένα προσπαθεί να θολώσει τα όρια μεταξύ χώρας και κυβέρνησης.

Όσο ενωτική ήταν η φράση του Κένεντυ ο οποίος προσπάθησε να ενώσει όλους τους πολίτες κάτω από έναν κοινό σκοπό και κάποιες κοινές αξίες, τόσο διχαστική ήταν η ρήση του κ. Πέτσα, ο οποίος συνειδητά, παραμονές εκλογών και ενώπιον των δημάρχων της χώρας, τους παρότρυνε να στηρίξουν την κυβέρνηση «για το καλό τους».

Το λογικό άλμα που κάνουν όλο και περισσότεροι εκπρόσωποι της κυβέρνησης, είναι η ταύτιση της χώρας με την κυβέρνηση. Το μήνυμα που εκπέμπεται από τα κυβερνητικά χείλη είναι «αν δεν είσαι με την κυβέρνηση δεν αγαπάς την χώρα σου»!

Η κυβέρνηση είναι ένας από τους πολιτικούς θεσμούς της χώρας με τον δικό του διακριτό ρόλο στη λειτουργία της Δημοκρατίας. Κυβέρνηση δεν είναι η χώρα ολόκληρη, αλλά ένα γρανάζι στη δημοκρατική της λειτουργία. Ένα γρανάζι που για να μην εκτροχιάσει όλο τον δημοκρατικό μηχανισμό, οφείλει να συγχρονίζεται τόσο με την εξουσία που του έχει εκχωρήσει η λαϊκή βούληση, όσο και με το Δίκαιο και τους κανόνες λογοδοσίας και ελέγχου.

Μπορώ να αγαπώ πολύ τη χώρα μου, αλλά καθόλου την κυβέρνηση. Άλλωστε:

Η χώρα μας παρέχει δωρεάν παιδεία – όχι η κυβέρνηση.Η χώρα μας παρέχει πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής φροντίδας – όχι η κυβέρνησηΗ χώρα μας παρέχει κοινωνική ασφάλιση – όχι η κυβέρνησηΗ χώρα μας παρέχει ασφάλεια και αστυνομική προστασία – όχι η κυβέρνηση.

Στο επιχείρημα «ναι, αλλά η κυβέρνηση ψήφισε τους νόμους για την δωρεάν παιδεία, την πάταξη της εγκληματικότητας, την κοινωνικοί ασφάλιση κ.λπ», πρέπει να είμαστε προσεκτικοί για δύο λόγους:

Η κυβέρνηση δεν ψηφίζει νόμους. Νόμους ψηφίζει η βουλή. Ακόμα ένας λόγος που η νομοθετική λειτουργία της βουλής δεν πρέπει να υποβαθμίζεται σε νομοθέτηση μέσω πολύ-τροπολογιών με διαδικασίες εξπρές.Η χώρα έχει συνέχεια, ενώ οι κυβερνήσεις αλλάζουν. Κάθε κυβέρνηση κυβερνά με βάση τους ισχύοντες νόμους. Δεν σβήνει τα πάντα και ψηφίζει ένα νέο νόμο για το κάθε τι, με το που εκλέγεται. Επομένως, μια δεξιά κυβέρνηση εφαρμόζει πολλούς νόμους που είχε εισηγηθεί μια αριστερή κυβέρνηση και αντίστροφα.

Το ρυθμιστικό περιβάλλον, εντός του οποίου δραστηριοποιούνται πολίτες και επιχειρήσεις, δεν είναι κυβερνητική ιδιοκτησία με τίτλους κυριότητας, αλλά υπάρχει, διαμορφώνεται και εξελίσσεται με σκοπό το δημόσιο συμφέρον. Όταν ο σκοπός αλλοιώνεται και παρεισφρέουν αλλότριες επιδιώξεις στη διαδικασία νομοθέτησης, προκύπτουν κακοί νόμοι.

Οι κακοί νόμοι, όπως και η προσπάθεια των κυβερνώντων να οικειοποιηθούν ό,τι θετικό προέρχεται από την Ελληνική πολιτεία, βαφτίζοντάς το ψευδεπίγραφα, προϊόν της κυβέρνησης, μειώνουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.

Χαλαρώνουν τον συνδετικό ιστό που ενώνει όλους τους Έλληνες πάνω στο νόημα της πατρίδας. Η χώρα μας, η πατρίδα, είναι μια έννοια που νοηματοδοτείται διαφορετικά για τον καθένα με κοινό παρονομαστή την συναισθηματική εμπλοκή. Ξεπερνά την απλή ύπαρξη μιας ανεξάρτητης χώρας με σημαία, ύμνο και στρατό.

Για να οικοδομηθεί η ταυτότητα του συνανήκειν στην χώρα, η ταυτότητα του Έλληνα πολίτη, θα πρέπει οι πολιτικοί δεσμοί μεταξύ των πολιτών και του κράτους να υπερβαίνουν τις κομματικές διαφορές.

Στις χώρες, όπου όλοι οι πολίτες βλέπουν ότι εκπροσωπούνται στο κέντρο της εξουσίας, ακόμη και αν το κόμμα τους δεν κατέχει την κυβερνητική έδρα, είναι πιθανότερο να υποστηριχθούν μεταρρυθμίσεις, να μειωθεί η φοροδιαφυγή και να εφαρμοστούν πολιτικές πρόνοιας με ευρύτερη αποδοχή.

Γι’ αυτό είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε όλοι – και ο αναπληρωτής υπουργός – ότι «Άλλο η κυβέρνηση κι άλλο η χώρα»!

*Η Έφη Στεφοπούλου είναι Γραμματέας του Τομέα Διοίκησης στο ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής