Υγρότοποι της Ρόδου και οι δράσεις της Αιθρίας

(του Σταμάτη Μοσχού)

Υγρότοπο αποκαλούμε κάθε τόπο που καλύπτεται εποχικά ή μόνιμα από ρηχά νερά ή που δεν καλύπτεται ποτέ από νερά, αλλά έχει υπόστρωμα (έδαφος, άμμο) υγρό για μεγάλο διάστημα του έτους.

Μπορεί να είναι φυσικοί ή τεχνητοί. Ρηχές λίμνες και ρηχά ποτάμια, έλη, λιμνοθάλασσες, πηγές, εποχιακά τέλματα (περιοχές με νερό γλυκό, αλμυρό ή υφάλμυρο) είναι υγρότοποι. Αποτελούν τη μεταβατική ζώνη μεταξύ χερσαίων και υδάτινων εκτάσεων και το κύριο γνώρισμα τους είναι ότι καλύπτονται μόνιμα ή προσωρινά από νερά μικρού βάθους.

Ο αριθμός των υγροτόπων στη

Ρόδο μετά από έρευνες και καταγραφές του WWF Ελλάς, κατά την υλοποίηση του προγράμματος «Απογραφή & προστασία των νησιωτικών υγροτόπων της Ελλάδας», ανέρχεται στους 34.

Όμως, σε πιο πρόσφατη έρευνα στους υγροτόπους του νησιού εντοπίστηκαν επιπλέον επτά νέοι, στο πλαίσιο της διπλωματικής εργασίας του γράφοντα με τίτλο «Διερεύνηση των Αξιών και Λειτουργιών των Υγροτόπων της Ρόδου, με Στόχο την Ολοκληρωμένη Διαχείρισή τους». Ο τελικός αριθμός των υγροτόπων είναι πλέον 41 (Χάρτης1).

Οι τύποι υγροτόπων που συναντώνται στη Ρόδο είναι: Εκβολές ποταμών, Ρύακες, Τεχνητές λίμνες, Φράγματα και Έλη.

—Η σημασία των υγροτόπων της Ρόδου για τα πουλιά

Οι υγρότοποι της Ρόδου αποτελούν σημαντικούς βιότοπους και η σπουδαιότητα και η σημασία της διατήρησης των ευαίσθητων αυτών οικοσυστημάτων αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για πολλούς λόγους. Τα οικοσυστήματα αυτά αποτελούν χώρο διαβίωσης, αναπαραγωγής και ενδιάμεσο σταθμό παραμονής μεταναστευτικών πουλιών.

Για τα υδρόβια και τα παρυδάτια πουλιά οι υγρότοποι είναι πραγματικός παράδεισος. Στους μεγάλους καλαμιώνες και μέσα στην πυκνή βλάστηση των υγροτόπων βρίσκουν καταφύγιο, ζουν και αναπαράγονται.

Από τα υδρόβια και τα παρυδάτια πουλιά άλλα ζουν ή διαχειμάζουν στους υγροτόπους και άλλα (τα αποδημητικά) παραμένουν εκεί για λίγο, κατά το ταξίδι τους από τη Βόρεια Ευρώπη προς την Αφρική και αντίστροφα. Επίσης, στους υγροτόπους παρατηρούνται ακόμη και αρπακτικά, καθώς από παρατηρήσεις έχει διαπιστωθεί ότι ορισμένα από αυτά, κατά τη χειμερινή περίοδο εξαρτώνται άμεσα από την ύπαρξη των οικοσυστημάτων αυτών, διότι εκεί βρίσκουν τροφή.

Έτσι, η επιβίωση μεγάλου μέρους των ειδών εξαρτάται από τη διατήρηση των υγροτόπων. Ακόμα και οι μικροί υγρότοποι αποτελούν σημαντικά καταφύγια των πουλιών κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων τους. Λειτουργούν σαν προσωρινοί χώροι ανάπαυσης σε περιόδους μετακινήσεων λόγω βαρυχειμωνιάς ή ξηρασίας, είτε λειτουργούν σαν προσωρινά βοηθητικά καταφύγια στην ευρύτερη περιφέρεια των μεγάλων υγροτόπων.

—Δράσεις τις Αιθρίας στους υγροτόπους της Ρόδου

Η ερευνητική ομάδα της Αιθρίας με την υποστήριξη των εθελοντών της και σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Δακτυλίωσης Πουλιών πραγματοποιεί εδώ και ένα χρόνο συστηματικές καταγραφές στους υγροτόπους της Ρόδου.

Συγκεκριμένα, συμμετέχει στις Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις Υδρόβιων Πουλιών (ΜΕΚΥΠ), ένα διεθνές πρόγραμμα της