Βραβείο Ραμσάρ στους δύο ιδρυτές της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών

Με το “40ο Επετειακό Τιμητικό Βραβείο Ραμσάρ” και τη “Διάκριση Ραμσάρ” αντίστοιχα βραβεύτηκαν φέτος ο Dr. Luc Hoffmann (Λουκ Χόφμαν) και ο Θύμιος Παπαγιάννης για τη μεγάλη συνεισφορά τους στην ολοκληρωμένη διατήρηση και την αειφόρο χρήση των υγροτόπων. Η βράβευση πραγματοποιήθηκε στην Τελετή Έναρξης της Διάσκεψης της Σύμβασης Ραμσάρ (COP11) για τους υγροβιότοπους διεθνούς σημασίας, στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας.

Αν και η γνωριμία τους με την Πρέσπα είχε διαφορετικό σημείο εκκίνησης,

ωστόσο με κοινό και πρωτοποριακό για την εποχή όραμα η συνάντησή τους και η μετέπειτα συμμαχία τους για την περιοχή ήταν αναπόφευκτη. Σ΄ αυτό συνέβαλε και η μεσολάβηση σημαντικών επιστημόνων και ένθερμων υποστηρικτών της Πρέσπας, όπως ο Βύρων Αντύπας και ο Γιώργος Κατσαδωράκης.

Ο Luc Hoffmann, διεθνώς καταξιωμένος επιστήμονας, επισκέφθηκε για πρώτη φορά την περιοχή το 1974 μαζί με τον Βύρωνα Αντύπα. Ο σπάνιος φυσικός πλούτος της περιοχής γοήτευσε τον Ελβετό ζωολόγο που παράλληλα διέκρινε τους κινδύνους που απειλούσαν τη διατήρησή του, προερχόμενοι κυρίως από την έλλειψη θεσμών προστασίας της φύσης και την τότε αδιαφορία της Πολιτείας για το θησαυρό που όχι μόνο έπρεπε να διαφυλαχθεί, αλλά και να αξιοποιηθεί προς όφελος της κοινωνικής ευημερίας. Ο Luc Hoffmann ενεργοποιείται άμεσα και μέσω του WWF International και σε συνεργασία με έλληνες και ξένους επιστήμονες ξεκινά τις επίμονες προσπάθειες για την ανάδειξη και την προστασία της περιοχής. Το 1974 καταφέρνουν να πείσουν την Πολιτεία να κηρύξει την περιοχή Εθνικό Δρυμό, μια διακήρυξη που δυστυχώς δεν αξιοποιήθηκε κατάλληλα και παρέμεινε σε κάποιες επιγραφές και σε παράλογους ανεφάρμοστους περιορισμούς.

Περίπου δέκα χρόνια αργότερα, το 1985, φθάνει για πρώτη φορά στην περιοχή ο αρχιτέκτονας-πολεοδόμος Θύμιος Παπαγιάννης. Έρχεται ως σύμβουλος της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για να αξιολογήσει την κατάσταση μετά από τις καταγγελίες του Γιώργου Κατσαδωράκη για τις καταστροφικές συνέπειες των “αναπτυξιακών” έργων που υλοποιούνται στο πλαίσιο των ΜΟΠ (Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα). Ο Θύμιος Παπαγιάννης διαπιστώνοντας την ορθότητα των καταγγελιών συντάσσει έκθεση με τίτλο “Η καταστροφή της Πρέσπας”, η οποία όμως αγνοείται από την Επιτροπή. Τότε αντιλαμβάνεται ότι θα πρέπει να κινηθεί διαφορετικά. Ιδρύει μία μικρή ΜΚΟ, τους “Φίλους των Πρεσπών”, ενώ παράλληλα κινητοποιεί επιστήμονες και δημοσιογράφους ξεκινώντας μια διεθνή κίνηση για την προστασία των Πρεσπών. Το κλίμα σταδιακά αλλάζει και ακόμη και οι υπέρμαχοι της “ανάπτυξης” αρχίζουν να προβληματίζονται για τον τρόπο που πρέπει αυτή να επιτευχθεί. Σιγά-σιγά αρχίζει να γίνεται σαφές ότι η προστασία της φύσης πρέπει να συνυπάρχει με την ευημερία των κατοίκων και ότι η Πρέσπα απαιτεί συντονισμένη και προσεκτική αντιμετώπιση.

Το 1990 ιδρύεται η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών πραγματοποιώντας ένα από τα πιο φιλόδοξα οικολογικά εγχειρήματα. Με πρωτοστάτες τον Luc Hoffmann, το Θύμιο Παπαγιάννη και το Γιώργο Κατσαδωράκη, 10 ελληνικές και ξένες