Μαύρη Τρύπα: Η επόμενη μέρα της ιστορικής φωτογραφίας (pics)

Εδώ και ώρες η είδηση κάνει ταχύτατα τον γύρο του κόσμου. Οι επιστήμονες του διεθνούς Τηλεσκοπίου Ορίζοντα Γεγονότων (Event Horizon Telescope-EHT) ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά «φωτογράφησαν» τη μεγάλη μαύρη τρύπα που υπάρχει στο κέντρο ενός γαλαξία. Συγκεκριμένα του γιγάντιου γαλαξία Μessier 87 (Μ87).

Ή μάλλον τη «σκιά» που αυτή ρίχνει στο φωτεινό υπόβαθρο των αερίων που στροβιλίζονται γύρω της, αφού είναι αδύνατο να δει κανείς τι πραγματικά υπάρχει στο εσωτερικό της μαύρης τρύπας, από όπου δεν μπορεί να δραπετεύσει τίποτε, ούτε το φως...

Η κοπέλα από την Indiana

Η πρώτη -στα χρονικά- εικόνα μαύρης τρύπας. Τα ξένα Μ.Μ.Ε. αναδεικνύουν τον ρόλο της 30χρονης, Katie Bouman που δέχεται συγχαρητήρια από παντού επειδή συνέβαλε στην ανάπτυξη ενός αλγόριθμου, ο οποίος δημιούργησε την πρώτη στα χρονικά εικόνα μαύρης τρύπας.
Για να γίνει αυτό χρειάστηκε ένας αλγόριθμος (τον οποίο έφτιαξε μια ομάδα με επικεφαλής την Katie) και 5 petabytes δεδομένων, περίπου 5,2 εκατομμύρια gigabytes.

Η Katie θα γίνει 30 χρόνων στις 9 Μαϊου. Είναι γεννημένη στην Indiana το 1989 και ήταν ακόμη φοιτήτρια Πληροφορικής και Τεχνητής Νοημοσύνης στο φημισμένο αμερικανικό πανεπιστήμιο ΜΙΤ -πριν από τρία χρόνια- όταν άρχισε να γράφει τον αλγόριθμο με σκοπό να φωτογραφίσει τη μαύρη τρύπα.

Tο BBC και η φωτογραφία

Μία από τις αναφορές των ξένων Μ.Μ.Ε. είναι (η παραπάνω εικόνα) του BBC. Κι από κάτω: Η 29χρονη φαίνεται ενθουσιασμένη την ώρα που φορτώνει την εικόνα στο λάπτοπ της.
Η Katie σχολίασε σε σχετική ανάρτησή της στο Facebook: «Παρακολουθώ με δέος καθώς η πρώτη φωτογραφία μαύρης τρύπας που δημιούργησα είναι στη διαδικασία της ανασύνθεσης».

Η αξιόλογη εικόνα, στην οποία απεικονίζεται μία άλως σκόνης και αερίων που απέχει περισσότερα από 50 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη (500 εκατομμύρια τρισεκατομμύρια χλμ), δόθηκε στη δημοσιότητα χθες, 10/4.
Η τερατώδης μαύρη τρύπα, στον γαλαξία Μessier 87, έχει διάμετρο περίπου 40 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, τρία εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη Γη.

Με πάνω από 200 επιστήμονες

Το τηλεσκόπιο Event Horizon που πήρε την εικόνα – δίκτυο 8 συνδεδεμένων τηλεσκοπίων – πραγματοποιήθηκε χάρη στον αλγόριθμο της Bouman που τώρα είναι επίκουρος καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο California Institute of Technology. Υπάρχει βέβαια και μια μεγάλη ομάδα επιστημόνων (πάνω από 200) μεταξύ των οποίων και ένας Ελληνας.

Ο γεννημένος στις Σέρρες, Δημήτρης Ψάλτης

Γεννήθηκε στις Σέρρες το 1970 και πήρε το πτυχίο Φυσικής από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 1992. Είναι ο Δημήτρης Ψάλτης. Ελληνας επιστήμονας της διασποράς, καθηγητής Αστρονομίας και Φυσικής του Πανεπιστημίου της Αριζόνας (διδάσκει από το 2003 εκεί), που έπαιξε τον δικό του, πολύ σημαντικό ρόλο στο νέο μεγάλο Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (Event Horizon Telescope-EHT), που πήρε την πρώτη εικόνα από μια μαύρη τρύπα.

Ο κ. Ψάλτης ασχολείται με το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων από τα πρώτα στάδιά του. Με την ερευνητική ομάδα του στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας ανέπτυξε τα τεστ της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, που το τηλεσκόπιο ΕΗΤ πραγματοποιεί. Επίσης έχει αναπτύξει αλγόριθμους προσομοίωσης σε υπολογιστές, που προέβλεψαν εκ των προτέρων πώς θα μοιάζουν οι πρώτες εικόνες από τις μαύρες τρύπες. Οι έρευνές του εστιάζονται στον έλεγχο της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν σε κοσμική κλίμακα, μελετώντας κυρίως τις μαύρες τρύπες και τους αστέρες νετρονίων.

“Η γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν”

Σύμφωνα με τον ΑΠΕ-ΜΠΕ, αμέσως μετά την ανακοίνωση, ο Δημήτρης Ψάλτης δήλωσε: «Το Τηλεσκόπιο ΕΗΤ για πρώτη φορά μας επέτρεψε να ελέγξουμε τις προβλέψεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν γύρω από υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στα κέντρα γαλαξιών. Το μέγεθος και η σκιά (σ.σ. της μαύρης τρύπας του γαλαξία Μ87 που φωτογραφήθηκε) επιβεβαιώνει τις ακριβείς προβλέψεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν, αυξάνοντας έτσι την εμπιστοσύνη μας σε αυτή τη θεωρία που έχει κλείσει ένα αιώνα. Η απεικόνιση μιας μαύρης τρύπας είναι μόνο η αρχή της προσπάθειας μας να αναπτύξουμε νέα εργαλεία που θα μας επιτρέψουν να ερμηνεύσουμε τα άκρως πολύπλοκα δεδομένα της φύσης».

Ο Δημήτρης Ψάλτης έκανε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις (1997) και υπήρξε μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, στο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ και στο Ινστιτούτο Προωθημένων Μελετών του Πανεπιστημίου Πρίνστον, ενώ -μεταξύ άλλων διακρίσεων- έχει βραβευθεί από το Ίδρυμα Μποδοσάκη (2005).