Η ειρωνεία ως ποιητική στον ανατρεπτικό Στέφανο Παντελίδη
Πολλές φορές τονίσει την έντονη εισαγωγή της ποιητικής της ανατροπής στην "ποίηση της αγανάκτησης" και ιδίως της ειρωνείας. Η ειρωνεία είναι η ελευθερία του συγγραφέα∙ ο συνειδητός δημιουργός είναι περιορισμένος από τη γνώση του. Ένας τρόπος να τη χειριστεί αποκτώντας την ελευθερία του είναι η ειρωνεία (Κωστίου). Ο Muecke υποστηρίζει ότι η ειρωνεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί
Μέσα από την ειρωνεία ο Στέφανος Παντελίδης («εκεί που δεν με σπέρνουν», βακχικόν, 2019) εκφράζει βαθύτερα την αγωνία του για τον άνθρωπο και τη ζωή (λύκειο 1989, οι πιο ερωτικοί ποιητές, δύσκολη η ζωή των θνητών, σκοτάδι ΙΙ, πικρόν ποτήριον). Την ειρωνική διάθεση ισχύουν οι τίτλοι που λειτουργούν ως το κλειδί του νοήματος, κατά τον Barthes, ως ένας ακόμα στίχος που απελευθερώνει και ορίζει τον ερμηνευτικό χώρο. Είναι ένα ιδιαίτερο σχόλιο του ίδιου του δημιουργού ως αναπόσπαστο μέρος του ποιήματος, καθώς αξιοποιεί την γενική ειρωνεία των γεγονότων ή ματαιοτήτων των ανθρώπινων επιθυμιών. Η ειρωνεία για τον Mueche είναι ο φυσικός, ο καλύτερος και ίσως ο μόνος τρόπος για να παλέψει κανείς αποτελεσματικά τη ζωή. Μια ζωή γεμάτη αντιθέσεις, παραλογισμούς, αυταπάτες, αδιέξοδα που πρέπει να γίνουν αποδεκτά. Ο αντίποδας της ειρωνείας είναι η απελπισία. Η σταθερότητα είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη, αλλά προσπαθώντας να την αποκτήσει κανείς διατρέχει τον κίνδυνο να κλειστεί σ' ένα κλειστό συμπαγές πολιτικό, ηθικό, διανοητικό σύστημα. Η ειρωνεία είναι περισσότερο διανοητική δραστηριότητα, παρά ηθική, που σημαίνει ότι η ηθική της, όπως η ηθική της επιστήμης, της φιλοσοφίας, της τέχνης, είναι η ηθική του πνεύματος (Κωστίου).
Η ειρωνική ποίηση οδηγεί κι αυτή σε ένα είδος κάθαρσης μέσα από μια διαδικασία ανάλογη με τη διαδικασία της λυρικής και της δραματικής ποίησης. Οι δύο τελευταίες προσφέρουν στον αναγνώστη την κάθαρση με τη δημιουργία μέσα του αντίρροπων ψυχολογικών καταστάσεων, που γίνεται δυνατή χάρη κυρίως στην ενέργεια του συναισθηματικού φορτίου των λέξεων. Η ειρωνική ποίηση οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα με τη συσσώρευση των συγκινήσεων που παράγονται από τις αντιθέσεις που δημιουργεί η ενιαία ενέργεια της λεκτικής και της δραματικής ειρωνείας. Οι λέξεις της ειρωνικής γλώσσας λειτουργούν κυρίως με το διανοητικό δυναμικό τους και, ακριβέστερα, με τη δύναμη της υποδηλωτικής τους ενέργειας (Βαγενάς).
Η αποφθεγματικότητα μέσα στο βραχυλογικό ύφος αφήνει στοχαστικές απολήξεις στην αναγνωστική πρόσληψη (αληθινά ανατρεπτικό, μόνο τότε, homo narcissus, ταξιδιώτες, ό,τι σπείρεις θα θερίσεις). Αγγίζουν την εμπειρία του αναγνώστη και αναζητούν μία - κατά Iser - δική του ολοκλήρωση, μολονότι πολλά εξ αυτών δεν θα το χαρακτηρίζαμε καν ποιήματα (φθονούμε τους ζωγράφους οι ποιητές, ας μείνουνε εννιά οι εντολές, για πάντα, οι δικές μου μετάνοιες, μασκέ, αλόγιστη κατανάλωση, στο κοιμητήριο, τραγική ειρωνεία, ο Χάρος, ευχή). Η ποιητική χρήση του λόγου δεν καθιστά κάτι ποίημα αναγκαία. Για τον Jakobson αντικείμενο δεν είναι λογοτεχνία, αλλά η λογοτεχνικότητα, αυτό δηλαδή που κάνει ένα δεδομένο έργο λογοτεχνικό.
Πιο πολύ λειτουργούν ως αποφθέγματα παρά ως συνθέσεις. Η απουσία ποιητικής πλοκής εμποδίζει τη δημιουργία συναισθήματος και μιας στοχαστικής ενατένισης, πέρα από την αρχική έκπληξη που χάνεται πολύ γρήγορα. Η ειρωνεία και ο σαρκασμός (επικαιροποίηση διεύθυνσης θείας κατοικίας, διαμαρτυρία 2017, κυπριακή παραδοσιακή ανευθυνότητα, δέκα χρόνια χαμένος ο Οδυσσέας, ουκ ηλθον βαλειν ειρηνην αλλα μαχαιραν) δεν εγγυώνται υποχρεωτικά ποίηση, παρά τη συμπυκνωμένη μη επικοινωνιακή χρήση της γλώσσας. Συχνά δε ο ίδιος ο ποιητής θεωρεί αναγκαίο να ερμηνεύσεις τη σύνθεσή του (σύγχρονη Ελλάδα/Κύπρος, δύσκολη η ζωή των αθλητών, παλινωδία). Για τον DeMan η προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων δεν βασίζεται σε εξωγλωσσικές υποθέσεις.
Διαβάστε όλο το θέμα στο TVXS.gr
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Αθλητικά
- Η Άλεξ Μόργκαν ανοίγει μάχη με Ρονάλντο και Σιμεόνε
- Εκτός κυβέρνησης η Όλγα Κεφαλογιάννη
- «Σπρώχνει» 1.750.000 δολάρια ο Παναθηναϊκός για Φριντέτ!
- Ολυμπιακός: Η ενδεκάδα με Ντιναμό Κιέβου
- Ντιλέινι για την μυθική πρόταση Παναθηναϊκού σε Φριντέτ: «Τα αξίζει»
- Ο Λευτέρης Αυγενάκης «αφεντικό» του Αθλητισμού!
- Λευτέρης Αυγενάκης το φαβορί για Υφυπουργός Αθλητισμού
- Αυτή είναι η ενδεκάδα του Ολυμπιακού για το ματς με την Ντιναμό
- Σπαρτάκ Μόσχας: Με 12 εκατ. ευρώ θέλει να κάνει δίδυμο Χάτζι - Πόνσε
- Οι εκλογές τελείωσαν, ο Βοτανικός έρχεται;
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Novasports
- "Πρόταση του Παναθηναϊκού σε Ερτό"!
- “Ρέστα” Παναθηναϊκού για Φριντέτ
- Ένας φίλος από τα παλιά στο «Παλατάκι» (pic)
- Παράταση στα διαρκείας του Ατρόμητου
- Και του χρόνου στη Βαλένθια ο Ντούρνεκαμπ
- Προφυλάσσουν τον Ζεράλντες (pic)
- Κολύμβηση: Με χαμόγελα η επιστροφή της ελληνικής αποστολής
- Από αύριο τα εισιτήρια με ΑΕΛ Λεμεσού
- Επέστρεψε στον ΟΦΗ ο Νιόπλιας!
- Ελληνική προέλαση στην Πορτογαλία
- Τελευταία Νέα Novasports
- Η ειρωνεία ως ποιητική στον ανατρεπτικό Στέφανο Παντελίδη
- Και του χρόνου στη Βαλένθια ο Ντούρνεκαμπ
- King Crab για τον MVP
- Κολύμβηση: Με χαμόγελα η επιστροφή της ελληνικής αποστολής
- Ένας φίλος από τα παλιά στο «Παλατάκι» (pic)
- Παράταση στα διαρκείας του Ατρόμητου
- “Ρέστα” Παναθηναϊκού για Φριντέτ
- Έμφαση στην τακτική, χωρίς Λάρσον και Κουέστα
- Μια 11άδα... Ζλάταν (pic)
- Παίκτης της Ζενίτ ο Αμπρομάιτις (pic)
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Αθλητικά
- Τα αναπάντητα ερωτήματα της ανακοίνωσης του Παπαδόπουλου για την συμφωνία με τον Βόλο
- Εκτός κυβέρνησης η Όλγα Κεφαλογιάννη
- Συμφωνία Γιουβέντους – Ρόμα για Ιγκουαΐν
- Βόλος: Ανακοίνωσε Ατιγιαλάχ
- «Οπαδός του ΟΦΗ» και παρών στην παρουσίαση του προγράμματος Μώραλη ο Λευτέρης Αυγενάκης
- Αυτή είναι η ενδεκάδα του Ολυμπιακού για το ματς με την Ντιναμό
- Καβαλιάουσκας: «Δεν μπορούσα να συνεχίσω παίρνοντας χάπια καθημερινά»
- Τομ Παπαδόπουλος: «Συμφωνία με τον Μπέο για την εξαγορά του ΑΦΜ του Βόλου»
- Πούλησε στην Γκενκ τον Χροσόφσκι η Πλζεν, αλλά παίζει με Ολυμπιακό!
- Ολυμπιακός: Η ενδεκάδα με Ντιναμό Κιέβου