Η ανεπάρκεια των ζωοτροφών επηρεάζει αρνητικά την κτηνοτροφία

Οι ζωοτροφές έχει αποδειχθεί μείζον θέμα τον τελευταίο καιρό, παγκοσμίως, με σοβαρές επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα της κτηνοτροφίας, γεγονός που επιδεινώθηκε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί ζωοτροφών περιμένουν το δεύτερο εξάμηνο του 2022 με μεγάλη ανησυχία, παγιδευμένοι ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη που είναι το αυξανόμενο κόστους παραγωγής και το αμόνι της περιορισμένης αγοραστικής δύναμης των πελατών. Οι κλάδοι χοίρων και πουλερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) αναμένεται να μειώσουν τις δραστηριότητές τους το 2022 λόγω του υψηλού κόστους των πρώτων υλών

Η παραγωγή σύνθετων ζωοτροφών στην Ε.Ε. το 2021 υπολογίστηκε σε 150,2 εκατομμύρια τόνους (αύξηση 0,03% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος) και επιτεύχθηκε παρά τη συνεχιζόμενη πανδημία COVID-19, την άνοδο των τιμών των σιτηρών, τις διακοπές της αλυσίδας εφοδιασμού και την εξάπλωση ασθενειών των ζώων, ανέφερε η FEFAC. Συμπλήρωσε, μάλιστα, ότι το νέο κύμα ασθενειών των ζώων και η νέα άνοδος των τιμών των σιτηρών που τροφοδοτήθηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αναμενόταν να μειώσει τη ζήτηση σύνθετων ζωοτροφών στην Ε.Ε. κατά 4 έως 5 εκατομμύρια τόνους το 2022.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες συντελούν στο να υπάρξει μείωση της παραγωγής κατά 4,2% για τις ζωοτροφές χοίρων, 3% για τις ζωοτροφές πουλερικών και 1,6% για τις ζωοτροφές βοοειδών. Συνολικά, η φετινή παραγωγή ζωοτροφών στην Ε.Ε. αναμένεται να μειωθεί κατά 2,9% σε σύγκριση με το 202, ή 4,3 εκατομμύρια τόνους.

«Η άμεση απώλεια καλαμποκιού, ηλίανθου και άλλων πρώτων υλών ζωοτροφών από την Ουκρανία και τη Ρωσία θα μπορούσε να αντισταθμιστεί μόνο εν μέρει από τις αυξημένες εισαγωγές ζωοτροφών, κυρίως από τις ΗΠΑ και τον Καναδά», ανέφερε η FEFAC.

Φέτος, η επιχείρηση ζωοτροφών προετοιμάζεται για τεράστιο αντίκτυπο, δήλωσε ο Zoltan Pulay, διευθυντής Αγορών της UBM Feed Ltd., μέλος του Ουγγρικού Συνδέσμου Σιτηρών και Ζωοτροφών και αντιπρόεδρος της FEFAC, προσθέτοντας ότι η τρέχουσα κρίση είναι κάτι περισσότερο από σχετικά με τα σιτηρά.

Το πρόβλημα έχει ήδη αναγνωριστεί από πολλές κτηνοτροφικές ενώσεις στην Ευρώπη. Ο Stefan Chrzanowski, διευθυντής της Ένωσης Παραγωγής Πουλερικών της Πολωνίας (Poldrób), είχε κάνει πρόσφατα δηλώσεις στον Τύπου, εξηγώντας πως η κατάσταση στη βιομηχανία ήταν τόσο τεταμένη που πλέον το πρόβλημα δεν είναι οι υψηλές τιμές, αλλά τη διαθεσιμότητα ζωοτροφών.

Η παγκόσμια παραγωγή μεγάλων δημητριακών αναμένεται να μειωθεί το 2022 για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια, ενώ η παγκόσμια χρήση παρατηρείται επίσης μειωμένη για πρώτη φορά σε 20 χρόνια, ανέφερε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) στην πρόσφατη έκθεσή του. Η χρήση δημητριακών για άμεση κατανάλωση τροφίμων από τον άνθρωπο δεν αναμένεται να επηρεαστεί, καθώς η μείωση της συνολικής χρήσης αναμένεται να προέλθει από τη χαμηλότερη χρήση σιτηρών, χονδροειδών σιτηρών και ρυζιού, πρόσθεσε ο FAO.

Οι ηγέτες των μεγάλων χωρών φαίνεται να ανησυχούν κυρίως για τα δημητριακά που χρησιμοποιούνται ως τρόφιμα των ανθρώπων, αλλά θα πρέπει επίσης να στρέφουν το βλέμμα τους στις ζωοτροφές, οι οποίες χρησιμεύουν επίσης ως βάση της αγοράς τροφίμων, δήλωσε ο Andrij Jarmak, οικονομολόγος στον FAO.

«Η Ουκρανία εξάγει πολύ περισσότερες ζωοτροφές από σιτηρά τροφίμων», είπε ο Jarmak. «Και στην πραγματικότητα, είναι αδύνατο να αντικαταστήσουμε την Ουκρανία σε αυτή την αγορά».

Πρόσθεσε ότι οι τρέχουσες συνθήκες της αγοράς ενδέχεται να προκαλέσουν απότομη μείωση του ζωικού πληθυσμού όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε άλλες αγορές που εξαρτώνται από τα ουκρανικά σιτηρά.

«Μέχρι το τέλος του 2022, οι τιμές του κρέατος θα είναι ανεξέλεγκτες σε ορισμένες χώρες», είπε ο Jarmak.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτές οι διαδικασίες έχουν ήδη ξεκινήσει. Τον Μάρτιο του 2022, το Reuters ανέφερε ότι οι αγρότες στη Νότια Ευρώπη σκέφτηκαν να σφάξουν μαζικά τα κοπάδια τους λόγω έλλειψης ζωοτροφών. Αρκετές ιταλικές εταιρείες εξέφρασαν επίσης έντονες ανησυχίες σχετικά με τη διαθεσιμότητα ζωοτροφών.

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία μειώνει τις τροφές αγελάδων, χοίρων και κοτόπουλων έως και 10% σε ιταλικές φάρμες που αντιμετωπίζουν τη χειρότερη επισιτιστική κρίση από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου», δήλωσε η ιταλική Γεωργική Εταιρεία Coldiretti.

Την τελευταία δεκαετία, η παραγωγή ιταλικού καλαμποκιού μειώθηκε κατά το ένα τρίτο και πολλά χωράφια σιταριού χάθηκαν επίσης, καθώς τα κίνητρα για την καλλιέργεια αυτών των καλλιεργειών στην Ιταλία ήταν μάλλον χαμηλά. Τώρα, οι αγρότες της χώρας πρέπει να πληρώσουν υψηλό τίμημα, παραδέχτηκε ο Coldiretti.

Στην Ιρλανδία, ο μέσος χοιροτρόφος έχασε 206.000 ευρώ το πρώτο τετράμηνο του 2022 λόγω της εκτίναξης των τιμών των ζωοτροφών. Ορισμένοι αγρότες έχουν ήδη αρχίσει να σκοτώνουν τα αποθέματά τους σε μια προσπάθεια να μετριάσουν μεγαλύτερες απώλειες, εκτίμησε η ιρλανδική Συμβουλευτική Εταιρεία Teagasc με αντικείμενό της τη γεωργία.

Οι τιμές των ζωοτροφών χοίρων αυξήθηκαν κατά 50 ευρώ ανά τόνο τον Απρίλιο σε σύνθετα 449 ευρώ ανά τόνο, είπε η Teagasc, προσθέτοντας ότι προβλέπεται περαιτέρω αύξηση περίπου 20 έως 30 ευρώ ανά τόνο στο κόστος των ζωοτροφών χοίρων στο άμεσο μέλλον.

«Ενώ αναμένεται αύξηση των τιμών των χοίρων τους επόμενους μήνες, οι χοιροτρόφοι θα συνεχίσουν να χάνουν χρήματα», προειδοποίησε η Teagasc. «Στην Ιρλανδία έχουν ήδη θανατωθεί 10.000 χοιρομητέρες, με άλλες 12.000 χοιρομητέρες να θεωρείται ότι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο τις επόμενες εβδομάδες».

Παρόμοια προβλήματα έχουν παρατηρηθεί στον τομέα του κρέατος για κρεατοπαραγωγή και της γαλοπούλας, όπου οι παραγωγοί παραπονέθηκαν επίσης για το αυξανόμενο κόστος των ζωοτροφών και τη φθίνουσα κερδοφορία, πρόσθεσε ο Teagasc.

Στη Γαλλία, οι χοιροτρόφοι ξεκίνησαν μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας εκφράζοντας φόβους για τεράστιες χρεοκοπίες ακόμη και πριν εκδηλωθεί η ουκρανική κρίση. Τον Ιανουάριο του 2022, μια ομάδα παραγωγών χοίρων απέκλεισε την εθνική οδό 12, απαιτώντας επείγουσα κρατική βοήθεια. Οι αγρότες ισχυρίστηκαν ότι έπρεπε να πουλήσουν χοιρινό κρέας με ζημία και ότι η κυβέρνηση πρέπει να παροτρύνει τα σούπερ μάρκετ να συμφωνήσουν στην τιμή που «καλύπτει το κόστος παραγωγής».

Ο Pulay (του ουγγρικού συνδέσμου σιτηρών) είπε ότι ορισμένοι αγρότες στην Ευρώπη ήταν ήδη σε δεινή κατάσταση πριν από την ουκρανική κρίση, επωμιζόμενοι τις με ζημιές του 2021, ενώ είπε χαρακτηριστικά: «Η βιομηχανία χοίρων επηρεάστηκε περισσότερο».

«Από τις αρχές του 2022 βλέπουμε τις τιμές του κρέατος, των αβγών και του γάλακτος να αυξάνονται, γεγονός που έδωσε ελπίδα για επιβίωση σε πολλούς κτηνοτρόφους», είπε ο Pulay, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι οι τιμές λιανικής των τροφίμων πρέπει να ακολουθήσουν την ανοδική τάση για να διατηρήσουν οι κτηνοτρόφοι τις επιχειρήσεις τους. «Ο υψηλότερος πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων είναι αναπόφευκτος», πρόσθεσε

Από την άλλη πλευρά, οι κτηνοτρόφοι φοβούνται ότι θα αυξηθούν κατακόρυφα οι τιμές των αγροκτημάτων, ανησυχώντας μήπως χάσουν τους πελάτες τους. Οι εκτοξευόμενες τιμές λιανικής θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την κατανάλωση τροφίμων σε ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ο διαρκής αγώνας για τις καλύτερες προσφορές δημιουργεί έντονο ανταγωνισμό τιμών στις αγορές ζώων σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.

«Στην Ιταλία, υπάρχουν περίπου 2,8 εκατομμύρια αγελάδες γάλακτος», υπολόγισε ο Antonio Nicolosi, γενικός γραμματέας της ιταλικής γαλακτοκομικής εταιρείας Uniarma. «Η κρίση θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση των τιμών και πτώση της κατανάλωσης, κάτι που θα αναγκάσει τους αγρότες να σφάξουν περαιτέρω τουλάχιστον 150.000 κεφάλια βοοειδών».

Όπως εξήγησε ο Pulay, αυτό που χρειάζονται οι παραγωγοί ζωοτροφών είναι περισσότερα σιτηρά σε πιο προσιτές τιμές και υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να επιτευχθεί αυτό. Υπό κανονικές καιρικές συνθήκες, η Ουγγαρία παράγει αρκετά σιτηρά ώστε όχι μόνο να καλύψει την εγχώρια ζήτηση για ζωοτροφές αλλά και να εξάγει το πλεόνασμά της. Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία, τεράστιες επενδύσεις διοχετεύθηκαν στην παραγωγή αμύλου και αιθανόλης, έτσι από σήμερα περισσότερο από το 40% του ουγγρικού καλαμποκιού χρησιμοποιείται για την παραγωγή αιθανόλης.

«Το σχέδιο της Ε.Ε. να μειώσει γρήγορα την εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και να προχωρήσει γρήγορα η πράσινη μετάβαση θέτει σε κίνηση υψηλότερους στόχους κατά τη διάρκεια της δεκαετίας και μετά», εξήγησε ο Cornelius Claeys, αναλυτής στην παγκόσμια εταιρεία συμβούλων Stratas Advisors.

Ωστόσο, στην Κεντρική Ευρώπη, η έλλειψη σιτηρών θα μπορούσε να αντισταθμιστεί εν μέρει χάρη στις αυξανόμενες προμήθειες ουκρανικού καλαμποκιού με τρένο. Ουκρανικά σιτηρά κατευθύνονται προς τα λιμάνια της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, αλλά ορισμένες ποσότητες τείνουν να εκφορτώνουν και στην ουγγρική αγορά.

«Για τους γνωστούς λόγους, το ουκρανικό καλαμπόκι μπορεί να φύγει από τη χώρα (μόνο) μέσω σιδηροδρόμου προς τα δυτικά», είπε ο Pulay. «Αν και η υποδομή είναι πολύ χαμηλότερη από τη ζήτηση, νομίζω ότι αυτή η ροή θα παίξει σημαντικό ρόλο στην αγορά μας. Με άλλα λόγια, αναμένουμε μείωση των εγχώριων τιμών του καλαμποκιού αργά αλλά σταθερά».

Ωστόσο, το μέλλον επιφυλάσσει περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις για την ευρωπαϊκή βιομηχανία ζωοτροφών, δεδομένου ότι η Ε.Ε. αντιμετωπίζει μια εξαιρετικά μειωμένη συγκομιδή σιταριού φέτος, λόγω του ξηρού καιρούς. Αν υποθέσουμε ότι οι κακές προβλέψεις πραγματοποιηθούν, η παγκόσμια προσφορά σιτηρών θα μπορούσε να περιοριστεί ακόμη περισσότερο τους επόμενους μήνες.

Πηγή: meatpoultry.com