Ξύπνησε από τον χειμέριο λήθαργο η αρκούδα που είχε διασωθεί τα Χριστούγεννα

Η Περιβαλλοντική Οργάνωση Καλλιστώ είχε ένα πολύ ευχάριστο νέο: Το ραδιοκολλάρο που είχε τοποθετηθεί στη «Χριστίνα» άρχισε να εκπέμπει ξανά από διαφορετικά σημεία, εγκαινιάζοντας τις πρώτες βόλτες της μετά τον χειμέριο λήθαργο και την περιπετειώδη διάσωσή της ανήμερα των Χριστουγέννων του 2017. Η Χριστίνα, όπως ονομάστηκε, είχε εγκλωβιστεί σε μια παγωμένη υδατοδεξαμενή, σε δασική περιοχή κοντά στο Νευροκόπι Δράμας.

Η Ομάδα Άμεσης Επέμβασης για την αρκούδα, αποτελούμενη από ανθρώπους της Καλλιστώς, του Δασαρχείου Νευροκοπίου, του Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης, της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας

Μακεδονίας Θράκης και της Πυροσβεστικής, κατάφερε να απεγκλωβίσει την ενήλικη θηλυκή αρκούδα αφού πρώτα της τοποθέτησε ένα ειδικό ραδιοκολλάρο για την παρακολούθηση των κινήσεών της.

Μετά από ένα παρατεταμένο χειμέριο λήθαργο η Χριστίνα ξύπνησε και άρχισε να κινείται στην δασική περιοχή που συνδέει τον ορεινό όγκο του Φαλακρού με τα όρη Βροντού – Λαϊλιά δείχνοντας τη σημασία αυτού του ορεινού τμήματος ως σημαντικού βιότοπου για την αρκούδα αλλά και ως σημαντικής συνδετικής περιοχής για τους δύο υπο-πληθυσμούς αρκούδας στην Ανατολική Μακεδονία: Αυτόν του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης και αυτόν της περιοχής του Όρβηλου. Η σημασία των στοιχείων αυτών είναι ακόμη μεγαλύτερη καθότι είναι η πρώτη φορά που συλλέγονται συστηματικά με τη μέθοδο της τηλεμετρίας από τη συγκεκριμένη περιοχή, τονίζει η Καλλιστώ.

«Η Καλλιστώ θα προωθεί όλα τα νεότερα από τις κινήσεις της Χριστίνας στους ανθρώπους του Δασαρχείου Νευροκοπίου, του Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης, της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας Θράκης και της Πυροσβεστικής», αναφέρεται.

Τα αποτελέσματα από τις τηλεμετρίες αρκούδων χρησιμοποιούνται στην ταυτοποίηση και επιβεβαίωση των τομέων υψηλού κινδύνου σύγκρουσης με τις ανθρώπινες δραστηριότητες (π.χ. τροχαία ατυχήματα στο οδικό δίκτυο, ζημιές στην αγροτική παραγωγή, προσεγγίσεις σε οικισμούς). Με αυτό τον τρόπο η εγκατάσταση ειδικών αποτρεπτικών μέτρων (ειδικοί ανακλαστήρες φωτός για την αποφυγή των τροχαίων ατυχημάτων) καθώς και μέτρων πρόληψης ζημιών (ηλεκτροφόρες περιφράξεις, σκύλοι φύλαξης κοπαδιών και ειδικοί ενισχυμένοι κάδοι απορριμμάτων) θα έχει τη μέγιστη αποτελεσματικότητα.

Ο χειμέριος λήθαργος και η διαφορά του από τη χειμέρια νάρκη

Ο χειμέριος λήθαργος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες και πιο αξιοθαύμαστες φάσεις του βιολογικού της κύκλου και διαφέρει ουσιαστικά από την γνωστή χειμερία νάρκη που χαρακτηρίζει άλλα είδη θηλαστικών (όπως τον σκαντζόχοιρο, τον μυωξό, τον σπερμόφιλο κλπ).

Οι βασικότερες διαφορές είναι:

Κατά τη χειμέρια νάρκη: η θερμοκρασία του σώματος του ζώου πλησιάζει την θερμοκρασία περιβάλλοντος (σχεδόν στους 0oC). Οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός ελαττώνονται δραματικά. Στη περίπτωση του σπερμόφιλου π.χ. οι παλμοί περνούν από 350/λεπτό σε 3-4/λεπτό κατά τη χειμέρια νάρκη (ελάττωση κατά 95%).Το ζώο ξυπνά κατά διαστήματα για να αποβάλλει (ούρα και κόπρανα).

Κατά τον χειμέριο λήθαργο: η θερμοκρασία του σώματος της αρκούδας ελαττώνεται περίπου κατά 1-2 βαθμούς σε σχέση με την κανονική (38ο C). Οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός δεν ελαττώνονται δραματικά.

Από 52 παλμούς/λεπτό περνούν στους 24/λεπτό σε κατάσταση λήθαργου (δηλ. ελάττωση κατά 43%). Κατά το χειμέριο λήθαργο η αρκούδα δεν αποβάλλει ούτε ούρα ούτε κόπρανα! Το επίπεδο εγρήγορσης είναι υψηλότερο απ'ότι στη χειμέρια νάρκη, γι'αυτό και η αρκούδα ξυπνάει πολύ εύκολα όταν ενοχληθεί στη φωλιά της. Εδώ βρίσκεται και η μεγαλύτερη ευαισθησία της αρκούδας διότι:

* δύσκολα ξαναπέφτει σε λήθαργο
* στη χειμερινή περιπλάνησή της δύσκολα ξαναβρίσκει τροφή με αποτέλεσμα:
- να καταναλώνει νωρίτερα το αποθηκευμένο λίπος της
- να γίνεται πιο δύσκολη η επιβίωσή της την άνοιξη που υπάρχει λιγοστή φυσική τροφή.