Τετ α τετ Μητσοτάκη-Ερντογάν: Οι θέσεις των δύο ηγετών

Στην Άγκυρα μεταβαίνει σήμερα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όπου θα πραγματοποιήσει επίσκεψη εργασίας.

Στις 15:30 ο πρωθυπουργός θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο Προεδρικό Μέγαρο.

Θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών και δηλώσεις των δύο ηγετών στον Τύπο.

Στη συνέχεια, ο Πρωθυπουργός θα παρακαθίσει σε δείπνο που θα παραθέσει ο Πρόεδρος της Τουρκίας.

Τι αναφέρουν κυβερνητικές πηγές

Ο κ. Μητσοτάκης ταξιδεύει στην Τουρκία με στόχο να διατηρούνται ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και στο ανώτατο

επίπεδο, ώστε οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις να προχωρούν στο επόμενο βήμα, αλλά και να γίνει από τους δύο ηγέτες η επισκόπηση της προόδου σε επίπεδο διμερών σχέσεων αλλά και στους τομείς συνεργασίας, που έχουν συμφωνηθεί.

Πρόκειται, όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, για την πρώτη επίσκεψη Έλληνα Πρωθυπουργού στην τουρκική πρωτεύουσα τα τελευταία πέντε χρόνια. Οι ίδιες πηγές υπενθυμίζουν, μάλιστα, ότι κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, τον περασμένο Δεκέμβριο στην Αθήνα, οι δύο ηγέτες είχαν υιοθετήσει την Διακήρυξη των Αθηνών, ενώ είχαν υπογραφεί 15 Μνημόνια συνεργασίας ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Τα ίδια πρόσωπα προϊδεάζουν ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης αναμένεται να συζητηθούν όλα τα θέματα της διμερούς ατζέντας, ενώ αναμένεται να οριστεί και το χρονοδιάγραμμα των επόμενων επαφών σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου, θετικής ατζέντας και Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ).

Αναμένεται επίσης να επιβεβαιωθεί η επόμενη συνάντηση των δύο ηγετών κατά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, με τους δύο ηγέτες να συμπίπτουν επίσης και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον προσεχή Ιούλιο στην Ουάσιγκτον.

Κυβερνητικές πηγές επιβεβαιώνουν, εξάλλου, ότι ο πρωθυπουργός θα θέσει στον Πρόεδρο της Τουρκίας και το ζήτημα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικό τέμενος. Τα ίδια πρόσωπα επισημαίνουν άλλωστε, ότι ήδη πραγματοποιήθηκε ο νέος κύκλος συναντήσεων στη βάση των τριών αξόνων που είχαν συμφωνήσει οι δύο ηγέτες τον περασμένο Ιούλιο στο Βίλνιους (πολιτικός διάλογος, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, θετική ατζέντα) και τις οποίες είχαν συμφωνήσει Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην τελευταία συνάντησή τους.

Σημειώνεται, δε, ότι πρόκειται για την τέταρτη συνάντηση που θα έχει ο Πρωθυπουργός με τον Πρόεδρο της Τουρκίας μετά την επανεκλογή αμφοτέρων (η πρώτη είχε πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο του 2023 στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, η δεύτερη στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και η τρίτη στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο).

Κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η επανενεργοποίηση των επαφών και των διαύλων επικοινωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία τους τελευταίους μήνες έχει ήδη μετρήσιμα αποτελέσματα και παραπέμπουν στην εφαρμογή της διευκόλυνσης της βίζας για Τούρκους πολίτες σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στη σχεδόν μηδενική παραβατικότητα στον αέρα ελέω της εμπέδωσης θετικού κλίματος, αλλά και στη καλύτερη συνεργασία με τις τουρκικές αρχές στο Μεταναστευτικό και στη συνολική μείωση των ροών, παρά τις αυξομειώσεις. Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ωστόσο ότι «οι διαφωνίες προφανώς παραμένουν. Το σημαντικό είναι αυτές να μην οδηγούν σε κρίσεις. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε και δεν γίνονται βήματα για την διαμόρφωση ενός καλύτερου κλίματος και την επένδυση στη θετική ατζέντα».

Τέλος, οι ίδιες πηγές ξεκαθαρίζουν σε ό,τι αφορά στα θαλάσσια πάρκα ότι «η θέση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν από την πρώτη στιγμή σαφής. Η Ελλάδα, σεβόμενη το Διεθνές Δίκαιο και ιδίως το Δίκαιο της θάλασσας και με σταθερό έρεισμα στην κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, θα προχωρήσει στη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων επί τη βάσει περιβαλλοντικών κριτηρίων, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της».

Οι θέσεις του Μητσοτάκη

«Προφανώς και θα θέσω στον Πρόεδρο Ερντογάν κάθε ζήτημα για το οποίο η Ελλάδα έχει διαφορετική θέση από εκείνη της Τουρκίας», υπογράμμισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, σε συνέντευξή του στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής.

Αναφερόμενος στην μετατροπή του χαρακτήρα της Μονής της Χώρας, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι «η πρωτοβουλία αυτή, πράγματι, προσβάλλει έναν από τους πιο εμβληματικούς βυζαντινούς ναούς και, φυσικά, μάς πληγώνει όλους. Προσβάλλει, επίσης, την ιστορία της Κωνσταντινούπολης. Κυρίως, όμως, προσβάλλει ένα οικουμενικό μνημείο που ανήκει στην ανθρωπότητα και στον πολιτισμό της. Ασφαλώς, λοιπόν, και θα συζητήσω αυτό το θέμα με τον Τούρκο Πρόεδρο».

Για τη μειονότητα της Θράκης, είπε ο πρωθυπουργός «απαντά ρητά και απόλυτα η Συνθήκη της Λωζάννης: εκεί αναφέρεται θρησκευτική και μόνο μειονότητα. Και αυτό δεν είναι προς συζήτηση, όποιον ισχυρισμό και να προβάλλει η άλλη πλευρά. Μία ελληνική μουσουλμανική μειονότητα που ζει σε καθεστώς ισονομίας και ισοπολιτείας δίπλα στους Χριστιανούς συμπολίτες της. Κάτι που εγγυάται όχι μόνο η κυβέρνηση, αλλά και το ευρωπαϊκό κεκτημένο της χώρας μας».

Σε ό,τι αφορά τον σκοπό της συνάντησης με τον Τούρκο πρόεδρο, ο Έλληνας πρωθυπουργός σημείωσε ότι είναι: «Πρώτα απ’ όλα, να εδραιωθεί η πεποίθηση ότι οι συναντήσεις μεταξύ των ηγετών δύο γειτονικών χωρών δεν θα πρέπει να θεωρούνται εξαίρεση. Αλλά ένα γεγονός θα έλεγα «κανονικό» και, μάλιστα, αναγκαίο. Όταν με κάποιον διαφωνούμε, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει και να συζητούμε. Θα θυμάστε ότι ήδη από το 2020 προσωπικά είχε διακηρύξει «σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις». Και, πράγματι, σε αυτόν τον δρόμο προσήλθε και η Τουρκία, διαμορφώνοντας από κοινού και ένα θετικό κεκτημένο.

Θυμίζω ότι εδώ και πολλούς μήνες δεν έχουμε παραβιάσεις και ένταση στο Αιγαίο. Στο Μεταναστευτικό η συνεργασία των δύο πλευρών έχει μειώσει τις μεταναστευτικές ροές. Με τη μεσολάβηση της Αθήνας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέτρεψε την ταχύτατη έκδοση βίζας, ώστε Τούρκοι επισκέπτες να κάνουν διακοπές για μία εβδομάδα σε 10 ελληνικά ακριτικά νησιά. Κάτι που χαροποίησε τους πολίτες εκεί, αλλά ενθουσίασε και τους νησιώτες μας εδώ.

Στόχος, συνεπώς, είναι να δώσουμε συνέχεια σε αυτήν την προσέγγιση που έχει αμοιβαία οφέλη. Να διπλασιάσουμε, για παράδειγμα, τις διμερείς εμπορικές μας συναλλαγές μέσα στην επόμενη πενταετία. Και να συνεργαστούμε στενότερα στους τομείς της Υγείας και της αμοιβαίας συνδρομής σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών».

Οι θέσεις του Ερντογάν

Από την πλευρά του, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή», ο πρόεδρος της Τουρκίας υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, ότι τα προβλήματα πρέπει να επιλύονται ως πακέτο και πως όλοι πρέπει να γνωρίζουν ότι είναι δύσκολο για μια ενεργειακή πλατφόρμα που δεν περιλαμβάνει την Τουρκία να επιτύχει στην περιοχή, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο.

Επίσης, επισημαίνει ότι «η Τουρκία και η Ελλάδα μοιραζόμαστε όχι μόνο την ίδια γεωγραφία, αλλά και πολλά κοινά στοιχεία με ιστορική διάσταση. Φυσικά, υπάρχουν θέματα στα οποία διαφωνούμε, αλλά ο αριθμός των θεμάτων στα οποία μπορούμε να συμφωνήσουμε δεν είναι μικρός. Μιλώντας ανοιχτά και με θάρρος για όλα τα θέματα συνολικά, μπορούμε να κάνουμε βήματα προς την κατεύθυνση της λύσης».

Αναφορικά με τα ελληνοτουρκικά, ο κ. Ερντογάν μιλά τόσο για διαφορές όπως η υφαλοκρηπίδα και το τουρκολιβυκό μνημόνιο, όσο και για τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο, με αφορμή τα οποία η Τουρκία ήγειρε πάλι ζήτημα κυριαρχίας επί των μικρών, ακατοίκητων νησιών.

Όπως σημειώνει η εφημερίδα, ο Τούρκος πρόεδρος απάντησε γραπτώς στις ερωτήσεις της, οι οποίες είχαν υποβληθεί προτού ανακύψει η εφαρμογή της απόφασης για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί.

#Κυριάκος_Μητσοτάκης #Ρετζέπ_Ταγίπ_Ερντογάν #Ελληνοτουρκικά