Μόλις το 3% των επιχειρήσεων βρήκε εύκολα το επιθυμητό προσωπικό

Τη μεγάλη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στην εξεύρεση προσωπικού με τις δεξιότητες που αναζητούν αποκαλύπτει έρευνα του ΕΒΕΑ που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του 8ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.

Η πρόεδρος του ΕΒΕΑ, Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου, προλογίζοντας τα πρώτα βασικά ευρήματα της έρευνας, είπε: « Ζούμε σε μια περίοδο ταχύτατων αλλαγών. Η καταιγιστική πρόοδος της τεχνολογίας, οι περιβαλλοντικές προκλήσεις, το δημογραφικό πρόβλημα, η πανδημία,

ο πόλεμος σε ευρωπαϊκό έδαφος είναι δυνάμεις που μετασχηματίζουν τον κόσμο μας, τις οικονομίες, τις κοινωνίες, τον τρόπο ζωής μας τώρα και στο μέλλον.

Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών εκπροσωπεί σήμερα τις 120.000 επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ της Ελλάδας. Είναι ένας φορέας που για πάνω από έναν αιώνα εκφράζει και υπηρετεί τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου. Βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις τάσεις της παγκόσμιας αγοράς. Πρωτοπορεί στην προώθηση θετικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, με στόχο τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής επιχειρηματικότητας, της ελληνικής οικονομίας.

H αποστολή μας είναι όχι μόνο η διευκόλυνση της καθημερινότητας και η παροχή υποστήριξης για την αντιμετώπιση τρεχόντων ζητημάτων, αλλά και η διερεύνηση και παρουσίαση των μελλοντικών τάσεων στην αγορά, όπως για παράδειγμα κάνουμε με τη διοργάνωση του κύκλου εκδηλώσεων “The Future of..” και η καταγραφή των αντιλήψεων και των αναγκών των μελών μας, που συνδέονται άρρηκτα με τη βιωσιμότητά τους.

Οι επιχειρήσεις έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην καλή πορεία της ελληνικής οικονομίας. Μέσα από διαδοχικές κρίσεις, έχουν καταφέρει όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να ενισχύσουν σημαντικά την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητά τους.

Υλοποιήσαμε τον προηγούμενο μήνα ειδικά σχεδιασμένη έρευνα μεταξύ των μελών μας. Μια έρευνα που είχε στόχο να καταγράψει τις ανάγκες που υπάρχουν στην αγορά, να μας δώσει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα σε σχέση με την έλλειψη δεξιοτήτων και τους τρόπους αντιμετώπισης. Έχουμε, επίσης, αναπτύξει και θέσει σε πλήρη λειτουργία ειδική πλατφόρμα (https://career.acci.gr), στην οποία οι επιχειρήσεις μέλη μας δηλώνουν τις ανάγκες που έχουν σε ανθρώπινο δυναμικό και βέβαια το είδος των αναγκών αυτών.Βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τα γραφεία διασύνδεσης των πανεπιστημίων, με σκοπό να συμβάλουμε στη γεφύρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τον κόσμο της αγοράς.

Όσον αφορά την αγορά εργασίας τα ερωτήματα που τέθηκαν καθώς και τα συμπεράσματα που προκύπτουν αφορούν την αναζήτηση προσωπικού με τις επιθυμητές δεξιότητες, την ανάγκη για προγράμματα κατάρτισης σε τεχνικές ειδικότητες και ψηφιακές δεξιότητες, την ευελιξία στην αγορά εργασίας και τα νέα μοντέλα εργασίας που αναδείχτηκαν μετά τη πανδημία».

Τα βασικά ευρήματα της έρευνας

Τη χρονιά που πέρασε σχεδόν 9 στις 10 επιχειρήσεις διατήρησαν ή αύξησαν το προσωπικό τους, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις θετικές εξελίξεις στο ισοζύγιο απασχόλησης σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Υπουργείο Εργασίας.Προκαλούν εντύπωση και σίγουρα προβληματισμό τα ευρήματα της έρευνας, ως προς τη δυνατότητα εξεύρεσης προσωπικού με κατάλληλες δεξιότητες. Μόλις το 3% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι βρήκαν με ευκολία τις δεξιότητες που αναζητούσαν. Το 31,3% δήλωσαν ότι η αναζήτηση δεν ήταν εύκολη, αλλά τελικά κάλυψαν τις ανάγκες τους. Το 39.1% δήλωσαν ότι δεν έχουν καταφέρει ακόμα να καλύψουν τις ανάγκες τους, ενώ για το 17,2% ο βαθμός δυσκολίας είναι τόσο μεγάλος, που δεν προβλέπουν ότι θα καλύψουν σωστά τις ανάγκες τους. Ένα σοκαριστικό ποσοστό αν αναλογιστούμε σε πόσο μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων αντιστοιχεί.Η έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων είναι ένα πρόβλημα που εντοπίζεται σε όλα τα μεγέθη επιχειρήσεων – με βάση το τζίρο τους. Φαίνεται να είναι σοβαρότερο στις μικρότερες επιχειρήσεις, με τζίρο κάτω από 250.000 ευρώ. Σε αυτή την κατηγορία το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνουν ότι δεν θα καταφέρουν να καλύψουν τις ανάγκες τους ξεπερνά το 40% - είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό στο σύνολο των ερωτηθέντων (17,2%)Οι ειδικότητες που δυσκολεύονται να καλύψουν οι επιχειρήσεις είναι κυρίως αυτές των μηχανικών (16,7%), των οικονομικών (13,9%) και τεχνικών (11,1%) κλάδων και της πληροφορικής (9,6%). Ακολουθούν οι πωλητές, σύμβουλοι και υπάλληλοι γραφείου.Πάνω από 6 στις 10 επιχειρήσεις (63,5%) πιστεύουν ότι είναι δύσκολο να βρουν καταρτισμένους εργαζόμενους σε τεχνικές μη πανεπιστημιακές ειδικότητες. Πάνω από 4 στις 10 επιχειρήσεις πιστεύουν ότι υπάρχει έλλειψη προσωπικού με τις κατάλληλες ψηφιακές δεξιότητες που χρειάζονται. Και πάνω από τις μισές επιχειρήσεις (53,5%) πιστεύουν ότι υπάρχει έλλειψη προσωπικού με την εμπειρία που χρειάζονται. Σχεδόν 6 στις 10 επιχειρήσεις πιστεύουν ότι η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση δεν προσφέρει στους αποφοίτους τις απαιτούμενες γνώσεις για την ένταξή τους στην αγορά.

Οι ανάγκες των επιχειρήσεων: Προγράμματα κατάρτισης και περισσότερη ευελιξία στην αγορά εργασίας

Σχεδόν 8 στις 10 επιχειρήσεις (77,4%) πιστεύουν ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη για προγράμματα κατάρτισης των εργαζομένων, ώστε να αναβαθμιστούν τεχνολογικά. Το 68% των επιχειρήσεων συμφωνούν ότι η αγορά εργασίας πρέπει να γίνει πιο ευέλικτη, ως προς τη διαδικασία πρόσληψης – απόλυσης. Η επιδότηση της εργασίας υποστηρίζεται από το 28,3% των επιχειρήσεων. Για το 23,3% των επιχειρήσεων, η Πολιτεία πρέπει να προωθήσει αλλαγή των προγραμμάτων σπουδών της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ώστε να αποκτήσουν στενότερη σχέση με την παραγωγή και την επιχειρηματικότητα.

Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η πανδημία δημιούργησε τάσεις στην αγοράς εργασίας. Πιο συγκεκριμένα, το 62,9% των επιχειρήσεων άλλαξε τον τρόπο εργασίας του προσωπικού (τηλεργασία, εργασία εκ περιτροπής κ.α.), ενώ μόλις το 35,2% δηλώνει ότι δεν προχώρησε σε αλλαγές. Το 54% όσων δήλωσαν ότι άλλαξαν τον τρόπο εργασίας του προσωπικού τους υποστηρίζουν ότι θα διατηρήσουν τις αλλαγές, ειδικά την τηλε-εργασία σε ποσοστό 79,6%. Αυτό αποτελεί σημαντικό στοιχείο, καθώς η ευελιξία που προάγεται μέσω της τηλε-εργασίας, πιθανώς να ευνοήσει την είσοδο περισσότερων γυναικών στην αγορά εργασίας.

Προτάσεις ΕΒΕΑ για την ανάπτυξη δεξιοτήτων

Η κα. Εφραίμογλου παρέθεσε και τις προτάσεις του ΕΒΕΑ για την ανάπτυξη δεξιοτήτων: «Πιστεύω ότι η σύζευξη των δεξιοτήτων και της προσφοράς εργασίας με τις ανάγκες της αγοράς, στηρίζεται στην εποικοδομητική συνεργασία, μεταξύ της Πολιτείας και των επιχειρηματικών φορέων. Για τον λόγο αυτό το ΕΒΕΑ και η ΔΥΠΑ υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας το οποίο αφορά την αξιοποίηση από κοινού εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων στους τομείς της προώθησης της απασχόλησης, της απόκτησης και αναβάθμισης δεξιοτήτων, της επανειδίκευσης (upskilling-reskilling), της δημιουργίας επιδοτούμενων νέων θέσεων εργασίας και νέων επιχειρήσεων, αλλά και τη διερεύνηση της διασύνδεσης-διαλειτουργικότητας των διαδικτυακών συστημάτων της ΔΥΠΑ με την πλατφόρμα εργασίας του ΕΒΕΑ με στόχο την αποτελεσματικότερη αξιοποίησή τους για την προώθηση της απασχόλησης.

Ως ΕΒΕΑ έχουμε προτείνει το σχεδιασμό προγραμμάτων απασχόλησης και κατάρτισης με βάση τις ανάγκες ανά κλάδο της οικονομίας και ανά Περιφέρεια της χώρας. Με ιδιαίτερη έμφαση σε προγράμματα για την επανακατάρτιση και τη διευκόλυνση της μετάβασης των εργαζομένων σε κλάδους όπου αναμένεται μείωση, κατάργηση ή μετασχηματισμός των θέσεων εργασίας.

Το ΕΒΕΑ εξάλλου μέσω του φορέα του, του Διεπημελητηριακού Φορέα Πιστοποίησης (ΔΙΦΟΠ), προωθεί την πιστοποίηση φυσικών προσώπων αναφορικά με τη γνώση τους σε μη θεσμοθετημένες επαγγελματικές δραστηριοτήτες, γεγονός που συντελεί στην επαγγελματική τους ενίσχυση.Θεωρούμε απαραίτητη την συνεχή αναβάθμιση των προγραμμάτων κατάρτισης και επανακατάρτισης, με προτεραιότητα στις νέες τεχνολογίες, σε πράσινες δεξιότητες και σε τεχνικές ειδικότητες με υψηλή ζήτηση. Είναι πολύ θετικό που στο πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» έχουν ενταχθεί έργα για την κατάρτιση 120.000 ανέργων, καθώς μέσω αυτών των προγραμμάτων θα διευκολυνθεί η επανένταξή τους στην αγορά εργασίας.Επιπρόσθετα όμως θεωρούμε ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην υλοποίηση προγραμμάτων ενδοεπιχειρηματικής κατάρτισης. Ασφαλώς, η επιδότηση των επιχειρήσεων για την εκπαίδευση του προσωπικού της σε γνωστικά αντικείμενα που εξελίσσονται με αυξημένη ταχύτητα θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρό παράγοντα υλοποίησης τέτοιων προγραμμάτων.Επίσης, υπάρχει ανάγκη αναβάθμισης της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, με αποτελεσματικότερη αξιοποίηση θεσμών που εφαρμόζονται ήδη με επιτυχία σε άλλες χώρες, όπως είναι αυτός της Μαθητείας. Η διασύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας μέσω αυτού του του θεσμού μπορεί να συμβάλει στη μείωση του brain drain. Το ΕΒΕΑ υποστηρίζει σταθερά εδώ και χρόνια στην ανάδειξη αυτού του θεσμού, γιατί θεωρούμε ότι μπορεί να αποτελέσει το κλειδί για την αύξηση της απασχόλησης των νέων, εδραιώνοντας τη σύνδεση μεταξύ της μαθησιακής διαδικασίας και της αγοράς εργασίας.Είναι απαραίτητη η αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και η στενότερη σύνδεση των πανεπιστημίων με τον κόσμο της αγοράς. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2021 στην Ευρώπη, το 23% των νέων 15-29 ετών που βρίσκονται στην επίσημη εκπαίδευση εργάζεται παράλληλα. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνά το 6%.Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε προτείνει ως ΕΒΕΑ πρόγραμμα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας για νέους πτυχιούχους πανεπιστημίων, με διετή επιδότηση της εργασίας τους, με έμφαση σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις». ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣΕΒΕΑΕΦΡΑΙΜΟΓΛΟΥΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΔΕΛΦΩΝDelphi Economic Forum