Στα σκαριά σχέδιο επαναγοράς «κόκκινων» δανείων

Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο θα συζητηθεί στο υπουργικό συμβούλιο της ερχόμενης εβδομάδας

Στα μέσα Οκτωβρίου τοποθετείται η κατάθεση του νέου νομοσχεδίου από το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο μεταξύ άλλων θα δίνει τη δυνατότητα στους δανειολήπτες να επαναγοράζουν τα δάνειά τους που έχουν «κοκκινίσει». Σημειώνεται πως η συντριπτική πλειονότητα των δανείων έχει πουληθεί από τις τράπεζες στα ξένα funds αντί πολύ χαμηλής τιμής.

Μάλιστα, τα funds (τα περισσότερα δεν διαθέτουν καν εκπροσώπηση, γραφεία ή και υπαλλήλους στην Ελλάδα) έχουν δώσει τη διαχείρισή τους στις εταιρίες διαχείρισης δανείων, γνωστές και ως servicers.

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, το οποίο θα περιέχει μεταξύ άλλων και διορθώσεις στον εξωδικαστικό συμβιβασμό, αλλά και νέους όρους για τη λειτουργία των servicers, αναμένεται να συζητηθεί στο υπουργικό συμβούλιο της ερχόμενης εβδομάδας. Επιχειρήσεις και νοικοκυριά που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα θα μπορούν να λάβουν δάνεια από ασφαλιστικές εταιρίες, funds και άλλους μη τραπεζικούς οργανισμούς, που θα προσφέρουν ευνοϊκότερους όρους από τις τράπεζες. Ετσι, οι δανειολήπτες θα μπορούν στη συνέχεια να απευθυνθούν στα funds που έχουν αγοράσει τα δάνειά τους και να τα επαναγοράσουν σε χαμηλότερες τιμές.

Στην ουσία, η κυβέρνηση δημιουργεί μια δευτερογενή αγορά δανείων, προς όφελος των δανειοληπτών, ενώ, όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές του οικονομικού επιτελείου, οι μη χρηματοοικονομικοί οργανισμοί που θα έχουν δικαίωμα χορήγησης πιστώσεων θα πρέπει να έχουν σημαντική υπόσταση, προκειμένου να αποκλειστούν τυχόν καιροσκόποι και τοκογλύφοι.

Το δικαίωμα επαναγοράς θα δοθεί κυρίως σε αυτούς που έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν, ωστόσο για να λάβει κάποιος χρηματοδότηση θα πρέπει και σε αυτή την περίπτωση να πληροί τα τραπεζικά κριτήρια. Στα προαπαιτούμενα για την αναχρηματοδότηση είναι, επίσης, η καλή σχέση του δείκτη «loan to value», η αξία του ακινήτου, δηλαδή σε σχέση με την αξία της οφειλής, αλλά και του δείκτη χρέους προς εισόδημα («debt to income»).

Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο πλαίσιο θα συμφέρει κυρίως τους δανειολήπτες που διαθέτουν υψηλότερο υπόλοιπο δανείου από την αξία του ενεχύρου που έχουν βάλει στο δάνειο (π.χ., το σπίτι). Στη χώρα μας υπάρχουν πλείστες τέτοιες περιπτώσεις, λόγω των τόκων και των προσαυξήσεων, ενώ ακόμα μεγαλύτερες είναι οι διαφορές σε όσους είχαν την ατυχία να πάρουν δάνειο σε ελβετικό φράγκο, οι οποίοι, όσο κι αν πληρώνουν τις μηνιαίες δόσεις του δανείου τους, συνεχίζουν να διαθέτουν τεράστιο υπόλοιπο, που ξεπερνά ακόμα και το αρχικό δάνειο!

Ποιες κινήσεις θα κάνουν οι δανειολήπτες με το νέο πλαίσιο

Εστω ότι ένας δανειολήπτης έχει υπόλοιπο στεγαστικού δανείου 120.000 ευρώ και η αξία του σπιτιού του υπολογίζεται στα 100.000 ευρώ. Εφόσον έρθει σε συμφωνία με τον servicer που διαχειρίζεται το δάνειό του, το νέο πλαίσιο θα του επιτρέπει τις εξής κινήσεις:

■ να καταβάλει προκαταβολή (π.χ., 10.000 ευρώ),

■ να «κουρέψει» την οφειλή κατά, π.χ., 30.000 ευρώ.

Ετσι, το χρέος του θα μειωθεί στα 80.000 ευρώ, ποσό πολύ υψηλότερο απ’ ό,τι το αγόρασε το fund από τις τράπεζες. Στη συνέχεια ο δανειολήπτης θα μπορεί να λάβει δάνειο από τους μη χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, που θα ονομάζονται DPOs (Discount Pay Off), επαναγοράζοντας στην πράξη το δάνειό του.

Ωστόσο, σε αυτό το σημείο αναμένεται να προκύψει ένα άλλο ζήτημα: οι νέες συμβάσεις που θα υπογραφούν -στα μέτρα του δανειολήπτη- με τις εταιρίες DPOs θα αφορούν δάνεια υψηλότερου κινδύνου, καθώς πολλά απ’ αυτά στο παρελθόν είχαν «κοκκινίσει», οπότε ο δανειολήπτης -για οποιονδήποτε λόγο- δεν είχε τηρήσει την αρχική σύμβαση αποπληρωμής. Ετσι, αυτά τα νέα δάνεια, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, αναμένεται να φέρουν και μεγαλύτερα επιτόκια από εκείνα που οι δανειολήπτες συνάπτουν με τις τράπεζες.

Τα «ψιλά γράμματα»

Ρόλο-κλειδί στη δυνατότητα επαναγοράς των «κόκκινων» δανείων διαδραματίζει η σχέση της αξίας του ακινήτου προς το ύψος του μη εξυπηρετούμενου δανείου.

Για να δοθεί το πράσινο φως, θα υπάρξει ειδικός αλγόριθμος ο οποίος θα περιλαμβάνει:

α) την αρχική προκαταβολή από τον οφειλέτη ενός μικρού τμήματος της οφειλής του,

β) ρυθμιστική αποπληρωμή σε πολυάριθμες βιώσιμες μηνιαίες δόσεις του υπολοίπου τού σημαντικά απομειωμένου δανείου, κατόπιν σχετικού «κουρέματος» (haircut) από πλευράς πιστωτών,

γ) τη δυνατότητα αναχρηματοδότησης του οφειλέτη για την αποπληρωμή του παραπάνω δανείου με ακόμη ευνοϊκότερους (προσαρμοσμένους στα σημερινά οικονομικά του δεδομένα) όρους εξόφλησης του (νέου αυτού) δανείου του, για πρώτη φορά στα ελληνικά χρηματοπιστωτικά δεδομένα, εκτός από τράπεζες/funds και από ιδιωτικές εταιρίες χρηματοδότησης (γνωστές και ως DPO’s – Discount Pay Off).

Ο δανειολήπτης θα είναι σε θέση να διασώσει την κύρια κατοικία του, εξοφλώντας ως αντιστάθμισμα μειωμένο τμήμα του εναπομένοντος δανειακού του υπολοίπου, και τούτο με τη χρήση πρόσθετων δανειοδοτικών προγραμμάτων, χαμηλού γι’ αυτόν κόστους και βιώσιμου δείκτη συνολικής επιβάρυνσης.