Υγεία: Και το χειμώνα υπάρχουν αλλεργίες

O Δρ. Μιχάλης Μακρής μιλάει στο περιοδικό Healthy Today για τις αλλεργίες του χειμώνα.

O Δρ. Μιχάλης Μακρής, Αλλεργιολόγος, Υπεύθυνος Μονάδας Αλλεργιολογίας Β΄Δερματολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, ΠΓΝ «Αττικόν», μιλάει στο περιοδικό Healthy Today για τις αλλεργίες, οι οποίες όπως φαίνεται δεν σχετίζονται μόνο με την άνοιξη.

Συγκεκριμένα αναφέρει:

Όλοι γνωρίζουμε ότι ο ερχομός της άνοιξης συνδυάζεται

και με την έλευση των εποχικών αλλεργιών που ταλαιπωρούν ιδιαίτερα τα αλλεργικά άτομα και επηρεάζουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Τι γίνεται, όμως, το χειμώνα; Οι αλλεργίες πέφτουν σε «χειμέρια» νάρκη ή κάποιες από αυτές παραμένουν ενεργείς ή και επιδεινώνονται;

H απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα δεν είναι μονοσήμαντη. Εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τη φύση του νοσήματος του κάθε αλλεργικού ατόμου, αλλά και το είδος του εξωγενούς αιτίου (αλλεργιογόνου ή και φυσικού παράγοντα π.χ. υγρασία ή/και ψύχος). Οι κύριες διαφοροποιήσεις στη συμπεριφορά των αλλεργικών νοσημάτων το χειμώνα αφορούν:

Αναπνευστική αλλεργία (αλλεργική ρινίτιδα και άσθμα)

Το χειμώνα, καθώς βρισκόμαστε σε εσωτερικούς χώρους, στρώνουμε τα χαλιά και τα παράθυρα παραμένουν κλειστά, τα ενδοοικιακά αλλεργιογόνα από τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, τα ζώα συντροφιάς (γάτα, σκύλος), αλλά και σπόρια μυκήτων, βρίσκονται σε αυξημένες συγκεντρώσεις στα σπίτια μας, με αποτέλεσμα να επιδεινώνονται τα συμπτώματα από τη μύτη (μπούκωμα, καταρροή, φτέρνισμα) ή και τους βρόγχους (δύσπνοια, ξηρός βήχας, νυχτερινή αφύπνιση από δυσκολία στην ανάσα, συριγμός, κυρίως κατά την εκπνοή, σαν «γατάκι») στα άτομα που έχουν αλλεργία σε αυτούς τους παράγοντες. Αν συνυπολογίσει κανείς και τις συχνές ιώσεις που εμφανίζουν συνέργεια με την αλλεργία, αλλά και την αυξημένη υγρασία τη χειμερινή περίοδο, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι αυτοί που πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα ή αλλεργικό άσθμα πρέπει να ακολουθούν πιστά την αγωγή τους, αλλά και να είναι ενήμεροι για τη λήψη εξατομικευμένων μέτρων (π.χ. καλός αερισμός χώρου, χρήση ηλεκτρικής σκούπας με πιστοποίηση για αλλεργιογόνα ζώων, καταπολέμηση υγρασίας), που θα τους ανακουφίσουν και θεραπειών (ειδική ανοσοθεραπεία σε ακάρεα σκόνης, ζώα ή μύκητες), που θα αντιμετωπίσουν οριστικά το πρόβλημα.

Ατοπική δερματίτιδα

Η ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος του δέρματος, που εμφανίζει έντονη ξηρότητα στο δέρμα και χαρακτηριστικές εκζεματοειδείς βλάβες, συχνότερα στις καμπτικές επιφάνειες των χεριών και των ποδιών, που συνοδεύονται από έντονη φαγούρα. Ιδιαίτερα σημαντική στην ατοπική δερματίτιδα είναι η προδιάθεση που χαρακτηρίζει τους πάσχοντες για αλλεργίες σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, αλλά και η έμφυτη ξηρότητα του δέρματος τους (ατοπικό δέρμα). Τη χειμερινή περίοδο, στη συντριπτική πλειοψηφία των πασχόντων, παρατηρείται σημαντική έξαρση των βλαβών με επιδείνωση και της φαγούρας, που αποτελεί το πιο βασανιστικό σύμπτωμα της νόσου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι ασθενείς να ταλαιπωρούνται και να αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι αντιλαμβάνονται τις πολύ κρύες μέρες από την άμεση επιδείνωση στην εικόνα του δέρματός τους. Η συχνή χρήση ενυδατικών-μαλακτικών προϊόντων που αποτελεί 1η γραμμή θεραπείας στην ατοπική δερματίτιδα πρέπει να είναι πιο συχνή και σχολαστική το χειμώνα και, παράλληλα, να προτιμώνται πιο λιπαρές μορφές ενυδατικών, όπως βάλσαμο (baume), καθώς η διαδερμική απώλεια νερού είναι αυξημένη σε σχέση με το καλοκαίρι.

Κνίδωση

Η κνίδωση αποτελεί ένα κοινό νόσημα που εμφανίζει χαρακτηριστικές βλάβες, τους πομφούς, πανομοιότυπες με αυτές που κάνει η τσουκνίδα στην επαφή της με το δέρμα. Περίπου οι μισοί ασθενείς εμφανίζουν και αγγειοοίδημα, ένα πρήξιμο στην περιοχή του προσώπου και ιδιαίτερα γύρω από τα μάτια, στα χείλη ή και τη γλώσσα. Η κνίδωση εμφανίζει ενίοτε πολύ εντυπωσιακή κατανομή με εικόνες που προσομοιάζουν με γεωγραφικό χάρτη και βλάβες που μέσα σε λεπτά ή και ώρες εμφανίζονται και αποδράμουν, σε άλλο σημείο και συνοδεύονται από έντονη φαγούρα. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η εικόνα αυτή αγχώνει ιδιαίτερα τους πάσχοντες, τόσο ενήλικες, όσο και παιδιά, αλλά και το οικογενειακό τους περιβάλλον. Αποτελεί το συχνότερο αίτιο επίσκεψης στα Επείγοντα Περιστατικά για δερματολογικό πρόβλημα. Τις πιο πολλές φορές δεν ανευρίσκεται κάποιο ειδικό αίτιο, αν και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ένα τέτοιο επεισόδιο οξείας κνίδωσης οφείλεται σε λοιμώξεις ιογενούς αιτιολογίας από συνηθισμένους ιούς του αναπνευστικού ή και του γαστρεντερικού συστήματος. Βέβαια, αν ένα επεισόδιο εκδηλωθεί άμεσα μετά από επαφή με κάποιο αλλεργιογόνο (π.χ. λήψη αντιφλεγμονώδους λόγω πυρετού ή μετά τη λήψη μιας αντιβίωσης ή βρώση κάποιας τροφής), μπορεί να αποτελεί εκδήλωση αλλεργίας που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση και περαιτέρω έλεγχο για εξακρίβωση του υπεύθυνου αιτίου. Το χειμώνα, λόγω των συχνών ιογενών λοιμώξεων και του έντονου συγχρωτισμού, τα επεισόδια κνίδωσης ταλαιπωρούν ιδιαίτερα τα παιδιά. Η λήψη σωστής αγωγής με αντισταμινικά που ελέγχουν τα συμπτώματα και η σωστή ενημέρωση για τη διάρκεια της νόσου, αλλά και τυχόν εξιδεικευμένο αλλεργιολογικό έλεγχο που απαιτείται σε εξατομικευμένη βάση, συνθέτουν το τρίπτυχο της ενδεδειγμένης προσέγγισης στην κνίδωση, που διαλύει μύθους και καταστέλλει το stress, που συνοδεύει τη νόσο.

Κνίδωση εκ ψύχους

Μια ειδική μορφή κνίδωσης είναι η κνίδωση εκ ψύχους. Εδώ, το κρύο αποτελεί το αίτιο που πυροδοτεί την ενεργοποίηση των κυττάρων του δέρματος που ευθύνονται για τις χαρακτηριστικές κνιδωτικές βλάβες. Συχνότερα, εμφανίζεται στα ακάλυπτα μέρη του σώματος, όταν το δέρμα εκτίθεται σε χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα, αλλά σε πιο σοβαρές μορφές της νόσου ή/και σε πολύ έντονο κρύο μπορεί οι βλάβες να εμφανιστούν και στα καλυμμένα μέρη του σώματος. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται (ζεστά ή και ισοθερμικά ρούχα σε έντονο κρύο, αποφυγή έκθεσης σε πολύ δυνατό αέρα ή βροχή το χειμώνα, χρήση γαντιών και σκούφου), καθώς υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις που η παρατεταμένη έκθεση στο κρύο ή ακόμη και η σύντομη σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να επάγουν αναφυλαξία με πλήρη απώλεια αισθήσεων. Όλα τα άτομα που πάσχουν πρέπει να αποτανθούν στον ειδικό αλλεργιολόγο ή δερματολόγο, για να λάβουν οδηγίες, αλλά και μια αυτοενιέμενη αδρεναλίνη για χρήση σε περίπτωση αναφυλαξίας.

Να θυμάστε

Με σωστή ενημέρωση και εφαρμογή των οδηγιών που θα πάρουμε, μπορούμε να απολαύσουμε το χειμερινό τοπίο και να συλλέξουμε όμορφες χειμερινές εμπειρίες, χωρίς ασφυκτικούς περιορισμούς και φόβο για τις αλλεργίες μας.