Οι αναζητήσεις της Ευρώπης και οι προσεχείς ευρωεκλογές

Οι εκλογές με άμεση και καθολική ψηφοφορία για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δίνουν ένα στίγμα εντελώς διαφορετικό ως προς το πολιτικό τους περιεχόμενο, την αντίληψη και την σκοπιμότητα τους, την θεσμική τους διάσταση, τι εκπροσωπούν. Η εκλογική αυτή διαδικασία από το 1979, ενώ έχει ξεκάθαρα ένα υπερεθνικό περιεχόμενο ψηφοφορίας, συχνά μετατρέπεται σε ένα άθροισμα διαφορετικών εθνικών αναμετρήσεων. Επιστροφή σε μια

στενή εθνική κατεύθυνση, που παρασύρει τα εθνικά ακροατήρια να εγκλωβίζονται σε περιεχόμενα που αφορούν την άσκηση πολιτικής σε εσωτερικό επίπεδο.

Το διάστημα μέχρι τις ευρωπαϊκές εκλογές του προσεχούς Ιουνίου αποτελεί το κατάλληλο χρονικό πλαίσιο για να διαμορφώσουν οι κοινοτικοί θεσμοί, οι εθνικές αρχές, οι πολιτικές δυνάμεις, τον πραγματικό συμβολισμό αυτών των εκλογών. Να υπερβούμε την περιοριστικού χαρακτήρα αντίληψη που θέλει την ευρωπαϊκή κάλπη ως άθροισμα διαφορετικών εθνικών αναμετρήσεων, την οποία και προσπαθούν να εκμεταλλευτούν λαϊκιστικά και δημαγωγικά κινήματα.

Να καταδείξουμε τον γνήσιο χαρακτήρα των ευρωεκλογών, το πολιτικό τους διακύβευμα, το τι εκπροσωπούν για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Αποτελεί πολιτική και κοινωνική προτεραιότητα να ενισχυθεί το δημόσιο ενδιαφέρον για τις ευρωεκλογές αλλά και συνολικά για όσα εκπροσωπεί η ευρωπαϊκή ενοποίηση.

Η μακροχρόνια δυσπιστία αλλά και αδιαφορία που έχει καλλιεργηθεί στην ευρωπαϊκή κοινωνία για τις ευρωεκλογές, για την συμμετοχή κάθε χώρας μέσα στο πλέγμα των κοινοτικών θεσμών, έχει έρθει ο χρόνος να αντικατασταθούν από ένα ζωτικό ενδιαφέρον για αυτή την ευκαιρία. Για την δυνατότητα που δίνεται στους Πολίτες της Ευρώπης να εκφρασθούν δια της ψήφου τους για τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές επιλογές που απαιτούνται για το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον.
Λίγους μήνες πριν την διεξαγωγή των ευρωεκλογών, οι έρευνες της κοινής γνώμης σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, αποτυπώνουν μια αύξηση στην πρόθεση συμμετοχής σε σχέση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές του 2019.

Στις σημερινές συνθήκες, όπου το 72% των Πολιτών της Ευρώπης πιστεύει ότι η συμμετοχή στην ΕΕ αποτιμάται θετικά για τις χώρες τους και ένα σχεδόν ισόποσο ποσοστό αναγνωρίζει ότι η ΕΕ διαδραματίζει έναν καθοριστικό ρόλο στην ζωή τους, ενώ ένα σχεδόν ίδιο ποσοστό, διακατέχεται από μια αίσθηση αδυναμίας αντιμετώπισης των μελλοντικών εξελίξεων.

Είναι αυτή η αίσθηση φοβικότητας απέναντι στην πληθώρα των θετικών στοιχείων των επτά δεκαετιών που έχουν διαμορφώσει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, που προσδίδει αύξηση στα ποσοστά της ακροδεξιάς, των λαϊκιστικών και δημαγωγικών δυνάμεων.

Απέναντι σε αυτόν τον κίνδυνο, της περαιτέρω ανόδου των πολιτικών άκρων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εξέλιξη που θα οδηγήσει σε αδρανοποίηση την ευρωπαϊκή ιδέα, τώρα είναι που χρειάζεται μια οργανωμένη και συνδυασμένη προσπάθεια τόσο των κοινοτικών θεσμών όσο και των εθνικών αρχών, των πολιτικών κομμάτων, να μπορέσουν να εκφράσουν δυναμικά τον ευρωπαϊσμό.

Τα όσα έχουν συμβεί από μια αδιέξοδη άνοδο του ευρωσκεπτικισμού και του αντιευρωπαϊσμού, με πιο κλασσικό παράδειγμα την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ, τα όσα προσδιορίζει η ανοδική τάση βασικών σχηματισμών της ακροδεξιάς σε μια σειρά από χώρες με αυξημένη βαρύτητα ως προς την κοινοτική αρχιτεκτονική, μας κάνουν να κατανοήσουμε πόσο μπορούν να επηρεάσουν την ευρωπαϊκή ατζέντα, τις κοινοτικές πρωτοβουλίες.

Η ενωμένη Ευρώπη όμως, έχοντας διαμορφώσει από την δημιουργία της ένα μίγμα υπερεθνικότητας και διακυβερνητισμού, μπόρεσε να προωθήσει όλο αυτό το κοινό όφελος, το κοινό πεπρωμένο για τα κράτη και τους πολίτες τους που εθελούσια εισέρχονταν σε αυτή την φιλόδοξη και μοναδική δημοκρατική διαδικασία. Σε αυτές τις δεκαετίες κατάφερε να οικοδομήσει το αύριο της με αλληλεγγύη, με συνοχή, να διευρυνθεί. Και σήμερα είναι η μόνον η ΕΕ που συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς για όλες εκείνες τις χώρες που προσβλέπουν στην προοπτική της ενσωμάτωσης τους σε αυτήν.
Αυτό το διάστημα είναι η πιο κατάλληλη περίοδος για να ανοίξουμε εκείνη την δημόσια συζήτηση για την Ευρώπη που έχουμε κληρονομήσει, από την αρχική δήλωση Σουμάν της 9ης Μαΐου του 1950 και την ιδρυτική συνθήκη της Ρώμης τον Μάρτιο του 1957, μέχρι την σημερινή ΕΕ των 27, που διασφαλίζει οικονομική ανάπτυξη, συνεκτική συνεργασία και αντίληψη.

Που μέσα από κρίσεις, στασιμότητες, δυσλειτουργίες, το πρόσημο παραμένει ισχυρά θετικό, με την ενιαία αγορά, την Κοινή Αγροτική Πολιτική, το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, την σύγκλιση, την περιφερειακή συνοχή, την δημοσιονομική σταθερότητα, τις ακαδημαϊκές ανταλλαγές των προγραμμάτων Erasmus, όλα εκείνα που μας παρέχουν έμπρακτα τα οφέλη της ενότητας της Ευρώπης για τους Πολίτες της.

Τώρα χρειαζόμαστε να ενισχύσουμε την κοινοτική Ευρώπη, να αναδείξουμε τον ισχυρό και φιλόδοξο χαρακτήρα της απέναντι στον άτολμο και άνευρο συμβιβασμό των περιοριστικών εθνικών συμφερόντων. Για μια Ευρώπη που συνεχίζει να υπεραμύνεται της οικονομικής αποτελεσματικότητας, του κοινωνικού κράτους, της δημοσιονομικής ισορροπίας, των διαρθρωτικών παρεμβάσεων για την περιφερειακή ανάπτυξη και τον αγροτικό τομέα. Και όλα αυτά για να συνεχίσουν να αποτελούν τον πυρήνα του κοινοτικού σχεδίου, αναζητούν την εφαρμογή αυτού του μοντέλου στις σημερινές συνθήκες, μέσα από την ενίσχυση της υπερεθνικής αντίληψης, της μόνης που μπορεί να διατηρήσει μέσα από την ποικιλομορφία της ενότητας τα εθνικά κράτη.